Lomo

O lomo^[1][2][3] (d'o latín <LUMBU) u lumo ye a rechión anatomica comprendida entre dos franchas lonchitudinals paralelas a la columna vertebral d'os animals vertebraus tetrapodos, en a parte superior d'o tronco en os quadrupedos. O delimitan as alas d'a curronera en a parte posterior, tot deseparando-lo contra la grupa, y as zagueras costiellas en l'anterior.

O lomo d'un caballo.

Etimolochía

A parola lomo provién d'o latín LUMBU, parola con una Ŭ curta que evolucionaba ta O en o sistema vocalico d'o latín vulgar^[4], dando formas con o pareixidas a lomo en as luengas romances occidentals.

A evolución ta lumo en bella variant d'aragonés ye una diverchencia orichinada por metafonía. En una fase d'a evolución en a que encara no bi heba -o final atona y bi heba -u final atona, pero en a que a vocal tonica ya yera ubierta en o, esta vocal tonica tornó a cerrar-se pa facilitar o paso d'a vocal final -u en -o^[5]:

• LUMBU > lomu > lumo.
• CUMBU > comu > cumo.
• LUPU > lopu/lobu > lupo/lobo/llobo.

En aragonés ribagorzano se troba a variant lochicament palatalizada llomo^[1][3][6], y los suyos derivaus tamién con palatalización: llomera^[3][6][7], llomudo^[6][7], llomada^[6], llomazo^[6], llomillos^[6] y eslloma(r)^[3][5][6].