ቡልጋ

ቡልጋ በአማራ ክልል ፣ ሰሜን ሸዋ ዞን ውስጥ የሚገኝ ወረዳ ሲሆን አቀማመጡ በአብዛኛው ከቆላ እስከ ወይና ደጋ ነው። የወረዳው አስተዳደር ፣ የሀገረ ማርያም ከሰም ወረዳ ሲባል ሀገረ ማርያም (ሾላ ገበያ ) የሚባለው የገጠር ከተማ ላይ ይገኛል።

በወረዳው ውስጥ የዳግማዊ ምኒልክ ምሽግና የመሳሪያ ግምጃ ቤት የነበረችው ኮረማሽ የምትገኝበት ወረዳ ሲሆን እንዲሁም የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሃይማኖት ተከታዮች እንደሚያውቁት ቡልጋ የብዙ ኢትዮጵያውያን ቅዱሳን እና ቅዱሳት የትውልድ አገርም ነች።

የ፲፱፻፺፱ ዓ/ም የሕዝብ ቆጠራ ውጤት እንደሚያመለክተው በወረዳው ውስጥ ፶፭ ሺህ ፪፻፩ ሰዎች ሲኖሩ የወንዶች ብዛት ፳፰ ሺህ ፫፻፸፭ እና ሴቶች ደግሞ ፳፮ ሺህ ፰፻፳፮ እንደሆኑ ይጠቁማል። ከነኚህ ቡልጎች ፶፫ ሺህ ፲፭ቱ ሰዎች የገጠር ነዋሪዎችና በግብርና የተሠማሩ አርሶ አደሮች እንደሆኑ ያረጋግጣል።^[1]

ታሪክ

የታወቁ የቡልጋ ተወላጆች

• ለማ ገብረ ሕይወት - ኮረማሽ ልዩ ስሙ ሰንበሌጥ ማርያም፣ ታዋቂ ድምፃዊ
• አቡነ ተክለ ሃይማኖት - እቲሳ ደብረ ጽላልሽ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ዕጨጌ

• ቅድስት ክርስቶስ ሰምራ- ቅዱስጌ በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን እምነት በመልአኩ ቅዱስ ሚካኤል ዕርዳታ ብዙ ሺህ ነፍሳትን ከሲዖል ያወጣች

• ደጃዝማች ኪዳኔ ወልደመድኅን - የለጥ ጊዮርጊስ አርበኛ፣ አስተዳዳሪ እና የጥንታዊት ኢትዮጵያ ጀግኖች አርበኞች ማኅበር ሊቀ መንበር

• ወልደ ጊዮርጊስ ወልደ ዮሐንስ (ፀሐፌ ትዕዛዝ )–መስኖ ዘንባባ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት ሚኒስቴር፤ የጠቅላይ ግዛት አስተዳዳሪ

• አክሊሉ ሀብተ-ወልድ ( ፀሐፌ ትዕዛዝ ) ዲፕሎማት፣ አምባሳዶር፣ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት የውጭ ጉዳይ፤ የጽሕፈት ሚኒስቴር፣ ጠቅላይ ሚኒስቴር

• ማኅተመ ሥላሴ ወልደ መስቀል (ብላቴን ጌታ) የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት ሚኒስቴር እና ደራሲ፣ የኪነ ጽሑፍ ሰው

• ተክለጻድቅ መኩርያ – ሣር አምባ፣አሳግርት የታሪክ ምሑር እና ዲፕሎማት

• ተስፋ ገብረ ሥላሴ የፊደል ገበታን የሰሩ የዕውቅት አባት
• ሎሬት ዶ/ር መላኩ ወረደ የAlternative Nobel Prize ተሸላሚ ሳይንቲስት

• ጌታቸው በቀለ - ቅንበቢት የኢ.ን.ነ.መ. ሚኒስቴር፣ አምባሳዶር

• [አርበኛ እና የባህል ሐኪም ማሞ ኃይሌ ዘብሔረ ቡልጋ ከሰም]

• ደጃዝማች ኃብተ ሥላሴ በላይነህ - አርበኛ በከሰም ወረዳ ልዩ ሰሙ ውቢት