Entlebuch LU

Äntlibuech (amtlech Entlebuch) esch e politischi Gmeind im Wahlkreis Äntlibuech im Kanton Lozärn, Schwiiz.

S LU im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Lozärn und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Äntlibuech vermyde, wo öppis anders meined.

Äntlibuech
Wappe vo Äntlibuech
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Lozärn (LU)
Wahlchreis:	Äntlibuechw
BFS-Nr.:	1002i1f3f4
Poschtleitzahl:	6160-6163
UN/LOCODE:	CH ENT
Koordinate:	647518 / 20485446.9930528.063331723
Höchi:	723 m ü. M.
Flächi:	56,95 km²
Iiwohner:	3267 (31. Dezämber 2022)[1]
Uusländeraateil:	6,7 % (31. Dezember 2014)[2]
Website:	www.entlebuch.ch
Äntlibuech Äntlibuech
Charte
Charte vo Äntlibuech w

Geografi

D Gmeind ligt im Südweschte vom Kanton Lozärn an dr Houptstrooss Lozärn–Bärn. Ds gsamte Gmeindsgäbiet isch Hügu- oder Bärgland. Ds Dorf säuber ligt im Tau, wo di Chliini Emme gschaffe het. A dere Stöu, wo di Grossi Äntli vo rächts här i disi iinefliesst. Nach bim höchst Punkt vo dr Gmeind, äm Wissgubergrat (1930 m.ü.M.) a de Gränze zuem Kanton Obwalde, isch d Quelle vo de Grosse Äntli, wo ihrem gänze Louf nach d Gränze zuer Gmeind Hasle biudet. Dr gsamti ooberi Teil vo dr Gmeind isch stark bewäudet und stäuewiis sähr sompfig. In de untärä Zone isch dr Wald grodet worde, um Platz für d Landwirtschaft z mache. De Schlieregrat mit äm Bärnerstig (1649 m.ü.M.) biudet bisch zr Schrotenegg d Kantonsgränze zwische Obwaude und Lozärn. Die füert denn in nordwästlicher Richtig witer zum Wängegrat. Wästlich vom Schlieregrat isch d Quelle vom (Äntlibuecher-)Rotbach. Dä fliesst dur e chliins Hochtau und mündet uf 1158 m.ü.m. vo rächts in di Grossi Äntli. E witere Zuefluess vo dr Grosse Äntli isch dr Älleggbach, wo südlich vom chliine Wiiler Brüedere (7,4 km suedöschtlich vom Dorf; 1079 m.ü.M.) in di Grossi Äntli mündet. Nur wänig witer unte - direkt nördlech vo Brüedere - mündet dr Eibach vo rächts in di Grossi Äntli. Am Hang nördlech öbber däm Abschnitt vo dr Grosse Äntli ligt dr Ortsteil Finsterwald (3,5 km südöschtlich vom Dorf; 1060 m.ü.M.). Dr Fischbach, wo d Quelle von em weschtlich vom Risetestock isch, biudet bisch zu sinere Mündig in d Rüemlig d Gränze zuer Gmeind Wärtistei. Bisch zuem Ghöft Munistei biudet denn dr Rüemlig d Gränze. Zwüsche de Ruemlig und äm Bramegggrat, wo witer weschtlich ligt, lige d Wiiler und Ghöft, wo zäme de Ortsteil Rengg biude. Weschtlich vom Bramegggrat, bisch aane zuer Chliinen Emme, ligt dr Ortsteil Ebnet (4 km nordnordöschtlich vom Dorf; 723-727 m.ü.M.). Ebnet isch e Strassedorf, wo us de Wiiler (vo Süde nach Norde) Mülacher, Ebnet und Bleiki bstäht. Am rächten Ufer vo de Grosse Fontanne ligt d Exklave Dieplischwand (3,8 km suedweschtlich vom Dorf; 808 m.ü.M.). Vom gsamte Gmeindegäbiet wird d Häufti (50,1 %) landwirtschaftlich gnützt. Waud und Ghöuz bdäcke 42,6 % vom Areal und 3,6 % sind Siidligsflächi.^[3]

Äntlibuech gränzt an Dopplischwand, Hasli, Mauters, Schüpfe, Schwarzebärg, Wärtischtei und Wouhuuse im Kanton Lozärn - und an d Gmeinde Alpnach und Sarnä im Kanton Obwaldä.

Gschicht

Äntlibuech esch zom erschte Mau gnamsed worde im Jahr 1139 aus Enndlybuch.

Bevölkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[4]

Jahr	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Iiwohner	3085	2913	2939	2947	2725	2677	2626	2703
Jahr	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Iiwohner	2835	3190	3190	3318	3310	3238	3175	3366

Dr Uusländeraateil esch 2014 bi 6,7 % gläge.^[3]

Religion

Pfarrchiuche St. Martin

87,6 % vo dr Iiwooner send im Jahr 2000 römisch-katholisch gsii, 4,4 % evangelisch-reformiert.^[3]

Politik

Bi dr Nationauraatswahle 2015 hät s das Ergebnis gää:^[3] BDP 0,9% , CVP 30,8% , FDP 24,6% , GLP 1,6% , GP 1,5% , SP 3,0% , SVP 34,8% , Süschtigi 2,8%.

D Gmeindspräsidentin vo Äntlibuech esch s Vreni Schmidlin-Brun (Stand März 2016).

Wirtschaft

D Arbetslosigkeit esch im Jahr 2011 bi 0,6 % gläge.^[3]

Sprach ond Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hend vo dr 3366 Iiwohner 96,7 % Dütsch aus Houptsprach aagää, 0,4 % Französisch, 0,6 % Italienisch ond 2,3 % anderi Sprache.^[3]

Z Äntlibuech redt mer en Dialäkt, wo scho ganz naach am Bärntütsch isch.

Literatur

• Heinz Horat: Die Kunstdenkmäler des Kantons Luzern, Neue Ausgabe I: Das Amt Entlebuch. Uusegee vo de Gsellschaft für Schwizerischi Kunstgschicht GSK. Bärn 1987 (Kunstdenkmäler der Schweiz Band 80). ISBN 3-7643-1900-3. S. 47-87.
• Lebenszeiten im Entlebuch. Das Amt Entlebuch. Schüpfheim, 1999. ISBN 3-907821-09-2
• Willi Huber: Entlebuch 1918 - 1939. Entlebuch 1994
• Willi Huber: Entlebuch - 2000. Entlebuch 2004

Weblingg

 Commons: Äntlibuech – Sammlig vo Multimediadateie

• Offizielli Website vo de Gmeind Äntlibuech
• Profil vo de Gmeind uf dr Website vom Kanton (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) Vorlage:Toter Link/www2.lustat.ch (PDF; 192 kB)
• Willi Huber: Entlebuch (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.