Trận Ngọc Hồi – Đống Đa
Kháng chiến chống Nhà Thanh dưới triều Tây Sơn / From Wikipedia, the free encyclopedia
Trận Ngọc Hồi – Đống Đa (hay Chiến thắng Kỷ Dậu) là tên gọi do các nhà sử học Việt Nam dành cho loạt trận đánh chống ngoại xâm thắng lợi của nước Đại Việt thời Tây Sơn do vua Quang Trung lãnh đạo vào đầu năm Kỷ Dậu 1789, đánh tan đội quân Mãn Thanh do Tôn Sĩ Nghị chỉ huy - kéo sang biên giới và tràn vào lãnh thổ Đại Việt do sự cầu viện của vua Lê Chiêu Thống nhà Hậu Lê.
Trận Ngọc Hồi – Đống Đa | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Chiến tranh Lê–Tây Sơn | |||||||
Thọ Xương Giang chi chiến đồ (壽昌江之戰), tranh vẽ của nhà Thanh miêu tả cảnh quân Thanh vượt sông Thọ Xương cuối năm 1788. Phía xa là quân Tây Sơn đang rút lui | |||||||
| |||||||
Tham chiến | |||||||
Nhà Tây Sơn |
Nhà Thanh Nhà Lê Trung Hưng | ||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||
Quang Trung Phan Văn Lân Ngô Văn Sở Nguyễn Tăng Long Đặng Xuân Bảo Nguyễn Văn Lộc Nguyễn Văn Tuyết Đặng Tiến Đông Phan Khải Đức Nguyễn Văn Diễm Nguyễn Văn Hoà |
Tôn Sĩ Nghị Hứa Thế Hanh † Thượng Duy Thăng † Trương Triều Long † Ô Đại Kinh Sầm Nghi Đống † Thang Hùng Nghiệp Lý Hóa Long † Khánh Thành Hình Đôn Hành † Lê Chiêu Thống Hoàng Phùng Tứ | ||||||
Lực lượng | |||||||
60.000 quân chính quy và dân binh đóng ở miền bắc[1], cộng với mấy vạn quân và dân binh hành quân từ phía nam ra, tổng số khoảng 100.000 quân chính quy và dân binh[2] (gồm khoảng 5 vạn quân chính quy và 5 vạn dân binh) Khoảng 100[3] - 300 voi chiến[4] 350 đại bác |
Quân nhà Lê của Chiêu Thống: Khoảng vài vạn[5] Hoa kiều gia nhập quân Thanh: Khoảng 10.000[6] Quân Thanh: Sử Trung Quốc 29.500 quân chính quy, 6.000 quân địa phương[7], khoảng 12 vạn dân binh (chưa tính quân nhà Lê và quân Hoa kiều) Nguồn phương Tây: 40.000 quân chính quy chưa kể dân binh[8] - 280.000 người (tất cả)[9] Sử Việt Nam: tổng cộng ~200.000[10] đến 290.000 quân chính quy và dân binh[11][12] Tổng cộng theo các nguồn khác nhau: khoảng 200.000 - 290.000 quân (gồm quân chính quy và dân binh nhà Thanh, quân Lê Chiêu Thống, quân Hoa kiều) Hàng nghìn đại bác | ||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||
Hơn 8.000 chết[13] Bị thương không rõ |
Quân Thanh: Một nửa số quân chính quy chết, tối thiểu là 20.000 (chưa kể tổn thất của dân binh)[14] 3.400[15] - hàng vạn tù binh 2.000 - 3.000 pháo các loại, rất nhiều vũ khí và tài sản bị tịch thu (Theo sử nhà Thanh thì cánh quân Lưỡng Quảng chỉ có khoảng 3.000 quân thoát được về nước)[16] Quân Lê Chiêu Thống: một số bị diệt, hàng vạn lính đầu hàng hoặc tan rã[17] | ||||||
|
Trận Ngọc Hồi - Khương Thượng - Đống Đa là chiến thắng quân sự tiêu biểu, thể hiện tài năng cầm quân của hoàng đế Quang Trung nhà Tây Sơn. Quân Thanh có quân số đông hơn 2-3 lần (tùy theo các thống kê khác nhau), có cả ưu thế về địa hình (quân Thanh phòng thủ trong thành lũy trong khi quân Tây Sơn phải hành quân từ xa đến), lại cộng thêm cả quân Lê Chiêu Thống hỗ trợ. Nhưng bất chấp những khó khăn đó, vua Quang Trung đã hành quân thần tốc và đánh tan lực lượng quân Thanh và Lê Chiêu Thống, chiếm lại được kinh đô Thăng Long chỉ trong vòng 5 ngày. Chiến thắng này đã giữ vững sự tồn tại của nước Đại Việt trước họa xâm lược, chấm dứt kế hoạch xâm chiếm của nhà Thanh. Lê Chiêu Thống phải chạy theo quân Thanh sang Trung Quốc, đánh dấu việc nhà Tây Sơn trở thành triều đại mới của nước Việt Nam, nắm quyền cai quản đất Bắc Hà và được nhà Thanh chính thức công nhận.