Pai
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
O pai[1] (d'o latín <PATER) ye o prochenitor de sexo masculino d'una criatura. L'individuo de partida, en relación a su pai, se diz que ye «fillo» u «filla» d'él.

En aragonés de traza cheneral recibe o nombre de «pai», documentau amplament en dialectos que va dende l'ansotano[2] dica las variedaz ribagorzanas de Campo[3] y de Vall de Benás, pero en baixorribagorzano s'emplega pare,[1][4][5] y en cheso s'ha documentau a variant padrei. Tamién existe a forma mas etimolochica padre.[1][nota 1]
Como atras denominacions de parentesco en aragonés, o posesivo que se le mete adebant ye o posesivo atono (mi, tu, su) por lo regular:[6] mi pai, tu pai, etc. y no pas o posesivo tonico cheneral de l'aragonés que, anque tamién s'emplega bella vez, ye muito menos común: o mío pai, lo tuyo payot,[7] etc. Iste fenomeno gramatical que nomás afecta a os parentescos ye bien descrito en ansotano,[2] en benasqués,[8] en baixorribagorzano,[9] en cheso y en as parlas de Sobrarbe.[7][10]
L'apelativo afectuoso en aragonés ye papa[1] u papá[1] y, como atros apelativos familiars, no lieva nunca articlo definiu:
- No sé si a papá le fará goyo.
- Papá m'ha dito que venise.
Remove ads
Pai / padre
En o dominio lingüistico de l'aragonés i hai zonas amplas an que a parabla s'habría perdiu u s'habría deixau d'usar fa tiempos substituida por o posible castellanismo lexico «padre», como por eixemplo en os semontanos, en Viello Sobrarbe y en a Fueva,[11] an que no se guarda recordo que se decise «pai» pero manimenos existe a parabla derivada «paíno».[11] En atras zonas d'Aragón padre podría no estar un castellanismo sino la evolución local d'o latín <pater. En scripta aragonesa medieval se troba a-saber-los eixemplos de que se gosaba emplegar «padre».
Antiparte, en o que ye l'Alto Aragón, amás amás s'ha de contar con a importancia d'a parabla «Padre» en a liturchia catolica, factor de castellanización perén, que podría guardar bella relación con a erosión que ha padeixiu a forma «pai» en a luenga que se charra agora.
Remove ads
Notas
- Con a variant padri
Referencias
Se veiga tamién
Enlaces externos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads