Akbar Đại đế
Hoàng đế nhà Mogul / From Wikipedia, the free encyclopedia
Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar (جلال الدین محمد اکبر) hay Akbar Đại đế (Akbar-e-Azam) (phiên âm tiếng Việt là A-cơ-ba) (15 tháng 10, 1542 – 17/27 tháng 10 năm 1605)[1][2], là vị vua thứ ba của nhà Mogul trong lịch sử Ấn Độ. Ông ở ngôi từ năm 1556 đến năm 1605, hầu như hoàn toàn tương đương với triều đại Elizabeth I của Anh. Khi ông qua đời vào năm 1605 thì đế quốc Mogul đã trải dài khắp miền Bắc Ấn.[3]
Akbar Đại đế | |||||
---|---|---|---|---|---|
Vua Ấn Độ | |||||
Hoàng đế Mogul | |||||
Trị vì | 1556 - 1605 | ||||
Tiền nhiệm | Nasiruddin Humayun | ||||
Kế nhiệm | Nuruddin Salim Jahangir | ||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | (1542-10-15)15 tháng 10 năm 1542 Pháo đài Umarkot, Sindh | ||||
Mất | 27 tháng 10 năm 1605(1605-10-27) (63 tuổi) Fatehpur Sikri, Agra | ||||
An táng | Bihishtabad Sikandra, Agra | ||||
Thê thiếp | 36 bà vợ, trong số đó có Jodhaa Bai xứ Rajput | ||||
Hậu duệ | Jahangir, cùng với 5 hoàng tử và 6 công chúa khác | ||||
| |||||
Tước vị |
| ||||
Vương triều Mogul | |||||
Thân phụ | Nasiruddin Humayun | ||||
Thân mẫu | Hamida Banu Begum | ||||
Tôn giáo | Dīn-i Ilāhī |
Ông được xem là người tượng trưng cho thời kì hoàng kim của triều đại Mogul, và cũng có thể là của toàn bộ lịch sử Ấn Độ thời kỳ cận đại. Ông lên ngôi lúc mới 13 tuổi sau khi vua cha Humayun qua đời[4] và đã mở nhiều cuộc chinh phạt để củng cố quyền lực của mình và sáp nhập các vùng đất ở miền bắc và trung Ấn Độ vào lãnh thổ của mình. Akbar cũng củng cố sự thống trị của mình bằng cách khuất phục và kết giao với các bộ lạc người Rajput, thậm chí ông còn lấy một công chúa người Rajput làm vợ[5][6].
Akbar đã thực hiện cải cách về thuế má và khuyến khích nghệ thuật. Ông cũng cho xây dự nhiều công trình kiến trúc và là người sáng chế ra các loại nhà tiền chế cũng như các kiểu nhà có khả năng lưu động hoặc di dời dễ dàng[7]. Akbar cũng là vị Hoàng đế xúc tiến việc dung hòa các tôn giáo ở Ấn Độ, thậm chí ông là người mở đầu cho việc các học giả thuộc các tôn giáo khác nhau tranh luận một cách công khai về tôn giáo của chính mình. Tiến xa hơn, Akbar tổng hợp các giáo lý của các tôn giáo và thành lập tôn giáo của riêng mình, mang tên là Din-i-Ilahi (tạm dịch là "Tôn giáo Thánh Thần"). Tuy nhiên, sau khi ông qua đời tôn giáo này đã nhanh chóng tan rã[5][8].