Sufixos en francés

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Os sufixos en francés gosan estar d'o mesmo orichen que en as atras luengas neolatinas occidentals, a on que bi ha cognatos. Bi ha sufixos patrimonials y sufixos cultos. Entre os sufixos cultos destacan os d'orichen griego antigo, que coexisten con os d'orichen latín.

Tabla de sufixos mes usuals
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSignificatoEixemplo
-ail-alloNombre > NombreColectivo (obchectos)Attirail, bétail
-aille-allaNombre > NombreColectivo; peyorativo (chent)Canaille
-aire-arioNombre > NombreColectivo (continent d'un conchunto de)Dictionaire
-age-acheNombre > NombreColectivoPlumage
-aie-eta, -etoNombre > NombreColectivo de plantasChênaie
-ier1-er(o), -eraNombre > NombreÁrbol u plantaPommier
-ain/-aineán/anaNombre > NombreOficio u actividatChrétien
-ier/-ière2er(o)Nombre > NombreOficio u actividatCharcutier
-iste-istaNombre > NombreOficio u actividatTaxiste, abolicioniste
-erie-eriaNombre > NombreColectivo; Oficio u actividatBatterie; Boulangerie
-ismeismoNombre u Adchectivo > NombreCorrient, doctrinaSocialisme, marxisme
-esse-ezaAdchectivo > NombreCalidatDelicatesse
-erie-eríaAdchectivo > NombreCalidatConnerie
-eur-orAdchectivo > NombreCalidatAmpleur
-iste-istaAdchectivo > NombreSeguidor d'una corrient u doctrinaSocialiste, nacionaliste
-tión-ciónVerbo > NombreAcción u efectoPublicatión
-ment-mientoVerbo > NombreAcción u efectoComencement
-age-acheVerbo > NombreAcción u efectoMontage
-eur, -euse1-dor, -deraVerbo > NombreAchentVendeur, vendeuse
-ail-alloVerbo > NombreInstrumentoÉventail
-ain, -aine-án(o), -anaNombre > AdchectivoRelación u pertenenciaUrbain
-aire-arNombre > AdchectivoRelación u pertenenciaPolaire, musculaire
-ile-ilNombre > AdchectivoRelación o pertenenciaFébrile, juvenile
-istique-isticoNombre > AdchectivoRelación o pertenenciaArtistique
-é, -ée-au, -adaNombre > AdchectivoPosesiónAilé, ailée
-eux, -euse-oso, -osaNombre > AdchectivoMoelleux, Moelleuse
-teur-adorVerbo > substantivoQui fa l'acciónAdmirateur
-ble-bleVerbo > AdchectivoPosibilidatProbable
-ment-mentAdchectivo (feminín) > Adverbio*Rapidement, lentement
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Remove ads

Sufixos formadors d'adchectivos

Tabla de sufixos adchectivadors.
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-able-ableVerbo > adchectivoPosibilidatCapable
-ain-an(o)Toponimo > adchectivoChentilicioSévillain
-âtre-astroAdchectivo > adchectivoTendencia, peyorativoJaunâtre
-ot-otAdchectivo > adchectivoDiminutivo, peyorativoFiérot
-u-ut(o)Substantivo > adchectivoCualidatAigu

Sufixos formadors d'adverbios

Ta más detalles, veyer l'articlo adverbios acabaus en -ment en francésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].
Tabla de sufixos cultos d'orichen latín.
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-ment-mentAdchectivo > adverbioAdverbio de maneraAutrement
-ons-onsVerbo > adverbioAdverbio de maneraÀ tâtons

O sufixo -ment ye un d'os pocos que puet formar adverbios y només lo puet fer a partir d'adchectivos en forma feminina, de fueras d'unas excepcions. A mes gran part d'os adverbios formas con este sufixo son adverbios de manera.

Si l'adchectivo acaba en -ai, , -i u -u se fa servir a forma masculina:[1]

  • Vrai > vraiment.
  • Joli > joliment.
  • Aisé > aisément.
  • Resolu > résolument.

Bi ha un accento circumflexo que senyala a perda d'a e d'o feminín en beluns d'estos adchectivos:[2][3]

  • Assidu > assidûment.[3]
  • Goulu > goulûment.[3]

Os adchectivos acabaus en -ant y -ent (terminación d'o participio present), unen esta terminación a la de l'adverbio quedando as secuencias -emment y amment:

  • Savant > savamment.[3]
  • Prudent > prudemment.[3]

Manimenos, se troba a secuencia -ément:

  • Précis > précisément.[3]
  • Profond > profondément.[3]

Bi ha uns adverbios acabaus en -ment que se remontan a la forma en francés antigo:[3]

  • Bref, brève > brièvement.
  • Sciemment.[3]

A terminación -ment se puede aplicar tamién a substantivos pa formar adverbios:

