Küçük gezegen uydusu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Küçük gezegen uydusu, bir küçük gezegenin doğal uydusu olarak onun yörüngesinde bulunan bir astronomik cisimdir. Ocak 2022 itibarıyla, bir uydusu olduğu bilinen veya olduğu düşünülen 457 küçük gezegen bulunmaktadır.[1] Küçük gezegen uydularının keşfi, ana cismin kütlesi ve yoğunluğunun genellikle başka türlü erişilemeyen fiziksel özelliklerine ilişkin içgörülerinin çok daha kesin olarak belirlenebilmesi için önemlidir.[2]
Bu uydulardan bazıları ana cisimle kıyaslandığında oldukça büyük boyutlardadır. 90 Antipope, Mors-Somnus ve Sila-Nunam, Patroclus-Menoetius, Altijira ve Lempo-Hissi gibi ikililer buna örnek teşkil eder. Mutlak büyüklüğe göre bilinen en büyük küçük gezegen uydusu ana cismi Plüton'un en büyük uydusu olan ve ana cismin yarısı çapında olan Charon'dur.
Modern dönemde bir asteroit uydusunun olabileceğine ilişkin ilk gözlem 1977 yılında asteroit 6 Hebe tarafından örtülen parlak yıldız Gamma Ceti tutulması arasındaki bağlantıdır. Amatör astronom Paul D. Maley Victoria yakınlarındaki bölgede yapmakta olduğu çıplak gözle gözlem esnasında hataya yer bırakmaksızın 0,5 saniye boyunca cismin kaybolduğunu saptadı. Birkaç saat içinde, 6 Hebe'nin kendisi tarafından gerçekleştirilen örtülmeyle bağlantılı Meksika'da birçok gözlem bildirildi. Teyit edilmese de bu belgeler bir asteroit uydusunun neden olduğu ilk resmi kayıtlı tutulmalar olarak kaydedilmiştir.[3]
10199 Chariklo ve 2060 Chiron gibi uzak cisimlerinin çevrelerinde halka sistemleri olduğu da bilinmektedir.