Schall

Schall (vo Althoochdütsch: scal) bezäichnet allgemäin d Grüsch, d Döön und d Knall, wo vo Mensche und Dier mit em Ghör, also mit em Oor-Hirni-Süsteem, auditiv chönne woorgnoo wärde. Schall git s, wenn sich chliinsti Druck- und Dichdischwankige im ene elastische Medium (Gas, Flüssigkäite, Festkörper) usbräite. Mä underschäidet Nutzschall, wie Muusig oder d Stimme bim Schwätze, und Störschall, wie Lärme vo Baustelle oder Vercheer. D Wüsseschaft, wo sich mit em Schall befasst, isch d Akustik.

Füsikalisch gsee isch Schall e mechanischi Deformazion im ene Medium, wo sich as Wälle usbräitet. In Gas und Flüssigkäite, wo sich nid beweege, isch Schall immer e Longitudinalwälle, also in ere Nööherig au in dr Luft. Die allgemäini Wällegliichig für dreidimensionali Schallfälder in fluide Medie^[1] isch:

${\displaystyle \Delta p={\frac {1}{c^{2}}}{\frac {\partial ^{2}p}{\partial t^{2}}}}$

Schallarte

Die ersti Wälleform zäigt e Gweerschuss, die zwäiti e Sinusschwingig wo d Duur vo dr Periode absinkt und die dritti Wälleform zäigt wie s Wort Wikipedia gschwätzt wird.

Schematischi Oszilloskopbilder vo de vier Schallarte:

• 
  Grüsch: unregelmäässig (z. B. Motor, Sprooch)
• 
  Klang: periodisch (z. B. Giige)
• 
  Ton: periodisch, sinusförmig (z. B. Stimmgaable)
• 
  Knall (z. B. e Gweerschuss)

Litratuur

• Hans Breuer: dtv-Atlas Physik, Band 1. Mechanik, Akustik, Thermodynamik, Optik. dtv-Verlag, Münche 1996, ISBN 3-423-03226-X.
• Heinrich Kuttruff: Akustik: Eine Einführung S. Hirzel Verlag, Stuttgart 2004, ISBN 3-7776-1244-8.