  • Bête > bêtement.[3]
  • Diable > diablement.[3]
Remove ads

Sufixos formadors de verbos

Tabla de sufixos verbals comuns
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-ailler-allarVerbo > VerboPeyorativo[3]Boirailler, tournailler
-asser-azarVerbo > VerboPeyorativoBavasser, rêvasser
-eler-illarSubstantivo, verbo > VerboCraqueler, harceler
-er-arSubstantivo > VerboVerbos denominativosCharger, vacciner
-eter-etar> VerboDiminutivoTacheter, voleter
-ifier-ificar> VerboAcciónplanifier, solidifier
-iller-ellar, -illarSubstantivo, verbo > VerboDiminutivo y peyorativoFendiller, mordiller
-iner-inar> VerboDiminutivoPietiner, trottiner
-ir-irAdchectivo > VerboVerbos denominativosBlanchir, verdir
-iser-izarAdchetivo > VerboIncoativoangliciser, solidariser
-nicher> VerboPeyorativo y diminutivoPleurnicher
-ocher> VerboPeyorativo y diminutivoEffilocher, flanocher
-onner-onar> VerboPeyorativo y diminutivoChantonner, tâtonner
-oter-otar> VerboPeyorativoPicoter, toussoter
-oyer-iar> VerboFrecuentativoPoudroyer
-ouiller-ollarSubstantivo u Verbo > VerboFrecuentativo, diminutivo y peyorativoMâchouiller, patouiller

Sufixos cultos

Tabla de sufixos cultos d'orichen latín.
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-ace-az(o)PeyorativoLimace
-aire-arioSubstantivo > SubstantivoAchentBestiaire
-at-atoSubstantivo > SubstantivoFunciónRectorat
-tión-ciónVerbo > NombreAcción u efectoPublicatión
Tabla de sufixos cultos provinients de palabras latinas.
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-cide[3]-cidaQue mataFongicide
-cole-colaAdchectivoQue cautivaFruticole
-cole-colaAdchectivoHabitatCavernicole
-culteur-cultorSubstantivoPersona que cautivaViticulteur
-culture-culturaSubstantivoArte de cautivar u de criarApiculture
-fère-feroQue levaMammifère
-fère-feroAdchectivoQue contieneFossilifère
-fique-ficoAdchectivoQue produceSoporifique
-forme-formeAdchectivoCon forma deCunéiforme
-fuge-fugoAdchectivoQue fa fuyir, que fuyeIgnifuge
-grade-gradoComo andaDigitigrade
-lingue-lingüeLuengaMultilingue
-pare-paroComo pareVivipare
-pède-pedoTiene tiene patas d'una menaCuadrupède
-vore-voroQue'n minchaHerbivore
Tabla de sufixos cultos comuns en francés y provinients de palabras griegas.
SufixoCognato aragonésPalabra que creyaSentiuEixemplo
-algie[3]-alchiaSubstantivoDolorMyalgie
-arche, -arque-arcaSubstantivoQue mandaPatriarche, Monarque
-archie-arquíaSubstantivoAutoridatAnarchie
-bare-baroPresiónNormobare
-bole-boloQue chitaEmbole
-carpe-carpoFruitoEndocarpe
-céphale-cefaloCabezaEncéphale
-crate-crataRelación con o poderTechnocrate
-cratie-craciaSubstantivoPoderDémocratie
-cycle-cicloRuedaHémicycle
-game-gamoMonogame
-gamie-gamiaUniónMonogamie
-gène-chenoQue produceOxygène
-gramme-gramaRepresentación graficaSismogramme
-graphe-grafoQui describeGéographe
-graphie-grafíaDescripciónGéographie
-hydre-hidroAuguaPoïkilohydre
-id(e)-idoForma deArachnide
-lâtre-latraQue adoraIdolâtre
-lâtrie-latríaAdoraciónZoolâtrie
-lithe-litoPiedraStromatolithe
-logie-lochíaCienciaGéologie
-logue-logoEstudiosoGéologue
-mancie-manciaVidenciaGéomancie
-mane-manoCerrinoToxicomane
-manie-maníaPasiónMégalomanie
-mètre-metroMesuraKilomètre
-morphe-morfoFormaAllomorphe
-morphie-morfiaFormaPlésiomorphie
-nome-nomoQue regulaAutonome
-nomie-nomíaArte de regularÉconomie
-onyme-onimoNombreAnthroponyme
-pathe-pataMalauto dePsychopathe
-pathie-patíaMalautía, pasiónOstéopathie
-pédie-pediaEducación, instrucciónOrthopédie
-phage-fagoQue minchaPhytophage
-phagie-fachiaAlimentaciónAnthropophagie
-phile-filoAmigo debibliophile
-philie-filiaAmistatAquariophilie
-phobe-foboEnemigo deXénophobe
-phobie-fobiaEnemistatPhotophobie
-phone-fonoSoniuTéléphone
-phonie-foníaSoniuHomofonía
-phore-foroQue levaCarpophore
-pode-podoPiet, pataTétrapode
-ptère-pteroAlaLépidoptère
-scope-scopoQue veyeHoroscope
-scopie-scopíaVisiónStéréoscopie
-sphère-sferaExtensión planetaria, part d'una planetaAtmosphère
-technie-tecniaArt de cienciaZootechnie
-technique-tecnicoPyrotechnique
-thèque-tecaPuesto u mueble a on que se guardaBibliothèque
-thérapie-terapiaCuraciónImmunothérapie
-tome-tomoTalladorMyotome
-tomie-tomíaAcción de tallarVasotomie
-type-tipoModeloArchétype
-type-tipoQue imprimePhototype
-typie-tipiaImpresiónAutotypie
Remove ads

Referencias

Bibliografía

Se veiga tamién

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads