Unesco
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
A Organización d'as Nacions Unidas ta la Educación, a Ciencia y a Cultura mas a sobén conoixita por as suyas siglas en anglés Unesco[1] (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), fue establita por as Nacions Unidas en 1946 ta promover a colaboración internacional en educación, ciencia, cultura y comunicación.
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Hue en dia 193 estaus perteneixen a la Unesco, que tien a seu en París (Francia), y tien mas de 60 oficinas arredol d'o mundo. Os prochectos patrocinatos por a Unesco incluyen prochectos cientificos internacionals, programas d'alfabetización, d'amostranza tecnica u de formación de mayestros, prochectos historicos y culturals rechionals, fomento d'a cooperación internacional t'alzar o patrimonio cultural y natural mundial, y promoción d'os dreitos humans.
A traviés d'a Convención sobre a Protección d'o Patrimonio Mundial Cultural y Natural, a Unesco creyó en l'anyo 1972 un plan de protección d'os biens culturals d'o mundo conoixito como Patrimonio Común d'a Humanidat.
O papel d'a Unesco ha estau controvertito muitas vegatas. Mientres os anyos 70 y 80, diferents países occidentals criticoron que a Unesco s'emplegaba como un foro de países comunistas y d'o Tercer Mundo en contra d'os países occidentals. Especialment, se criticó o plan Nueva Orden Internacional d'a Información, decindo que iba en contra d'a libertat de prensa. Os Estaus Unius d'America albandonoron a Unesco en 1984, y retornoron-ie en 2003. O Reino Uniu se'n retiró en 1984, y torno a dentrar-ie en 1997. Tamién s'ha criticato a la Unesco por suyo exceso de burocracia.
Una d'as misions d'a Unesco ye la de mantener una relación de puestos que son consideratos Patrimonio d'a Humanidat. Istos puestos son historicos, naturals y culturals y a suya preservación y adecuación son consideratas importants ta la comunidat internacional. Manimenos a Unesco, no s'embreca dreitament en o mantenimiento d'istos.
A Unesco atorga una gran diversidat de becas, premios, medallas y reconeiximientos en educación, ciencia, cultura y paz amás amás de dotar beluns d'ixos premios con dotacions economicas ta a continación d'o dosembolique d'a actividat premiata.
Remove ads
Patrimonio d'a Humanidat en Aragón seguntes a Unesco

En Aragón bi ha 4 biens declaratos Patrimonio d'a Humanidat por a Unesco:
- Tres biens culturals:
- L'arquitectura mudéchar d'Aragón, en 1986 o conchunto mudéchar de Teruel, que incluye a Seu de Santa María y as ilesias de Sant Per, Sant Martín y d'o Salvador, fue declarato Patrimonio d'a Humanidat. A declaración fue enamplata en 2001 ta incluyir atros molimentos mudéchars aragoneses: a Colechiata de Santa María en Calatayú, a Ilesia de Santa Tecla en Cervera de la Canyada, a Ilesia de Santa María en Tobet y o Palacio de l'Alchafaría, a torre y ilesia de Sant Pavlo y A Seu en Zaragoza.
- O camín de Sant Chaime (1993).
- L'arte levantín, ye un estilo d'arte rupestre de l'este d'a Peninsula Iberica, sobre tot en a versant mediterrania. A suya distribución ya dende as provincias de Uesca y Leida dica Chaén y Almería.
- Un bien natural:
- As Tres Serols, ye un macizo calsinoso en os Pireneus que ye Patrimonio d'a Humanidat dende l'anyo 1997, enamplato en 1999. A parti protechita afecta a territorios de Francia, y en Aragón a os municipios de Torla-Ordesa, Fanlo, Tella-Sin, Puértolas, Bielsa, y Broto, en a provincia de Uesca.
Remove ads
Directors Chenerals d'a Unesco

Remove ads
Referencias
Vinclos externos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads