Splann !

Splann ! (‚klààr‘, ‚glanzend‘ uff Bretoonisch)^[1] ìsch a bretoonischer Verain un Online-Zittschrìft, wo ’s zitter 2021 gìtt. Uff dr Websitta kààt m’r Üntersüachungsàrtìkel uff Frànzeesch un Bretoonisch laasa.

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

wia dr Verain orgànisiart ìsch

Fìr dr Verain düan äbba fufzeeh junga Schurnàlìschta üss Wäschtfrànkrììch schàffa, wo ìn’ma Verain (unter’m frànzeescha G’sätz üss 1901) zammaschàffa. Mehrera vun’na hann sìch waahrend ìhra Schtüüdia àm Täcknischa Üniwärsiteetsìnschtitüüt fìr Schurnàlìschmus z’ Lannion (Côtes-d’Armor) kännag’leehrt.^[2][3] Sa hann sìch nooh z’ nooh verainigt, wu d’ Schurnàlìschta Inès Léraud un Morgan Large Schwiarigkaita g’hàà hann, fìr ìhra Untersüachungsàrweta schriiwa.^[3]

D’ Untersüachungsàrtìkel vu Splann ! kààt m’r koschtaloos uff dr Websitta vum Verain laasa, wia àui uff da Websitta vu regionààla un nàzionààla Zittschrìfta, Radiosander un Farnsahkànààla. Dia ‚Làngzittsuntersüachunga‘^[4] waara vu fräija Schurnàlìschta g’schrììwa, wo dr Verain bezààhla düat.^[1]

D’ fräiwìlliga Schurnàlìschta, wia dr Sylvain Ernault,^[1] d’ Faustine Sternberg, d’ Juliette Cabaço Roger^[2] un d’ Kristen Falc’hon^[5] schtìmma fìr odd’r geega jeeder Untersüachungsvorschlààg.^[6]

Ìm Hornung 2021 hàt d’ Websitta-n-a Schpandakàmpàània orgànisiart,^[7] fìr d’ äärschta Untersüachunga finànziara.^[5] Finànziäll wìrd d’ Websitta numma dur Schpanda unterschtìtzt.^[8] D’rbii därfa Prìwààtunternamma, politischa Pàrtäija un Gebiatskäärwerschàfta nìt biitrààga.^[1][2]

Dr Verain hàt sii Sìtz z’ Guingamp ìm Noorda vu dr Bretagne.^[9]

politischa Schtällunga

Dr Verain düat sìch salbscht àls a „Nìtregiarungsorgànisàzioon fìr schurnàlìschtischa Untersüachunga“ vorschtälla.^[2] Ar ìsch wia dr Schìrmverain Disclose orgànisiart. Àui d’ Schurnàlìschta Inès Léraud ìsch Schìrmhärra vum Verain.^[1][10] Ìn siina Àuiga schtällt dr Verain Informàzioona zem Puplikum zär Verfiagung, wo-n-a „G’maindagüat“ ìsch.^[11] Nooh-n-em Sylvain Ernault solla d’ Untersüachunga-n-a „politischer, g’rìchtliger odd’r soziààler“ Iifluss hàà.^[1]

Ìn da Àrtìkel waara vor àllem Theema um Gliichb’raachtigung, Umwaltschutz un d’ Làndwìrtschàftsìndüschtrii b’hàndelt — dr Verain sajt sogààr, àss dia Ìndüschtrii oft d’ Informàzioonsfräihait hämma düat.^[1] Jeeder Àrtìkel uff dr Websitta wìrd uff Frànzeesch un Bretoonisch ìwwersätzt.^[1]

D’ Zittschrìft Splann ! schteeht uff dr Kàrta vu dr frànzeescha àlternàtiiwa Prassa vu dr Zittung L’Âge de faire, wo uff Frànzeesch „La carte de la presse pas pareille“ haisst.^[12]

d’ Untersüachunga

Ìm Jüüni 2021 ìsch dr äärschta Untersüachungsàrtìkel ìwwer d’ Sàlmiàkgaischt-Üssschtoossa ìn dr Bretagne veräffentligt worra.^[13][14] Ar ìsch vu dr Caroline Trouillet g’schrììwa worra^[15] un ìsch àui uff da Websitta vu Mediapart un France 3 z’ laasa.^[16][17]

Ìm März 2022 ìsch uff Splann ! a Untersüachungsàrtìkel ìwwer dr schpàànischa Enärgiikonzärn Iberdrola ärschììna.^[18][19][20] Ìm Àuigscht 2022 hann d’ Inès Léraud un d’ Kristen Falc’hon a Àrtìkel ìwwer a riasiga bretoonischa Schwiinazucht g’schììwa, wo vermüatlig ìn da Beheerda fàlscha Informàzioona getailt hàt, fìr d’ Pàpiara ìn Ordnung brìnga.^[21][22][23] Ìn’ma àndra Àrtìkel hann d’ Julie Lallouët-Geffroy un dr Raphaël Baldos ìwwer d’ meegliga G’foohra vu da Biogàsànlààga ìn dr Bretagne b’rìchta.^[24] Witterscht hann d’ Juliette Cabaço Roger un d’ Faustine Sternberg ìm Oktoower 2022 a B’rìcht vu dr Nàzionààla Àrznäimìttel-Sìcherhaitsàgantüür (ANSM) unter d’ Litt gebrocht, wo d’ G’foohra vu da Verhiatungsschtaabla vu dr Màrka Essure unterschtrììcha hàt.^[25]

Weblìnks

 Commons: Splann ! – Sammlig vo Multimediadateie

• Offiziälla Websitta (frànzeesch, bretoonisch)