Tế Nhĩ Cáp Lãng
thân vương nhà Thanh / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tế Nhĩ Cáp Lãng (tiếng Mãn: ᠵᡳᡵᡤᠠᠯᠠᠩ, Möllendorff: Jirgalang, đại từ điển: Zhirgalang, Abkai: Jirgalang[1]; giản thể: 济尔哈朗; phồn thể: 濟爾哈朗; bính âm: Jì'ěrhāláng; 19 tháng 11, 1599 - 11 tháng 6, 1655), Ái Tân Giác La, là một quý tộc, lãnh đạo chính trị và quân sự Mãn Châu vào đầu thời nhà Thanh.
Tế Nhĩ Cáp Lãng 濟爾哈朗 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Thân vương nhà Thanh | |||||||||
Phụ Chính vương Đại Thanh | |||||||||
Tại vị | 1643 - 1648 | ||||||||
Hòa Thạc Trịnh Thân vương | |||||||||
Tại vị | 1636 - 1655 | ||||||||
Tiền nhiệm | Người đầu tiên | ||||||||
Kế nhiệm | Tế Độ | ||||||||
Thông tin chung | |||||||||
Sinh | (1599-11-19)19 tháng 11, 1599 | ||||||||
Mất | 11 tháng 6, 1655(1655-06-11) (55 tuổi) | ||||||||
An táng | Bạch thạch kiều Trịnh vương mộ (白石桥郑王坟) | ||||||||
Thê thiếp | Xem văn bản | ||||||||
Hậu duệ | Xem văn bản | ||||||||
| |||||||||
Hoàng tộc | Ái Tân Giác La | ||||||||
Thân phụ | Thư Nhĩ Cáp Tề | ||||||||
Thân mẫu | Ô Lạp Na Lạp thị |
Ông sinh ra trong gia tộc Ái Tân Giác La, là con trai thứ sáu của Thư Nhĩ Cáp Tề - em của người sáng lập ra nhà Thanh là Nỗ Nhĩ Cáp Xích. Từ năm 1638 đến năm 1643, ông đã tham gia nhiều chiến dịch quân sự nhằm lật đổ nhà Minh. Sau khi Hoàng Thái Cực băng hà vào tháng 9 năm 1643, Tế Nhĩ Cáp Lãng trở thành một trong hai vị đồng Phụ chính vương trẻ tuổi của Thuận Trị Đế, song ông đã sớm nhường hầu hết quyền lực chính trị cho Nhiếp chính vương Đa Nhĩ Cổn vào tháng 10 năm 1644, và Đa Nhĩ Cổn cuối cùng đã loại bỏ ông ra khỏi vị trí phụ chính vào năm 1648 sau khi hạch tội ông từng ủng hộ Túc Thân vương Hào Cách. Sau khi Đa Nhĩ Cổn qua đời năm 1650, Tế Nhĩ Cáp Lãng đã dẫn đầu một nỗ lực nhằm làm thanh tẩy chính quyền của những người ủng hộ Đa Nhĩ Cổn. Từ đó đến khi mất, Tế Nhĩ Cáp Lãng trở thành một Hoàng thúc được nể trọng của Thuận Trị Đế, tôn gọi Thúc Hòa Thạc Trịnh Thân vương (叔和碩鄭親王).
Tế Nhĩ Cáp Lãng là một trong 10 vị Hòa Thạc Thân vương khi ấy. Sau khi qua đời, con trai Tế Độ được giữ nguyên tước vị Hòa Thạc Thân vương, nhưng lại đổi gọi thành Giản Thân vương, từ đó các hậu duệ của ông là Thiết mạo tử vương, tức vĩnh viễn được giữ nguyên tước vị khi thế tập.