Bamaku
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bamaku[1] ye la capital de Malí, ta a la vera del ríu Níxer nel suroeste del país. Bamaku ye'l principal centru alministrativu, un importante cai fluvial y un centru comercial pa tola rexón circundante. La ciudá tien la categoría de distritu a nivel nacional y ta estremada en seis comunidaess dirixíes polos sos respeutivos alcaldes electos.[2] L'alcalde del distritu de Bamaku ye Adama Sangaré.[3]
 Bamaku | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Malí | ||
Region of Mali (en)  | Bamako Capital District (en) | ||
| Círculo (es) | Bamako (es) | ||
| Tipu d'entidá | ciudá | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 12°38′45″N 7°59′32″W | ||
  Bamaku Bamaku (Malí) .svg) | |||
| Superficie | 245 km² | ||
| Altitú | 350 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 4 227 569 hab. (2023) | ||
| Porcentaxe |
100% de Bamako (es) | ||
| Densidá | 17 255,38 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC±00:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes | Rochester, Angers, Maubeuge, Dakar, Burdeos, Bobo-Dioulasso, Leipzig, Axgabat, São Paulo, Banxul y Nuakxot | ||
 | |||
.svg)
La rexón de Bamaku tuvo habitada dende tiempos prehistóricos, como asina lo confirmen les escavaciones arqueolóxiques de Magnambougou. Bamaku, orixinalmente bàmakɔ̌ ("el caimán de los banzaos", en llingua bambara),[4] fundóse a finales del sieglu XVI polos Niaré, enantes llamaos Niakate, un grupu d'etnia soninké. Niaréla, el barriu fundáu polos Niaré, ye anguaño una de les zones más antigües de la ciudá.
A finales del sieglu XIX, Bamaku yera una importante ciudá fortificada de 600 habitantes, y un centru d'estudiu musulmán na dómina del imperiu de Malí, hasta que'l 1 de febreru de 1883, les tropes franceses empobinaes pol xeneral Gustave Borgnis-Enchas, tomaron la rexón.
Yá so'l dominiu francés, nel añu 1895 la ciudá conviértese na capital de la rexón, pa finalmente pasar a ser la ciudá más importante de la rexón del Alto Senegal y Níxer, el 17 d'ochobre de 1899. Darréu pasó a llamase'l Sudán francés nel añu 1920. Ente 1903 y 1907 construyóse'l Palaciu de Koulouba, que foi la residencia del gobernador y más tarde pasó a ser sede de la presidencia de la República de Malí dende la independencia en 1960.
Sol dominiu francés desendólquense na rexón y na ciudá importantes obres de meyores d'infraestructures, asina nel añu 1904 inauguróse la llinia ferroviaria Dakar – Níxer, xuniendo les ciudaes de Dakar con delles de les más importantes qu'anguaño pertenecen a Malí. En 1905 empecipióse la construcción del Hospital del puntu G.
Más tarde en 1927 construyóse la catedral. El gremiu d'artesanos creóse en 1931, unos años más tarde en 1947 terminóse la primer ponte de la ciudá sobre'l ríu Níxer y yá en 1948 edificóse la gran mezquita.
Bamaku ye una ciudá alministrativamente complexa, pues l'únicu distritu del país y de la mesma ta estremada en delles comuñes, esto vien siendo asina dende'l 20 d'avientu de 1918 en que decidió entamase la ciudá d'una forma mixta con un gobernador que de la mesma facía les funciones d'alcalde.
Ente 1920 y 1921, Henri Terrasson de Fougères foi designáu como gobernador provisional de la rexón pol gobiernu francés, cargó qu'ocupó hasta que finalmente se convirtió en gobernador del Sudán francés el 26 de febreru de 1924 hasta l'añu 1931, vivien mientres el so mandatu nel Palaciu de Koulouba.
El 18 de payares de 1955, Bamaku pasó a ser una comuña de plenu derechu, l'alcalde, Modibo Keïta, escoyóse per primer vegada un añu más tarde, el 16 de payares de 1956. El 22 de setiembre de 1960, Malí proclamó la so independencia como colonia francesa y Bamaku designóse como la capital de la nueva República de Malí.
Asitiada na vera del ríu Níxer, la ciudá de Bamaku construyóse nuna curva del ríu, arrodiada de llombes. Espárdese per una superficie de 267km². Tien una población de 1.690.471 habitantes (2006) y un puertu fluvial sobre'l ríu Níxer. Ye'l mayor centru alministrativu, y comercial de Malí.
Bamaku ye la capital del únicu distritu del país. Concentra'l 70% de la producción industrial nacional.[5] Les principales producciones son les manufactures, incluyendo testiles, carne, metales y pesca. Amás, el sector terciariu ta bien desenvueltu, sobremanera l'artesanáu y el comerciu. Amás, esta ciudá ye la sede de les grandes empreses nacionales y de l'Alministración del estáu.
