Selenyum (simgesi Se), atom numarası 34, kütle numarası 78.96 olan, periyodik cetvelin 4. periyodunda 6a grubunda bulunan element. 6a'nın 3. elementidir.
Daha fazla bilgi Temel özellikleri, Fiziksel Özellikleri ...
Selenyum (Se) |
|
Temel özellikleri |
Atom numarası |
34 |
Element serisi |
Ametaller |
Grup, periyot, blok |
16, 4, p |
Görünüş |
siyah veya kırmızı |
Kütle numarası |
78.96 g/mol |
Elektron dizilimi |
[Ar] 3d10 4s2 4p4 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar |
2, 8, 18, 6 |
CAS kayıt numarası |
7782-49-2 |
Fiziksel Özellikleri |
Maddenin hâli |
katı |
Yoğunluk |
4.81(gri) g/cm³ |
Sıvı hâldeki yoğunluğu |
3.99 g/cm³ |
Ergime noktası |
494 °K 221 °C
|
Kaynama noktası |
958 °K 685 °C
|
Ergime ısısı |
6.69 kJ/mol |
Buharlaşma ısısı |
95.48 kJ/mol |
Isı kapasitesi |
25.363 J/(mol·K) |
Atom özellikleri |
Kristal yapısı |
Heksagonal |
Yükseltgenme seviyeleri |
6, 4, 2, 1 |
Elektronegatifliği |
2.55 Pauling ölçeği |
İyonlaşma enerjisi |
941.0 kJ/mol |
Atom yarıçapı |
120 pm |
Atom yarıçapı (hes.) |
pm |
Kovalent yarıçapı |
120±4 pm |
Van der Waals yarıçapı |
190 pm |
Diğer özellikleri |
Elektrik direnci |
nΩ·m (20°C'de) |
Isıl iletkenlik |
0.519 W/(m·K) |
Isıl genleşme |
37 µm/(m·K) (25°C'de) |
Ses hızı |
3350 m/s ('de) |
Mohs sertliği |
2.0 |
Vickers sertliği |
MPa |
Brinell sertliği |
736 MPa |
Kapat
Selenyum ilk olarak 1817 yılında Jöns Jakob Berzelius ve Johan Gottlieb Gahn tarafından keşfedilmiştir.[1]
Bakır selenyum mineralinin sodyum karbonat varlığında oksidasyonu sonucunda Na2SeO3 bileşiği elde edilir.
- Cu2Se + Na2CO3 + 2 O2 → 2 CuO + Na2SeO3 + CO2
Bu elde edilen bileşiğin sülfürik asit ile asitlendirilmesi sonucunda H2SeO3 oluşur.
Na2SeO3 + H2SO4 → H2SeO3 + Na2SO4
H2SeO3’in SO2 ile reaksiyonu sonucunda Se elde edilir.
- H2SeO3 + 2 SO2 + H2O → Se + 2 H2SO4
Ayrıca suda çözünen selen bileşiklerinin indirgenmesi ile elde edilir.
vücudumuzun gerek duyduğu mineralerdendir. Deniz ürünleri, yumurta, karaciğerin yapısında bulunur. Uçak malzemesi, cam, plastik ve ilaç üretimi gibi pek çok alanda kullanılan selenyum, patlayıcı madde malzemesine dönüşebilir.