Motor

Un motor^[1] ye a parte sistematica d'una maquina capable de fer funcionar un sistema, transformando bel tipo d'enerchía (electrica, de combustibles fosils, etc.), en enerchía mecanica capable de realizar un treballo. En os automóbils iste efecto ye una fuerza que produz o movimiento.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Motor d'un avión de 1915, con disposición radial y refricherau con augua.

Tipos de motors

N'i hai diferents tipos, estando d'os mas comuns os siguients:

• Motors termicos, cuan o treballo s'obtiene a partir d'enerchía calorica.
  • Motors de combustión interna, son motors termicos en os cuals se produz una combustión d'o fluyiu d'o motor, transformando a suya enerchía quimica en enerchía termica, a partir d'a cual s'obtiene enerchía mecanica. O fluyiu motor antes d'encetar a combustión ye una mezcla d'un comburent (como l'aire) y un combustible, como os derivados d'o petrolio y benzina, os d'o gas natural u os biocombustibles.
  • Motors de combustión externa, son motors termicos en os que se produz una combustión en un fluyiu diferent a o fluyiu motor. O fluyiu motor alcanza un estau termico de por meyo d'a transmisión d'enerchía a traviés d'una paret.
• Motors electricos, cuan o treballo s'obtién a partir d'una corrient electrica.

Atros motors

En os aerocheneradors, as centrals hidroelectricas u os reactors nucleyars tamién se transforma bel tipo d'enerchía en unatro. Manimenos, a palabra motor se gosa reservar ta os casos en os que o resultau immediato ye enerchía mecanica.

Os motors electricos fan servir a inducción electromagnetica que produz a electricidat ta producir movimiento, seguntes sía a constitución d'o motor: nuclio con cable enrollau, sin cable enrollau, monofasico, trifasico, con imants permanents u sin éls; a potencia pende en o calibre de l'arambre, as vueltas de l'arambre y a tensión electrica aplicada.