Baasçılık
Pan-Arabist ve milliyetçi ideoloji / From Wikipedia, the free encyclopedia
Baasçılık (/ˈbɑːθɪzm/; Arapça: البعثية, romanize: al-Baʽthīyah Arapça telaffuz: [albaʕˈθijja], baas "rönesans" veya "diriliş" anlamına gelir),[4] ilerici bir devrimci hükûmet üzerinde öncü bir partinin liderliği aracılığıyla birleşik bir Arap devletinin gelişmesini ve yaratılmasını destekleyen bir Arap milliyetçiliği ideolojisidir. İdeoloji resmi olarak Suriyeli entelektüeller Mişel Eflak (Irak liderliğindeki Baas Partisine göre), Zeki el-Arsuzi (Suriye liderliğindeki Baas Partisine göre) ve Selahaddin el-Bitar'ın teorilerine dayanmaktadır. Modern çağın Baasçı liderleri arasında Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yer almaktadır.
Baasçılık | |
---|---|
İdeoloji | Anti emperyalizm Arap milliyetçiliği Arap sosyalizmi Pan Arabizm Cumhuriyetçilik Antisiyonizm İlerlemecilik Sekülerizm |
Siyasi pozisyon | Bölüngü:[1] Sol[2] ve Sağ[3] |
Baas ideolojisi "Arapların aydınlanmasını" ve kültürlerinin, değerlerinin ve toplumlarının rönesansını savunmaktadır. Aynı zamanda tek partili devletlerin kurulmasını savunur ve siyasi çoğulculuğu reddeder - Baas Partisi teorik olarak "aydınlanmış" bir Arap toplumu geliştirmek için belirsiz bir süre kullanır. Baasçılık sekülerizm, Arap milliyetçiliği, pan Arabizm ve Arap sosyalizmi ilkelerine dayanmaktadır. Marksistler gibi Baasçılar da dini, geleneksel elitler tarafından toplumun zayıf kesimlerini ezmek ve muhafazakâr toplumsal düzenlerini pekiştirmek için kullanılan bir araç olarak görür.[5]
Baasçılık, doğal kaynakların devlet mülkiyetinde olması, korumacılık, toprakların köylülere dağıtılması ve planlı ekonomi gibi sosyalist ekonomi politikalarını savunmaktadır. Batılı sosyalist düşünürlerden esinlenmiş olsalar da ilk Baas teorisyenleri Marksist sınıf mücadelesi kavramını Arap birliğini engellediği gerekçesiyle reddetmişlerdir. Baasçılar modern Arap toplumunu geliştirmenin ve birleştirmenin tek yolunun sosyalizm olduğunu iddia etmektedirler.[6]
Var olan iki Baas devleti (Irak ve Suriye) otoriter yönetim biçimleriyle ideolojilerinin eleştirilmesini engellemiştir. Baasçı Suriye, "Baasçı" yerine "neo-Baasçı" olarak adlandırıldı çünkü Suriye Baas Partisi liderliği tarafından geliştirilen Baasçılık biçimi, Eflak ve Bitar'ın hakkında yazdığı Baasçılıktan oldukça farklıydı.