Malaysia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Malaysia o Malasya (Malay: Malaysia, bigkas: /məˈleɪʒə/ o /məˈleɪziə/) ay isang bansang binubuo ng labintatlong mga estado at tatlong teritoryong federal sa Timog Silangang Asya na may kabuuang sukat ng lupa na 330 803 kilometro kuwadrado.[3][9] Kuala Lumpur ang kabiserang lungsod nito, samantalang ang Putrajaya naman ang sentro ng pamahalaang federal. Ang populasyon ng bansa ay umaabot sa mahigit 25 milyon.[10] Ang bansa ay nahahati ng Dagat Timog Tsina sa dalawang magkahiwalay na rehiyon.—ang Tangway ng Malaysia at ang Silangang Malaysia.[10] Kahangganan ng Malaysia ang mga bansang Thailand, Indonesia, Singapore. Brunei at Pilipinas.[10] Ang bansa ay malapit sa ekwador at nakakatamasa ng klimang tropikal.[10] Ang pinuno ng estado ay ang Yang di-Pertuan Agong (na kadalasang tinutukoy bilang 'ang Hari' o 'ang Agong') at ang pamahalaan ay pinamumunuan ng isang punong ministro.[11][12] Ang pamahalaan ay kahalintulad nang bahagya o ibinatay sa sistemang parlamentaryo ng Westminster.[13]
Malasya Malaysia (Malay)
| |
---|---|
Salawikain: Bersekutu Bertambah Mutu "Ang Pagkakaisa ay Lakas" | |
Kabisera at pinakamalaking lungsod | Kuala Lumpur[fn 1] 3°8′N 101°41′E |
Punong-lungsod | Putrajaya[fn 2] 2°56′N 101°42′E |
Wikang opisyal | Malay |
Katawagan | Malasyano |
Pamahalaan | Federal parliamentary constitutional elective monarchy |
Ibrahim Iskandar of Johor | |
• Prime Minister | Anwar Ibrahim |
• President of the Dewan Negara | no value |
• Speaker of the Dewan Rakyat | Johari Abdul |
• Chief Justice | Tengku Maimun Tuan Mat |
Lehislatura | Parliament |
• Mataas na Kapulungan | Dewan Negara (Senate) |
• Mababang Kapulungan | Dewan Rakyat (House of Representatives) |
Independence from the United Kingdom | |
• Federation of Malaya | 31 August 1957[1] |
• Sarawak self-governance | 22 July 1963 |
• North Borneo self-governance | 31 August 1963[2] |
• Proclamation of Malaysia | 16 September 1963 |
Lawak | |
• Kabuuan | 330,803[3] km2 (127,724 mi kuw) (67th) |
• Katubigan (%) | 0.3 |
Populasyon | |
• Pagtataya sa 2023 | 33,200,000[4] (43rd) |
• Senso ng 2020 | 32,447,385[5] |
• Densidad | 101/km2 (261.6/mi kuw) (116th) |
KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $1.225 trillion[6] (31st) |
• Bawat kapita | $37,082[6] (55th) |
KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $430.895 billion[6] (36th) |
• Bawat kapita | $13,034[6] (67th) |
Gini (2018) | 41.2[7] katamtaman |
TKP (2021) | 0.803[8] napakataas · 62nd |
Salapi | Malaysian ringgit (MYR) |
Sona ng oras | UTC+8 (MST) |
Ayos ng petsa | dd-mm-yyyy |
Gilid ng pagmamaneho | left |
Kodigong pantelepono | +60 |
Internet TLD | .my |