Mercurio (elemento)
un elemento quimico de numero atomico 80 From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
O mercurio[1] u, tradicionalment, archent viu[1][2][nota 1] ye un elemento quimico de numero atomico 80. O suyo nombre y abreviadura Hg procedent d'o latín hidrargirium y de hydrargyrus, que a la vegata proviene d'o griego hydrargyros (hydor = augua y argyros = archent).
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
- Iste articlo ye sobre un elemento quimico; ta atros usos, se veiga Mercurio.
Remove ads
Caracteristicas prencipals
Ye un metal plateyato que a temperatura estándard ye un liquido inodoro. Ye un mal conductor d'a calor comparato con atros metals, encara que no ye mal conductor d'a electricidat. Se mezcla facilment con muitos atros metals como l'oro u l'archent producindo amalgamas, fueras de con o fierro. Ye insoluble en augua y soluble en acido nitrico. Cuan aumenta a suya temperatura produce vapors toxicas y corrosivas, mas pesatas que l'aire. Ye perchudicioso por inhalación, inchestión y contacto. Producto muit irritant ta a piel, uellos y vías respiratorias. Ye incompatible con l'acido nitrico concentrato, l'acetileno, l'amoniaco, o cloro y os metals.
Atros sinonimos de mercurio, son; mercurio elemental, mercurio metalico, mercurio metal, archent liquido y archent vivo . Ta os estudiosos de l'alquimia yera o metal esencial d'o que derivaba a resta y en Orient se creyeba que serviba ta porlongar a vida.

Remove ads
Obtención
A mena mas important de mercurio, ye o cinabrio y as mayors reservas meneras d'iste se troben en Andalucía, en as menas d'Almadén.
Usos
O suyo uso mas antigo fueras d'a extracción d'oro y archent, estió a confección de mirallos, en a que encara hue s'aplica. Se fa servir tamién en instrumentos de mesura, enchufes, fluorescents y como catalizador.
Atros usos d'o mercurio se dirichen a la industria d'os explosivos. Tamién ha estato notable o suyo uso por os dentistas como compuesto prencipal en os empastes de caixals, pero ha estato substituito fa poco tiempo (en os países mas desenvolicatos) por o bismuto, de propiedaz parellanas pero licherament menos toxico.
Tamién ha tenito usos en medicina a traviés d'o mercoquinol (oxiquinolinsulfonato de mercurio) y d'o hidrargirol (parafeniltoniato u parafenolsulfonato de mercurio), iste zaguero como antiseptico, igual que atros muitos como o hidrargol, o hidrargiroseptol, o yoduro mercurico, o cloroyoduro mercurico, o mercuriol, etc. Ta mas detalles se veigan os compuestos d'o mercurio.
Precaucions
Se transporta en estato liquido, codigo de l'A.D.R.: 8,66,c. S'almadazena en arias fredas, xutas, bien ventilatas, aluenyatas d'a radiación solar y de fuents de calor y ignición; aluenyato d'acido nitrico concentrato, acetileno, amoniaco y cloro. Ha d'almadazenar-se en recipients irrompibles de materials resistents a la corrosión y que sían compatibles. Os contenedors han de zarrar-se hermeticament. Se pueden emplegar contenedors d'acero, acero inoxidable, fierro, plasticos, vidre, porcelana. Han d'evitar-se os contenedors de plumo, aluminio, arambre, estanyo y sen.
En o etiquetache han d'incorporar-se as frases R: R 23 ("Toxico por inhalación") y R 33 ("Periglo d'efectos acumulativos"). Tamién han d'incorporar-se as frases S: S 1/2 ("Conserve-se zarrato con clau y mantenga-se difuera de l'alcance d'os ninos"), S 7 ("Mantenga-se o recipient bien zarrato") y S 45 ("En caso d'accident u malestar, acuda a escape a o medico (si ye posible, amostre-le a etiqueta)").
Os efectos inmediatos que puet producir por inhalación son: escozor de garganchón, mal de tozuelo, ansias, perdua d'a gana y debilidat muscular. Por contacto con uellos y piel: enroyecimiento, irritación. Por inchestión: gomitos, diarrera, perdua d'a gana y debilidat muscular.
A exposición porlongata u repetita puet prevocar: lesions en rinyons, cerebro y sistema niervoso.
En caso d'accident os primers auxilios a proporcionar son:
- En caso d'inhalación: tresladar a victima a l'aire fresco. Buscar atención medica.
- En caso de contacto con a piel: quitar a ropa contaminata. Lavar l'aria afectata con augua y xabón. Buscar atención medica.
- En caso de contacto con os uellos: lavar os uellos a escape con augua. Buscar atención medica.
- En caso d'inchestión: limpiar a boca con augua. Buscar atención medica.
As malautías u lesions asociatas a o mercurio se dicen: hidrarchirismo u mercurialismo y hidrarchiria.
Remove ads
Contaminación con mercurio
L'uso cheneralizau de mercurio en pinturas, desinfectants, fertilizants y electronica ha feito que a concentración suya en l'augua d'as ma siga periglosa. Entra en as cadenas alimentarias marinas, y por bioacumulación se concentra en os animals marins que son en os cabaltos d'estas cadenas alimentarias, l'hombre incluito. Como consecuencia de cualques accidents grieus han iu substituyindo poquet a poquet o mercurio en belunas d'as suyas aplicacions.[3]
Remove ads
Atras caracteristicas d'o mercurio
Notas
- Con a variant archent vivo
Referencias
Vinclos externos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads