Outoritarisme
From Wikipedia, the free encyclopedia
Outoritarisme is 'n vorm van regering wat gekenmerk word deur die verwerping van politieke pluraliteit, die gebruik van 'n sterk sentrale mag om die politieke status quo te bewaar, en vermindering van die oppergesag van die reg, skeiding van magte en demokratiese verkiesings.[1] Politieke wetenskaplikes het baie tipologieë geskep wat variasies van outoritêre regeringsvorme beskryf.[1] Outoritêre regimes kan outokraties of oligargies van aard wees en kan gebaseer wees op die bewind van 'n party of die weermag.[2][3]
In 'n invloedryke 1964-werk[4] het die politieke wetenskaplike Juan Linz outoritarisme gedefinieer dat dit vier eienskappe besit:
- Beperkte politieke pluralisme, gerealiseer met beperkings op die wetgewer, politieke partye en belangegroepe.
- Politieke legitimiteit gebaseer op 'n beroep op emosie en identifikasie van die regime as 'n noodsaaklike euwel om "maklik herkenbare samelewingsprobleme, soos onderontwikkeling of opstand" te bekamp.
- Minimale politieke mobilisering en onderdrukking van aktiwiteite teen die regering.
- Swak gedefinieerde uitvoerende magte, dikwels vaag en verskuiwend, wat die mag van die uitvoerende gesag uitbrei.[5][6]
Minimaal omskryf, het 'n outoritêre regering nie vrye en mededingende direkte verkiesing van wetgewers nie, geen vrye en mededingende direkte of indirekte verkiesings vir uitvoerende leiers nie, of albei.[7] Breed gedefinieerde, outoritêre state sluit in lande wat nie burgerlike vryhede het nie, soos godsdiensvryheid, of lande waarin die regering en die opposisie nie minstens een keer na die vrye verkiesing van die mag wissel nie.[8] Outoritêre state kan nominaal demokratiese instellings bevat, soos politieke partye, wetgewers en verkiesings, wat daarin slaag om outoritêre bewind te verskans en bedrieglike, nie-mededingende verkiesings kan voorkom.[9] Sedert 1946 het die aandeel van outoritêre state in die internasionale politieke stelsel toegeneem tot in die middel van die 1970's, maar het van toe af gedaal tot in die jaar 2000.[10]