Monster

Vir ander gebruike van die woord of naam Monster sien Monster (dubbelsinnigheid).

'n Monster is 'n tipe denkbeeldige of fiktiewe wese wat in literatuur, folklore, mitologie, fiksie en godsdiens voorkom. Hulle word dikwels uitgebeeld as gevaarlik en aggressief, met 'n vreemde of groteske voorkoms wat vrees inboesesm, dikwels by mense.

Monsters lyk gewoonlik soos bisarre, misvormde, bonatuurlike en/of gemuteerde diere of heeltemal unieke wesens van verskillende groottes. Hulle kan ook 'n menslike vorm aanneem, soos mutante, spoke, geeste, kannibale of zombies, onder andere. Hulle mag bonatuurlike kragte hê of nie, maar is gewoonlik in staat om dood te maak of 'n vorm van vernietiging te veroorsaak, wat die sosiale of morele orde van die menslike wêreld in die proses bedreig.

Dieremonsters is buite die morele orde, maar het soms hul oorsprong in 'n menslike oortreding van die morele wet (bv. in die Griekse mite offer Minos nie die wit bul wat die god vir hom gestuur het aan Poseidon nie, en as straf laat Poseidon Minos se vrou, Pasiphaë, verlief raak op die bul. Sy slaap met die dier en gee geboorte aan die man met 'n bulkop, die Minotaurus).

Menslike monsters is diegene wat deur geboorte nooit ten volle menslik was nie (Medusa en haar Gorgon-susters) of wat deur 'n bonatuurlike of onnatuurlike daad hul menslikheid verloor het (weerwolwe, Frankenstein se monster), en wat dus nie meer die morele wet van die menslike samelewing kan volg nie, of nooit kon volg nie.

Monsters kan ook uitgebeeld word as misverstane en vriendelike wesens wat individue wegjaag sonder dat hulle wil, of kan so groot, sterk en lomp wees dat hulle onbedoelde skade of dood veroorsaak.^[1][2][3]

Sommige monsters in fiksie word uitgebeeld as ondeund en luidrugtig, maar nie noodwendig dreigend nie (soos 'n slinkse kabouter), terwyl ander dalk mak is, maar geneig is om kwaad of honger te word, en dus getem en geleer moet word om wrede drange te weerstaan, of doodgemaak moet word as hulle nie suksesvol hanteer of beheer kan word nie.

Monsters dateer voor die geskrewe geskiedenis, en die akademiese studie van die spesifieke kulturele begrippe wat uitgedruk word in 'n samelewing se idees van monsters staan bekend as monstrofie. Monsters het in die literatuur en in vollengte films verskyn. Bekende monsters in fiksie sluit in Graaf Dracula, Frankenstein se monster, weerwolwe, vampiere, demone, herleefde mummies en zombies.