Irakse Oorlog

Die Irakse Oorlog was 'n oorlog sedert Maart 2003 gevoer deur die Verenigde State en die Verenigde Koninkryk teen en in Irak, waartydens ander lande ook gevegstroepe ontplooi het.

Irakse Oorlog
Deel van die Wêreldwye oorlog teen terrorisme
Kloksgewys van bo: Delta Force van Task Force 20 saam met troepe van die 3de Bataljon, 327 Infanterie by die skuilplek van Uday en Qusay Hoesein; Opstand in die noorde van Irak; 'n Irakse insurgent vuur 'n MANPADS; Saddam Hoesein se standbeeld word afgebreek.
Datum 20 Maart 2003 – 15 Desember 2011[1] Ligging Irak Resultaat Inval en besetting van Irak Nederlaag van die Ba'ath-party-regering en teregstelling van Saddam Hoesein. Opstand, buitelandse terroristiese aktiwiteite en sektariese geweld.[2] Daaropvolgende uitputting van die Irakse opstand, verbeterings in die openbare veiligheid.[3] Vestiging van demokratiese verkiesings en die vorming van die nuwe regering. VSA-Irak Status van Magte-ooreenkoms. Onttrekking van Amerikaanse magte uit Irak. Opkoms van sektariese opstande na die Amerikaanse onttrekking. Herlewing van al-Kaïda in Irak.[4]
Strydende partye
Invalfase (2003)  Verenigde State  Verenigde Koninkryk  Denemarke  Australië  Kanada  Pole  Japan Pesjmerga Ná-inval (2003-11)  Irak Irakse gewapende magte Pesjmerga Opwekkingsraad Multi-Nasionale Mag – Irak (2003–11)  Verenigde State (2003–11)  Verenigde Koninkryk (2003–11)  Tsjeggië (2003–08)  Suid-Korea (2003–08)  Singapoer (2003–08)  Italië (2003–06)  Noorweë (2003–06)  Pole (2003-08)  Australië (2003–09)  Georgië (2003–08)  Oekraïne (2003–08)  Nederland (2003–05)  Spanje (2003–04)  Nieu-Seeland (2003–04)  Thailand (2003–04)  Filippyne (2003–04)  Japan (2004–08)  Denemarke (2004-07) 30 andere lande	Invalfase (2003) Ba'athistiese Irak Ná-inval (2003-11) Ba'ath-party-lojaliste Opperbevel vir Djihad en Bevryding Weermag van die manne van die Naqshbandi-orde Soennitiese opstand Islamitiese staat van Irak Islamitiese Weermag Irak Ansar al-Sunnah Sjiïtiese opstand Mahdi-weermag Spesiale Groepe Asa'ib Ahl al-Haq andere
Aanvoerders
Ayad Allawi Ibrahim al-Jaafari Nouri al-Maliki Ricardo Sanchez George W. Casey, Jr. David Petraeus Raymond T. Odierno Lloyd Austin George W. Bush Barack Obama Tommy Franks Donald Rumsfeld Robert Gates Tony Blair Gordon Brown David Cameron Anders Fogh Rasmussen Lars Løkke Rasmussen Jan Peter Balkenende Kjell Magne Bondevik Jens Stoltenberg Roh Moo-hyun Silvio Berlusconi Romano Prodi Jean Chrétien José María Aznar John Howard Kevin Rudd Helen Clark Thaksin Shinawatra Gloria Macapagal-Arroyo Aleksander Kwaśniewski Lech Kaczyński Leonid Kuchma Wiktor Joesjtsjenko Václav Klaus Goh Chok Tong Lee Hsien Loong Junichiro Koizumi	Ba'ath-party Saddam Hoesein (†) Qusay Hoesein (†) Uday Hoesein (†) Izzat Ibrahim al-Douri Soennitiese rebelle Abu Omar al-Baghdadi (†) Abu Musab al-Zarqawi (†) Abu Ayyub al-Masri (†) Al-Nasser Lideen Allah Abu Suleiman (†) Abu Dua Ishmael Jubouri Abu Abdullah al-Shafi'i Sjiïtiese rebelle Muqtada al-Sadr Abu Deraa Qais al-Khazali Akram al-Kabi
Sterkte
