Rusya ekonomisi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Rusya ekonomisi stratejik alanlarda devlet mülkiyeti ile karma, yüksek gelire[21] sahip bir ekonomidir. 1990'larda Pazar yenilikleri, enerjide meydana gelen özelleştirmelerle önemli istisnalarda ve savunmayla ilgili dallarda, Rus sanayisi ve tarımı çok özelleştirilmiştir.
Rusya ekonomisi | |
---|---|
Para birimi | Rus rublesi (RUB) |
Mali yıl | Takvim yılı |
Ticaret organizasyonları | DTÖ, BDT, APEC, EurAsEC, G-20 ve diğerleri |
İstatistikler | |
GSYİH | $ 1.178 trilyon (2016, nominal)[1] $ 3.493 trilyon (2016, SAGP)[1] |
GSYİH büyüme | -1.2% (2016 1.Ç. tahm.)[2] |
Kişi başı GSYİH | $8,058 (2016) (nominal)[3] $23,875 (2016) (SAGP)[4] |
Sektörel GSYİH dağılımı | Tarım: 4%, Sanayi: 36.3%, Hizmetler: 59.7% (2014 tahm.)[5] |
Enflasyon (TÜFE) | 12.9% (2015)[6] |
Yoksulluk sınırı altındaki nüfus | %13.4 (2015)[7] |
İşgücü | 76.9 milyon (Haziran 2016)[8] |
İşsizlik | %5.4 (Haziran 2016)[8] |
Dış ticaret | |
İhracat | $ 251 milyar (Ocak-Kasım 2016)[9] |
İhraç malları | Petrol ve petrol ürünleri, doğal gaz, metal, ahşap ve ahşap ürünleri, kimyasallar, sivil ve askerî ürünler |
Ana ihracat ortakları | Çin %10.9 Hollanda %10 Almanya %7.1 Belarus %5.1 Türkiye %4.9 (2017)[10] |
İthalat | $ 172 milyar (Ocak-Kasım 2016)[9] |
İthalat malları | Tüketim malları, makine, araç, eczacılık ürünleri, plastik, yarı mamul metal ürünleri, et, meyve ve fındık, optik ve tıbbi aletler, demir, çelik |
Ana ithalat ortakları | Çin %21.2 Almanya %10.7 ABD %5.6 Belarus %5 İtalya %4.5 Fransa %4.2 (2017)[11] |
DYY sermayesi | $ 360.9 milyar (2015 tahm.)[12] |
Gayrisafi dış borç | $ 538.1 milyar (Aralık 2015)[13] |
Kamu maliyesi | |
Kamu borçları | GSYİH içindeki payı %14 (2016)[14] |
Gelirler | $ 181.6 milyar (2014 tahm.)[15] |
Giderler | $ 212.8 milyar (2014 tahm.)[15] |
Kredi derecelendirme | |
Dış rezervler | $ 396.4 milyar (Ağustos 2016)[20] |
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. |
Rusya'nın geniş coğrafyası, bazı kaynaklara göre dünyanın bilinen en zengin doğal kaynaklarının yüzde 30'una sahip olması ile ekonomik etkinliklerinin önemli bir belirleyicisidir.[22][23][24] Dünya Bankası Rusya'nın doğal kaynaklarının toplam değerini $ 75 trilyon ABD doları olarak tahmin ediyor.[25][26] Rusya'nın büyümesinin çoğu enerji gelirlerine dayanmaktadır. Rusya'nın ihracatının önemli bir payını oluşturan petrol, doğal gaz ve değerli metallerde bir bolluk vardır. 2012 yılı itibarıyla petrol ve gaz sektörü GSYİH'nın %16'sı, federal bütçe gelirlerinin %52'si ve toplam ihracatın %70'i olarak gerçekleşmiştir.[27][28]
Rusya özgün tasarım ve yüksek teknoloji içeren askeri teçhizat imalatı, beşinci nesil savaş uçağı, nükleer olarak güçlendirilmiş denizaltılar, ateşli silahlar, kısa menzilli/uzun menzilli balistik füzeler de dahil olmak üzere çeşitli yeteneğe sahip büyük ve çok yönlü bir silah sanayisine sahiptir. Rus silah ihracatı ABD'ye göre ikinci sırada, 2013 yılında 15.7 milyar $ seviyesinde gerçekleşti, Rusya'nın en üst askeri ihracatı, savaş uçakları, hava savunma sistemleri, gemi ve denizaltılardan oluşmaktadır.[29][30]
2015 yılında, Rus ekonomisi piyasa döviz kurları üzerinden SAGP ile dünyanın en büyük altıncı ve nominal olarak onikinci en büyük ekonomisi olmuştur. 2000 ve 2012 yılları arasında Rusya'nın enerji ihracatı %160 oranında yükselen gerçekte harcanabilir gelir ile yaşam standartlarında hızlı bir büyümeyi körüklemiştir.[31] Dolar cinsinden bu 2000 yılından bu yana harcanabilir gelirlerde yedi kat daha artış gerçekleşmiştir.[32] Aynı dönemde, işsizlik ve yoksulluk yarı yarıya azalmış ve Rusların kendi kendine değerlendirilen yaşam doyumu da önemli ölçüde yükselmiştir.[33] Bu büyüme ile 2000'lerde emtialarda canlanma, yüksek petrol fiyatları yanı sıra ihtiyatlı ekonomi ve maliye politikalarının bir birleşik sonucudur.[34] Ancak bu kazanımlar dengesiz dağıtılmıştır, Credit Suisse tarafından yayınlanan bir rapora göre Rus hane halkının tüm finansal varlıklarının %35'i 110 zenginin kasasında tutulmaktadır.[35][36] Kötü yönetimle Rusya'da bu şekilde 2002 ve 2011 yılları arasında $ 880 milyar dolar üzerinde kaybedilen kara para çıkışları ile ikinci büyük hacme sahip olduğu anlamına gelmektedir.[37] 2008 yılından bu yana Forbes defalarca Moskova'yı "dünyanın milyarder sermaye merkezi" olarak duyurmuştur.[38][39]
Rus ekonomisi özellikle düşen petrol fiyatları ve Ukrayna'da 2014 Rus askerî müdahalesi ile ve sonrasında sermaye kaçışı sonucu erken 2014'te resesyona girme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır.[40][41] Ancak, 2014'te GSYİH büyümesi %0,6 ile pozitiftir.[42] 2015 yılında Rus ekonomisi %3,7 küçülmüş ve ekonominin 2016 yılında daha da düşmesi beklenmektedir.[43] Ancak, Dünya Bankası ve IMF tahminine göre Rusya'nın ekonomisi 2017 yılına kadar iyileşmeye başlayacaktır.[44][45]
Ocak 2016'da, ABD şirketi Bloomberg, dünyanın 12. en yenilikçi ekonomisi olarak Rusya'nın ekonomisine puan verdi. Rusya dünyanın 15. en yüksek patent başvurusu oranına sahip olarak, yüksek teknolojide kamu şirketlerinin 8. en yüksek yoğunlaşması ile internet, uzay ve bilim adamları ve mühendislerin en yüksek üçüncü mezuniyet oranına sahip bulunmaktadır.[46] Eski maliye bakanı Aleksey Kudrin, Rusya'nın ekonomik koşullarını iyileştirmek için jeopolitik gerilimleri azaltması gerektiğini söylemiştir.[47] Son zamanlarda siyasi olaylar dolayısıyla ekonomi, yaptırımlara maruz kalmıştır.