Proton

S Proton [ˈproːtɔn] (Plural Protone [proˈtoːnə]; vo altgriechisch τὸ πρῶτον to prōton ‚s erste‘)^[2] isch e stabils, elektrisch positiv gladnigs Hadron. In Kärnreakzioone wird es mit em Formlezäiche p notiert. S Proton ghört näben em Neutron und em Elektron zu de Baustäi, wo d Materie wo im Mensch verdraut isch, drus bestoot.

Proton (p+)
Klassifikazioon
Fermion Hadron Baryon Nukleon
Äigeschafte [1]
Laadig	1 e (+1,602 · 10−19 C)
Masse	1,007 276 466 812(90) u 1,672 621 777(74) · 10−27 kg 1836,152 672 45(75) · me 938,272 046(21) MeV/c2
Compton-Wällelengi	1,321 409 856 23(94) · 10−15 m
magnetischs Momänt	1,410 606 743(33) · 10−26 J / T
g-Faktor	5,585 694 713(46)
gyromagnetischs Verheltnis	2,675 222 005(63) · 108 1/(sT)
SpinParität	1/2+
Isospin	1/2 (z-Komponente +1/2)
mittleri Lääbensduur	stabil
Wäggselwirkige	stark schwach elektromagnetisch Grawitazioon
Quark-Zämmesetzig	1 Down, 2 Up

S Proton isch s äinzige stabile Hadron und s liichtiste Baryon. Wil bim ene Zerfall nume liichteri Däili chönne entstoo und wil noch em Standardmodäll d Baryonezaal muess erhalte bliibe, cha s Proton nid zerfalle - es muess also stabil si. Experimänt am Kamiokande häi zäigt, ass d Halbwärtzit mindestens 10³² Joor muess si. Dr Protonezerfall isch intressant, wil er zum ene Fortschritt über s Standardmodäll uuse chönnt füere.

S Antiproton isch s Antimaterie-Däili (Antidäili) zum ene normale Proton. Es het die gliichi Masse wie s Proton, het aber e negativi Laadig. Es bestoot us drei Antikwark: äi Anti-Down und zwäi Anti-Up.

Kwelle

• Wolfgang Demtröder: Experimentalphysik (Band 4). 2. Auflage. Springer, Berlin 2005, ISBN 3-540-21451-8.
• Donald H. Perkins: Introduction to high energy physics. 4th edition. Cambridge University Press, 2000, ISBN 0-521-62196-8.
• Tabellenwerte vom CODATA/NIST 2010