Kadifekale

Başlığın diğer anlamları için Kadifekale (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Kadifekale, Türkiye'nin İzmir şehrinde bulunan bir kaledir. Antik Smirni'nin akropolisi olan kale, İzmir Körfezi'ne hâkim 186 m rakımlı Pagos Tepesi'nde yer alır.^[1]

Kadifekale

Kale surlarındaki bir kapı
Genel bilgiler
Tür	Kale
Konum	İzmir, Türkiye
Koordinatlar	38°24′50″K 27°08′45″D
Tamamlanma	MÖ 3. yüzyıl
Yenileme	13. yüzyıl, 15. yüzyıl, 2015
Teknik ayrıntılar
Malzeme	Taş, tuğla

Tarihçe

Rivayete göre Doğu Seferi sırasında Smirni'ye gelen İskender, Pagos Tepesi'nde avlanırken uyuyakalır ve bir rüya görür.^[2] Rüyasında kendisine şehri bu tepenin eteklerine taşıması gerektiği söylenir.^[2] Taşınma süreci İskender'in ölümünden sonra, sırasıyla I. Antigonos Monophtalmos ve Lisimahos'un yönetiminde MÖ 4. yüzyılın sonu ile MÖ 3. yüzyılın başında gerçekleşmiştir.^[3] Kaledeki ilk surların da bu dönemde inşa edildiği bilinmektedir.^[3]

13. yüzyılda III. İoannis döneminde kale surları onarılırken kale içinde sarnıç, kilise ve manastır inşa edildi.^[3] 15. yüzyılda I. Mehmed tarafından yıktırılan surlar, II. Mehmed zamanında tekrar onarıldı.^[3] Türklerin eline geçtikten sonra kaledeki kilise camiye dönüştürüldü.^[3] 18. yüzyıl itibarıyla kale harap bir duruma gelmiş ve işlevini yitirmiştir.^[3] 2010'ların başında İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yürüttüğü kentsel yenileme projesi ile kalenin güney surları önünde yer alan binalar yıkıldı.^[4] 2015'te kale surları yenilendi ve ışıklandırıldı.^[5][6] Bir yıl sonra sarnıç ve mescit restore edildi.^[7][8] Temmuz 2019'dan itibaren kale içerisinde her hafta üretici pazarı kurulmaya başladı.^[9] Kadifekale, 2020'de UNESCO tarafından "İzmir Tarihî Liman Kenti" adıyla oluşturulan miras alanının bir parçası olarak Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edildi.^[10]

Mimari

Taş ve tuğla kullanılarak inşa edilen kalenin batı ve güney surları ile beş kulesi günümüze ulaşmıştır.^[1][5] Kulelerin yüksekliği 20 ila 35 m arasındadır.^[1] Kalede yer alan sarnıç, kırk direklidir ve andezit ana kayanın oyulması ile yapılmıştır.^[3] Sarnıcın üst örtüsü dikdörtgen planlı yirmi tane fil ayağın taşıdığı kemerlerden oluşmaktadır.^[3] 2.650 m³ su depolama kapasitesi olan sarnıç, 750 m² kapalı alana sahiptir.^[11]