Alionor de Castiella y d'Anglaterra

Alionor de Castiella y d'Anglaterra (1202-1244, Monasterio de Santa María la Real de las Huelgas)^[1] estió una infanta de Castiella por estar filla d'o rei Alifonso VIII y a reina Alionor Plantagenet asinas como reina consort d'Aragón por o suyo matrimonio con o rei Chaime I d'Aragón.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Alionor de Castiella
Reina consort d'Aragón
Reina consort d'Aragón
6 de febrero de 1221- Abril de 1229
Predecesor	María de Montpeller
Succesor	Violant d'Hongría
Naixencia	1202
Muerte	1244 Burgos.
Enterreco	Monasterio de las Huelgas de Burgos.
Conchuche/s	Chaime I d'Aragón.
Descendencia	Alifonso d'Aragón
Pai	Alifonso VIII de Castiella
Mai	Alionor Plantagenet

Oríchens familiars

Filla d'Alifonso VIII de Castiella y a suya muller, a reina Alionor de Plantagenet, os abuelos paternos d'Alionor estioron os reis Sancho III de Castiella y suya muller Blanca Garcés de Pamplona, y os maternos o rei Henrique II d'Anglaterra y Alionor d'Aquitania. Tenió cuantos chirmanos, entre éls, o rei Henrique I de Castiella y a reina Berenguela^[2].

Biografía

Anverso y reverso d'o sello heraldico d'a reina d'Aragón, muller de Chaime I o Conqueridor, Alionor de Castiella. A leyenda diz «Sigillum Alienoris regine Aragonum comitisse Barchinone et domine Montispessulani et illustris regis castelle filiae» (Sello d'a muller d'o rei d'Aragón, conte de Barcelona y sinyor de Montpeller y filla d'o ilustre rei de Castiella). En l'anverso se representa o escudo d'as barras d'Aragón y o reverso amuestra o de Castiella.^[3]

Sus pais, o rei Alifonso VIII y a reina Alionor de Plantagenet morioron en 1214. Alionor permaneixió en Castiella dica a muerte de su chirmano Henrique I en 1217.^[4] Por consello de su chirmana a reina Berenguela de Castiella, se casó o 6 de febrero de 1221 con o rei aragonés Chaime I o Conqueridor, en o municipio soriano d'Ágreda. Por ixas envueltas, o rei Chaime I teneba nomás 14 anyos d'edat.^[4] Recibió d'o suyo mariu en dote cuantas propiedaz, incluyindo-ie as localidaz de Daroca, Epila, Uncastiello, Balbastro, y dimpués d'a celebración d'a suya voda se'n fuoron enta a ciudat de Tarazona, en l'actual provincia de Zaragoza, a on Chaime I o Conqueridor fue armau caballero en a ilesia de Santa María d'a Vega de Tarazona.

O matrimonio fue anulau por o Papa Gregorio IX en 1229 a requesta d'o suyo mariu, que alegó impedimento de parentesco.^[4] En 1234, en una entrevista en o Monesterio de Santa María de Huerta en a muga entre os reinos de Castiella y Aragón, entre Ferrando III o Santo, sobrín d'a reina Alionor, y o rei Chaime I, s'alcordó que a reina Alionor, mientres no tornase a casar-se, recibiría a villa y castiello de Fariza y que mantendría todas as tenencias y usufructo que le correspondeban como dote que heba recibiu en o reino d'Aragón. O rei aragonés tamién se comprometiba a no deseparar-la d'o suyo fillo, o infante Alifonso, que yera chunto a ella.^[4]

Dimpués de l'anulación d'o suyo matrimonio con o rei d'Aragón, a reina Alionor se retiró a o reino de Castiella, a on morió en o Monesterio de las Huelgas de Burgos en 1244.

Matrimonio y descendencia

D'o suyo matrimono naixió nomás un fillo, Alifonso d'Aragón (1222-1260), o fillo primochenito de Chaime I o Conqueridor y o suyo hereu que murió antis que no su pai.

Sepultura d'a reina Alionor de Castilla

Monesterio de las Huelgas de Burgos.

Dimpués d'as suya muerte, o cadáver d'a reina Alionor de Castiella fue apedecau en o Monasterio de las Huelgas de Burgos.

As suyas restas mortals fuoron depositadas en un sepulcro que en l'actualidat se troba situau en a Nau de Santa Catalina u de l'Evanchelio, y se troba situau entre os que contienen as restas d'o infante Felipe de Castiella, fillo de Sancho IV de Castiella y d'a reina María de Molina, que i ye a la suya dreita, y o que contiene as restas d'o infante Pero de Castiella, chirmano de l'anterior, que morió o 25 de chunio de 1319 en o Desastre d'a Vega de Granada.^[5]

Mientres a exploración d'o Monesterio de las Huelgas feita a metat d'o sieglo XX se comprebó que as restas mortals d'a reina Alionor, momificadas y en buen estau de conservación, yeran en o suyo sepulcro de piedra caliza con cubierta a dos vertients y liso, encara que d'antis mas estió policromau.^[6]

L'atabul en que se trobaban as suyas restas, cual momia mediba 1'60 metros d'altaria y teneba as manos cruzadas sobre o peito, yera de fusta y no teneba tapa, encara que quedaban restas d'o suyo forro exterior y d'una cruz lisada realizada con galón d'oro claveteau, asinas como d'a indumentaria con a que fue enterrecada a reina, entre as que destacaban tres prendas de brocau arabe, parellanas a las que se troboron en o sepulcro d'o infante Felipe de Castiella, fillo de Ferrando III o Santo, que fue apedecau en a ilesia de Santa María la Blanca de Villalcázar de Sirga.^[7]