Fruktoz
altı karbonlu bir monosakkaritt / From Wikipedia, the free encyclopedia
Fruktoz (en sık izomeri levüloz[1][2]), birçok besin maddesinde bulunan altı karbonlu bir monosakkarittir. Beyaz katı bir görünüme sahip olan fruktoz, suda çok kolay çözünür. Bal, ağaç meyveleri, kavun ve karpuzun da dahil olduğu familyadaki meyveler, dutsu meyveler (berry) ve bazı kök sebzeleri, kayda değer miktarlarda fruktoz içeren sükroz (çay şekeri) içerir. Sükroz, glukoz ve fruktozun bir araya gelmesiyle meydana gelen bir disakkarittir. Dünya çapında her yıl doğal olarak 240.000 ton fruktozun ototrof canlılar aracılığıyla üretildiği tahmin edilmektedir.[3]
Adlandırmalar | |
---|---|
1,3,4,5,6-Pentahydroxy-2-hexanone D-Fruktoz (sol), L-Fruktoz (sağ) | |
Diğer adlar Çay şekeri, sükroz, β-(2S,3S,4S,5R)-fruktofuranozil-α-(1R,2R,3S,4S,5R)-glukopiranosit | |
Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol) |
|
ChemSpider | |
ECHA InfoCard | 100.000.303 |
EC Numarası |
|
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Molekül formülü | C6H12O6 |
Molekül kütlesi | 180,16 g/mol |
Görünüm | Beyaz, katı |
Yoğunluk | 1,59 g·cm−3 |
Erime noktası | 103 … 105 °C |
Çözünürlük (su içinde) | Suda iyi çözülür (790 g·l−1 20 °C Sıcaklıkta) |
Tehlikeler | |
Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1507 |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Bilgi kutusu kaynakları |
Kristalin fruktoz ve yüksek fruktozlu mısır şurubunun çoğu zaman aynı ürün oldukları yanılgısına düşülür. Kristalin fruktoz, genellikle fruktozca zengin bir tür mısır şurubundan üretilen ve sadece fruktoz içeren bir ürün, yani monosakkarit iken; yüksek fruktozlu mısır şurubu, glukoz ve fruktoz karıştırılarak elde edilir.
Fruktoz sık sık sağlık sorunlarına yol açabildiği iddia edilen bir şekerdir. Öyle ki fruktozun alkol ürünlerinin gösterdiği hasarın bir benzerini insan vücudunda gösterdiği belirtilmektedir. Bunun yanında insan karaciğeri de devamlı olarak fruktozu yağa çevirdiğinden dolayı metabolik sendrom riskini arttırmaktadır.