Baden-Wurtemberg

From Wikipedia, the free encyclopedia

Baden-Wurtemberg
Remove ads

Baden-Wurtemberg (en alemán: Baden-Württemberg, [ˌbaːdn̩ˈvʏʁtəmbɛʁk ▶ (i)]) ye uno d'os 16 estaus federals de Alemanya clamatos Bundesländer.[1] Ye situato en o sud-ueste d'o país, a l'este d'o río Rin.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Datos rápidos

Muga a o norte con o estau de Hesse, a o nord-este y a l'este con o estau de Bavera, a o sud con Suiza, a l'ueste con Francia (rechión d'Alsacia), y a o nord-ueste con o río Rin y con o estau de Renania-Palatinato.

O estau actual ye o resultado d'a unión d'os estaus independients de Wurtemberg-Baden, Wurtemberg-Hohenzollern y Baden en referendum popular (1952).

Remove ads

Cheografía

A Selva Negra («Schwarzwald» en alemán) forma l'eixe d'a rechión. Dende a ciudat de Pforzheim a lo norte dica Waldshut a lo sud tien una largaria d'alto u baixo 160 km. A tuca mas elevata ye lo Feldberg (1.493 m) en a Selva Negra d'o sud.

Clima

O clima ye templau, con temperaturas decreixients con l'altaria. A Val d'o Rin ye a rechión mas calida d'Alemanya, con temperaturas que en estiu rondan os 20 °C (maxima meya de 26 °) y en hibierno os 2 °C (maxima meya de 5 °), con precipitacions moderadas, arredol de 800 mm por anyada. Karlsruhe estió una d'as ciudaz en as cuals se rechistró a temperatura maxima d'Alemanya, con 40 °C, en 2003. En a Selva Negra, en cambio, a temperatura ye considerablement menor: en as vals a 600 m d'altura, a temperatura de chulio aconsigue os 17 °C (maximas de 23 °) y a de chinero, -2 °C (maxima d'1 °). Por tanto, i hai frecuents nevadas que posibilitan a practica d'esportes como l'esquí. Amás, as precipitacions son superiors, con 1.000 a 1.500 mm anyals. En tot l'estau i hai plevidas entre tot l'anyo.

En o sud-este se fa sentir en agüerro, hibierno y primavera o Foehn, aire calido provenient d'os Alpes que puede elevar as temperaturas dica 15 °C por alto d'a meya.

Remove ads

Historia

Dende a fin d'as Guerras napoleonicas (sieglo XIX) os territorios d'iste estau alemán facioron parte d'a Confederación d'o Rin dica o congreso de Viena, cuan ye incorporato a la Confederación Chermanica.

Dimpués d'a Segunda Guerra Mundial, as fuerzas aliatas abuegoron a zona en tres estaus: Wurtemberg-Baden a lo norte (ocupau por os Estaus Unius), Wurtemberg-Hohenzollern y Baden a o sud-ueste (toz dos ocupaus por Francia).

Thumb
Baden-Wurtemberg, dende 1945 dica 1952.

En 1949 istos tres estaus pasoron a formar parti d'a Republica Federal d'Alemanya. L'articlo 118 d'a Lei Fundamental de Bonn permitiba, manimenos, a unión d'estaus. Asinas, o 16 d'aviento de 1951, Wurtemberg-Baden, Wurtemberg-Hohenzollern y Baden votoron a favor de fusionar-se a traviés d'un referendum.​ Baden-Wurtemberg se convirtió en un estau en Alemanya o 25 d'abril de 1952.

En 1956, a Corte Federal Constitucional d'Alemanya determinó que o plebiszito estió ilicito porque yera esventalloso pa la población de Baden. Alavez, en 1969 se tornó a celebrar un plebiszito en l'aria de Baden, dando una mayoría (mas d'o 81% de votos) partidaria d'a unidat.

Demografía

Evolución demografica
1950196019701980199020002015
6.430.225 7.726.859 8.895.048 9.258.947 9.822.027 10.524.415 10.879.618

Divisions administrativas

Baden-Wurtemberg ye dividita 35 districtos rurals -agrupatos 4 rechions administrativas: Friburgo, Karlsruhe, Stuttgart y Tubinga- y 9 districtos urbans:

Distritos rurales
ULAlb-Danubio
BCBiberach
FNBodensee
BBBöblingen
FRBresgobia-Alta Selva Negra
CWCalw
EMEmmendingen
PFEnz
ESEsslingen
FDSFreudenstadt
GPGöppingen
HDHHeidenheim
HNHeilbronn
KÜNHohenlohe
KAKarlsruhe
KNGostanza
LÖLörrach
LBLudwigsburg
TBBMain-Tauber
MOSNeckar-Odenwald
OGOrtenau
AAOstalb
RARastatt
RVRavensburg
WNRems-Murr
RTReutlingen
HDRin-Neckar
RWRottweil
SHASchwäbisch Hall
VSSelva Negra-Baar
SIGSigmaringen
TÜTubinga
TUTTuttlingen
WTWaldshut
BLZollernalb
Thumb
Landkreiskarte: Baden-Württemberg

Districtos urbans:

BADBaden-Baden
FRFreiburg im Breisgau
HDHeidelberg
HNHeilbronn
KAKarlsruhe
MAMannheim
PFPforzheim
SStuttgart
ULUlm

Ciudaz destacatas

  1. Stuttgart (591.550) (población de 2005)
  2. Mannheim (307.640)
  3. Karlsruhe (283.959)
  4. Friburgo de Bresgobia (en alemán: Freiburg im Breisgau; 214.716)
  5. Heidelberg (142.889)
  6. Heilbronn (121.416)
  7. Ulm (120.371)
  8. Pforzheim (118.805)
  9. Reutlingen (112.099)
  10. Esslingen (92.261)
  11. Ludwigsburg (87.703)
  12. Tubinga (en alemán: Tübingen;83.310)
  13. Villingen-Schwenningen (81.921)
  14. Gostanza (en alemán: Konstanz; 80.980)
  15. Aalen (67.125)
  16. Schwäbisch Gmünd (61.391).
Remove ads

Economía

Baden-Wurtemberg, mas que mas a rechión de Stuttgart, fa parte d'una aria d'excepcional importancia economica d'o mundo. Tamién ye seu d'interpresas multinacionals como Daimler, Bosch, Porsche, SAP, Liebherr, Hugo Boss u IBM.

Iste estau, asinas como Catalunya, Roine-Alpes y Lombardía, ye considerato un motor dintro d'a Unión Europea (UE).

Thumb
O clima templau de Baden-Wurtemberg permite o cautivo de vin.
Remove ads

Lista de ministro-presidents de Baden-Wurtemberg

Más información Ministro-presidents de Baden-Wurtemberg, Nombre ...
Remove ads

Cultura

Luengas

Amás de l'alemán atros dos idiomas son charraus:l'alamanico y l'alto franco.

Gastronomía

A cercanía con Francia y Suiza fa que tienga cualques influencias d'a cocina francesa y suiza y isto ha dau por resultau que a gastronomía d'iste Land sía un poquet mas liuchera que a meya d'a cocina alemana.

Virollas tipicas son:

  • Flädlesuppe.
  • Badische Schneckensuppe.
  • Bibbeliskäs.
  • Käsespätzle.
  • Spätzle.
  • Schupfnudeln.
  • Maultäschle.
  • Kirschenplocer.
Remove ads

Veyer tamién

Referencias

Vinclos externos

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads