Casp
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Casp (Caspe en castellano, Casp en catalán) ye una ciudat historica d'Aragón, situata a una distancia de 100 km a l'este de Zaragoza. Ye capital d'a comarca Baixo Aragón-Casp. Actualment tien unos 10.000 habitants, no habendo creixito cuasi cosa en tot o sieglo XX.
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Estió un important nugo de comunicacions, hue venito a menos.
A suya economía se basa en o sector servicios, a industria textil y as grans explotacions agricolas de regano (emparadas en gran mesura gracias a la immigración). Os prescos de Casp entran drentro d'a denominación d'orichen melocotón de Calanda.
Remove ads
Mugas
O suyo termin municipal muga con Mequinenza, Favara, Maella, Alcanyiz, Escatrón, Chiprana, Sastago, Burcharaloz, Penyalba y Fraga.
Toponimia
O toponimo Casp, documentato en fuents andalusís como Qsp, Qasp u Qasb s'ha quiesto relacionar con a palabra arabe Casba. Manimenos en aragonés existe a palabra caspiello pa dicir "tierra suelta, petrosa, que pierde a humidat pronto", y como microtoponimo lo trobamos en Rodellar y encara Andolz replega a palabra Caspillo en o suyo glosario de palabras d'o territorio aragonés.[1] Caspiello puet tener una etimolochía relacionata con caspa y con o mozarabe gazpacho.
Bi ha muitos microtoponimos interesants que amuestran que d'antes se charró l'aragonés, y en alzan muitos caracters, como una basa dita Saladiella, la Ifesa, Efesa de la Villa, Lastras del Pallaruelo, un puesto dito mata lo perro, y atro trascrito como Miralpeis, pareixito a los toponimos Miralpeix que se troban en Ribagorza. Bi ha toponimos arabes adaptatos a la fonetica aragonesa como Malchares Albanillos.
Remove ads
Luengas y parlas
A luenga tradicional de Casp ye o castellano d'Aragón, con substrato aragonés. O lexico d'intrés etnografico de Casp se conoix relativament bien por figurar esta localidat en l'ALEANR, con a sigla Z 605.[2]
Apellitos
En Casp son mas frecuents os apellitos occitans tipicament rematatos en -ac que en atros lugars d'o Baixo Aragón: Albiac, Cirac.
Historia
O lugar ya existiba en o periodo musulmán y se transcribe de l'arabe Qsp, Qasp u Qasb. O escritor musulmán Yaqut d'os sieglos XII-XIII en da noticia: Qasb ye un castiello (hisn) de Zaragoza.
En o sieglo XV perteneixeba a la Castellanía d'Amposta.[3]
En o sieglo XV estió seu d'o famoso "Compromís de Casp" por o cual s'imposó a dinastía d'os Trastamara en o reino d'Aragón.
En o sieglo XX mientres a Guerra Civil Espanyola estió seu d'o "Consello d'Aragón", Organo de Gubierno de l'Aragón Republicano.
Remove ads
Demografía

Remove ads
Administración
Reparto de concellers
Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 |
Partido de los Socialistas de Aragón | 9 | 9 | 8 | 8 | 6 | 7 | 5 | 5 | 5 |
Compromiso por Caspe | - | - | - | - | - | - | 5 | 5 | 3 |
Partido Popular | - | 2 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 |
Partido Aragonés | - | - | 0 | 3 | 4 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Chunta Aragonesista | - | - | - | - | - | 0 | 1 | 0 | 1 |
Independientes | - | - | - | 1 | 1 | 4 | - | - | - |
Centro Democrático y Social | - | 2 | 3 | 0 | - | - | - | - | - |
Unión de Centro Democrático | 4 | - | - | - | - | - | - | - | - |
Total | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 |
Alcaldes
Remove ads
Puestos d'intrés
Conta con un important patrimonio historico-artistico, encara que muitas d'istas construcions se troban en deficient estato de conservación.
Edificios relichiosos
- Colechiata de Santa María la Mayor.
- Ermita de la Malena.
- Convento de Franciscanos.
- Ermita de Santa María d'Horta.
Edificios militars
- Castiello d'o Compromís.
- Torre de Salamanca.
Edificios civils
- Casa Barberán, protechida legalment dende lo 6 d'octubre de 1979 con a suya declaración como Bien d'Intrés Cultural.[7]
- Mausoleu Romano de Miralpeix, huei en o nuclio urbán pero trayiu dende Miralpeix.
Remove ads
Fiestas
- Fiesta de Sant Antón.
- Semana Santa.
- Mas Música, 30 d'abril y 1 de mayo.
- Fiesta d'o Compromís de Casp,o zaguer cabo de semana de chunioo.
- Fiestas patronals de Sant Roque, 12 -17 d'agosto.
- Expocaspe, 29 d'otubre - 1 de noviembre.
Esportes
- O fútbol ye representato por o Club Deportivo Caspe.
Gastronomía
- Pastels d'alma.
- Pastels de rodeta.
Personalidaz naixitas de Casp
- Sant Indalecio,un d'os siet varons apostolicos que convirtió a lo cristianismo Sant Chaime en a evanchelización d'Hispania.
- Manuel Buenacasa,1886-1964, sindicalista, periodista y politico.
- Florencio Repollés Julve, 1931-1986,avogau y politico.
- Luís Andrés Edo, 1925 – 2009, historiador anarquista.
- Manuel Pellicer Catalán, 1926- 2018, arqueologo.
- Abel Mustieles, ciclista.
Ciudaz achirmanadas
Vinclos externos
Se veigan as imáchens de Commons sobre Casp.
- (es) Ficha d'a población.
Referencias
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads