Sitten VS

Sittu (franz. Sion; fp. [a ʃõ, çjũ] Chyoun^ⓘ/?[2]; dt. Sitten) isch en Munizipalgmeind und dr Hoiptort vam Kanton Wallis in dr Schwiiz. Sittu isch au dr Hoiptort vam Bezirk Sittu (franz. District de Sion).

Dä Artikel behandlet d Ortschaft Sitte/Sion in dr Schwiiz. Für witere Bedütige vom Begriff Sitte lueg Sitten; für de Begriff Sion lueg Sion (Begriffsklärig).

Sitte
Wappe vo Sitte
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Wallis (VS)
Bezirk:	Sittew
BFS-Nr.:	6266i1f3f4
Poschtleitzahl:	1950
UN/LOCODE:	CH SIR
Koordinate:	594446 / 12021346.2333337.366654500
Höchi:	500 m ü. M.
Flächi:	25.6 km²
Iiwohner:	i35'650 (31. Dezämber 2022)[1]
Website:	www.sion.ch
Sitte vam Naxbärg üs gsee Sitte vam Naxbärg üs gsee
Charte
Charte vo Sitte ww

Geografi

Sittu liggt ufer rächt Siitu vam Rottu am Bach Sionne, wa vam Bärg äbricha chunt. Vaner Gmeindsflächi sint 39,9 % landwirtschaftlichi Flächi, 23,4 % Wald, 30,6 % Sidligsflächi und 6 % suschtigi Flächi.^[3]

Gschicht

Sittu ischt zum eerschtu Mal gnennt choo im Jaar 859 als Sedunum, Bramois Ändi 8. Jh. als Bramosium, Les Agettes 1190 als Agietes, Gieti.

Üsgrabigä zeigund, dass mu in dr Gägund vam hiitigu Sittu scho inär Steizit gläbt het. D Dolma va Petit-Chasseur (2900–2200 v. Chr.) gheerund zu de wichdigschtu Relikt vam urzitlichu Megalithbau im Alperuum. Im Jahr 2008 isch eini vanä greschtu keltischu Nekropolä inä Schwiizer Alpe mit ubär 200 Greber friigleit wordu. Di Greber stammund us der erscht Iisezit zwischu 800–500 v. Chr.

Wa im Jahr 15 v. Chr. d Reemer ds Wallis, wa bis denn keltisch gsi isch, eroberet heind, isch d Sidlig Sedunum entstandu, vermuetlich dert, wa ds Oppidum vannu Seduner gsi isch. 580 isch dr Walliser Bischofssitz va Martinach hie hera verleit wordu, und ab 999 het dr Bischof gliichzitig au as Landesherr gamtot.

Inär Neechi vanär Stadt heind am 13. Novämber 1475 d Oberwalliser und di Bärner uber di Truppe vam Herzog va Savoye imä Kampf, wa Schlacht uf dr Planta heisst, gwunnu.

1968 isch di Gmeind Bramois (dt. Brämis) uf Sittu igmeindot choo. Im Jahr 2013 isch d frienrigi Gmeind Salins a Sittu cho, und im Jahr 2017 z ehemalig Les Agettes, wa vorhär zum Bezirk Ering gheert hed.

Iwonra

Quella: Bundesamt für Statistik 2005^[4]

Jaar	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Sion	3307	4706	5456	5500	6099	6751	7254	7642
Salins	258	339	456	464	471	504	532	552
Les Agettes	210	228	268	270	251	278	310	288
Jaar	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Sion	8657	10245	11770	16910	21925	22877	25336	27171
Salins	566	605	636	599	602	705	767	883
Les Agettes	247	270	239	193	150	193	237	270

Där Üsländeraateil isch 2010 bi 26,3 % glägu.^[3]

Politik

Där Ggmeipresidänt va Sittu isch sit 2017 der Philippe Varone (Stant Juli 2025^[5]).

Spraach und Tialäkt

Bi dr Volchszellig 2000 heint vannu Iwonru 82,7 % Franzeesisch als Höiptspraach aagigää, 5,5 % Tiitsch, 3 % Italienisch und 8,8 % anneri Spraache.^[3]

Der tradizionäll wältsch Dialäkt va Sittu gcheert zum Frankoprovenzalisch. Ds aalt Wallisertiitsch va Sittu isch üsgstorbus; nuch im 19. Jaarhunnert heind uber d Helfti vannu Iiwonru tiitsch gredt.

Instituzioone

• Mediateek vam Wallis

Bilder

• 
  Sitte um 1642
• 
  Sitte um 1900
• 
  Linggs dr Bärg Tourbillon, rächts dr Bärg Valeria, es Bild um 1900

Weblingg

 Commons: Sittu – Sammlig vo Multimediadateie

 Sittu in dr Topographia Helvetiae, Rhaetiae et Valesiae (Matthäus Merian) im dütschsprochige Wikisource

• Offizielli Websita vaner Stadt Sittu
• Die keltischi Nekropole va Don Bosco z Sittu (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) Vorlage:Toter Link/www.vs.ch Mitteilig üf vs.ch vam 11. Oigschtu 2017
• François Wiblé, Bernard Truffer, Lucienne Hubler: Sitten (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Danielle Allet-Zwissig: Bramois. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Danielle Allet-Zwissig: Agettes, Les. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.