Invalkragte (2003–2004) ~300 000 Koalisie magte (2004–2009) 176 000 by piek Verenigde State Kragte – Irak (2010–2011) 112 000 by aktivering Sekuriteit-kontrakteurs 6 000–7 000[5] (geskat) Irakse veiligheidsmagte 805 269 (militêre en paramilitêre: 578 269,[6] polisie: 227 000) Ontwaking-milisie ~103 000[7] (2008) Irakse Koerdistan ~400 000 (Koerdiese Grenswag: 30 000,[8] Pesjmerga 375 000)	Irakse weermag: 375 000 (ontbind in 2003) Soennitiese rebelle ~70 000[9] (2007) Mahdi-weermag ~60 000[10] (2007) al-Kaïda ~1 300[11] (2006) Islamitiese staat van Irak ~1 000 (2008) Weermag van die manne van die Naqshbandi-orde ~500–1 000 (2007)
Ongevalle en verliese
Irakse veiligheidsmagte (ná-Saddam) Gesneuweldes: 16 623 Gewond: +40 000[12] Koalisie-magte Gesneuweldes: 4 805[13][14] (4 487 VS,[15] 179 VK, 139 andere) Vermis / gevang (VS): 8[16] (al bevry) Gewond: +32 753 (32 226 VS,[17] 315 VK, +212 andere[18][19]) Beseer / siek / ander mediese*: 51 139 (47 541 VS,[20] 3 598 VK) Kontrakteurs Gesneuweldes: 1 554[21][22] Gewond en beseer: 43 880[21][22] Ontwaking Rade Gesneuweldes: +1 002 Gewond: +500[23] (2007), 828[24] (2008) Totaal gesneuweldes: 24 219 Totaal gewond: 117 961	Irakse vegter gesneuwel (inval tydperk): 7 600–11 000[25][26] Rebelle (ná-Saddam): Gesneuweldes: 21 221–26 405 (2003–2011) Gevangenes: 12 000[27] (Irak-gehou) Totaal gesneuweldes: 28 821–37 405
Gedokumenteerde burgerlike sterftes as gevolg van geweld, Irakse liggaam-telling (2003 – 14 Desember 2011): 103 160–113 728 aangeteken[28] en 12 438 nuwe sterftes bygevoeg van die Irakse Oorlog Logboeke[29] Geskatte gewelddadige sterftes: Lanset opname (Maart 2003 – Julie 2006): 601 027 (95% CI: 426 369–793 663) Associated Press (Maart 2003 – April 2009): 110 600[30] Irakse Gesinsgesondheid opname (Maart 2003 – Julie 2006): 151 000 (95% CI: 104 000–223 000[31])
* "beseer, siek of ander mediese": vereis mediese lugvervoer. VK getal sluit "aeromed ontruiming" in. ** Totaal gesneuweldes sluit alle addisionele sterftes as gevolg van verhoogde wetteloosheid, vervalle infrastruktuur, swakker gesondheidsorg, ens. in.

Die oorlog kan verdeel word in twee fases. Die eerste fase was die inval waarby 'n multinasionale weermag, die sogenaamde "Coalition of the Willing", die bewind van Saddam Hussein sou omverwerp. Hierdie fase duur van 20 Maart 2003 tot 1 Mei 2003.

Die doel van die koalisie was om 'n val te bring aan die regime van Saddam Hussein, wat die Irakse bevolking sou onderdruk, internasionale terrorisme sou ondersteun en wapens van massavernietiging sou ontwikkel het. Tot op hede is sulke wapens nooit gevind nie, en geen verband kon met Al-Kaïda getoon word nie.

Die daaropvolgende fase het bestaan uit 'n program van nasiebou, die opbou van 'n nuwe Irak deur die koalisiemagte. Hierdie fase word egter gekniehalter deur grootskaalse opstande, wat so ernstig is dat daar gepraat word van 'n burgeroorlog.

Op 15 Desember 2011 word die oorlog amptelik verby verklaar deur die Amerikaanse minister van verdediging, Leon Panetta. Op die nag van 17/18 Desember 2011 onttrek die laaste Amerikaanse troepe hulle permanent uit Irak.