Heşt Behişt
Osmanlı Devleti’nin II. Bayezid dahil sekiz padişah dönemini anlatan Farsça tarih kitabı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Heşt Bihişt, İdris-i Bitlisi tarafından II. Bayezid’in isteği üzerine yazılan ve Osmanlı Devleti’nin II. Bayezid dahil sekiz padişah dönemini anlatan Farsça tarihi kitabıdır.[1]
Eser, ilk sekiz padişah dönemini içine aldığı için Farsça’da “Sekiz Cennet” anlamına gelen “Heşt Bihişt” adıyla tanınır; Arapça adı “Kitâbü’s Sıfati’s-Semâniyye fi Ahbari’l Kayâsıreti’l Osmaniyye”’dir.
İdris-i Bitlisi, İlhanlı devri tarihçisi Vassaf’ın, Moğol tarihçisi Cüveynî’nin, Yezdî’nin meşhur tarihlerini örnek alarak yazmaya başladığı eseri 30 aylık bir çalışma sonunda 1506’da tamamlamıştır.[2]
8000 satırı bulan mısra, beyit, kaside ve rubâîlerle süslü olan eserde edebi yön ağır basar ve belagat ön planda tutulur. Bu özellikler daha sonraki dönemlerin tarih yazıcılığında bir tarz olarak benimsenmiştir.[2]
Eserin önemi ilk olarak I. Mahmud zamanında anlaşılmış ve bu dönemde padişahın teşvikleriyle eser, Abdülbaki Sadi Efendi tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir.
Türkiye’de ve Türkiye dışındaki kütüphanelerde pek çok yazma nüshası bulunur. Günümüz ulaşan müellif hattı dört nüshası mevcuttur.
Müellifin oğlu Ebülfazl Mehmed Efendi, Yavuz Sultan Selim devri olaylarını babasının müsveddelerine dayanarak “Źeyl-i Heşt Bihişt” adıyla kaleme almıştır.