Una llinia de ferrocarril xune Bamaku con Dakar, na vecina Senegal, pasando por Kati, Négala, Kita y Kayes. Una bona forma de comunicase na redolada de la ciudá ye'l mesmu ríu Níxer. Amás, existen carreteres asfaltaes que comuniquen la capital de Malí coles principales ciudaes de les distintes rexones del país. El proyeutu de la Carretera Transaheliana dispondría que, procedente de Dakar, el vial pasara por Bamaku antes de dirixise paBurkina Fasu, Níxer, Nixeria y Chad. Per vía aérea, l'Aeropuertu Internacional de Bamaku-Sénou coneuta la ciudá con abondos destinos africanos, amás de con París, a onde vuelen les compañíes Aigle Azur, Air France y Air Mali.
Clima
El clima ye tropical y daqué húmedu, el total de precipitaciones añales ye de 878 mm coles temporaes secu y lluviosu bien marcaes. El mes más secu nun recibe una gota d'agua (permediu de 0 mm n'avientu), ente que'l mes más lluviosu ye bien llentu (234 mm n'agostu). El permediu de temperatura añal ye de 27,8 °C, siendo'l mes más fríu avientu con un permediu de 24,8 °C, y el más caliente abril con 38,7 °C.
 Parámetros climáticos permediu de Bamaku, Malí (1950–2000)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 33.4 | 36.4 | 38.5 | 39.6 | 38.5 | 35.3 | 32.1 | 31.1 | 32.2 | 34.6 | 35.3 | 33.4 | 35 |
| Temperatura media (°C) | 25.1 | 27.8 | 30.2 | 31.6 | 31.4 | 29.1 | 26.8 | 26.1 | 26.6 | 27.7 | 26.5 | 24.8 | 27.8 |
| Temperatura mínima media (°C) | 17.0 | 19.9 | 22.9 | 25.2 | 25.4 | 23.6 | 22.2 | 21.8 | 21.6 | 21.3 | 18.4 | 16.8 | 21.3 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | 8.7 | 9.0 | 12.0 | 16.7 | 17.8 | 16.1 | 17.8 | 17.2 | 18.3 | 14.7 | 10.8 | 6.1 | 6.1 |
| Lluvia (mm) | 0.6 | 0.7 | 2.1 | 19.7 | 54.1 | 132.1 | 224.1 | 290.2 | 195.9 | 66.1 | 5.2 | 0.5 | 991.3 |
| Díes de lluvia (≥ 0.1 mm) | 0.2 | 0.2 | 0.6 | 3.3 | 6.3 | 7.7 | 16.7 | 17.9 | 14.7 | 5.7 | 0.3 | 0.1 | 73.7 |
| Hores de sol | 275.9 | 254.3 | 266.6 | 231.0 | 241.8 | 234.0 | 217.0 | 217.0 | 222.0 | 254.2 | 270.0 | 269.7 | 2953.5 |
| Humedá relativa (%) | 24 | 20 | 22 | 33 | 50 | 67 | 77 | 81 | 78 | 65 | 38 | 27 | 48.5 |
| Fonte nº1: World Meteorological Organization[6] | |||||||||||||
| Fonte nº2: Hong Kong Observatory (sun 1961–1990)[7] | |||||||||||||
| Temperatura | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | xin | Feb | Mar | Abr | May | xun | xnt | Ago | set | och | pay | avi | Media | |
| Altes máximes °C | 42 | 47 | 43 | 44 | 46 | 41 | 39 | 36 | 36 | 40 | 43 | 40 | ||
| Media °C | 24,5 | 27,5 | 30,5 | 31,5 | 31,5 | 28,5 | 27 | 26,5 | 27 | 28 | 26 | 25 | 27,8 | |
| Baxes mínimes °C | 9 | 11 | 14 | 18 | 19 | 18 | 18 | 17 | 17 | 15 | 12 | 8 | ||
| Precipitaciones | ||||||||||||||
| Mes | xin | Feb | Mar | Abr | May | xun | xnt | Ago | set | och | pay | avi | Añal | |
| Precipitación media mm | 0 | 0 | 3 | 15 | 74 | 137 | 279 | 348 | 206 | 43 | 15 | 0 | 1.120 | |
| Fonte: bbc.co.uk/weather[8] | ||||||||||||||
Demografía
La crecedera demográfica de Bamaku foi bien acusada nos últimos años, pasando de los 2.500 habitantes en 1884, 8.000 en 1908 a más de 160.000 en 1960, mientres la dómina de la independencia, hasta algamar una población de más de 1.600.000 habitantes anguaño. Bamaku ye amás la sesta ciudá del mundu cola proyeición de crecedera poblacional más grande, prevista hasta l'añu 2020.[10]
La ciudá de Bamaku tien el calter de distritu a nivel nacional, de la mesma esti distritu queda estremáu en seis comuñes tal como s'afita na ordenanza del 18 d'agostu de 1978, modificada darréu pola llei de febreru de 1982. Estos seis comuñes tán subdividíes en barrios. Cada comuña ta dirixida por un conseyu municipal qu'escueye un alcalde ente los sos miembros. Amás estos conseyos escueyen los sos representantes nel conseyu del distritu , que se compón de 27 miembros. Finalmente estos representantes nomen al alcalde del distritu.[11] Adama Sangaré ye l'actual alcalde del distritu de Bamaku, siendo escoyíu'l 6 de xunetu de 2007, sustituyendo nel cargu a Moussa Badoulaye Traoré, quien lu ocupó hasta'l 6 de xunu del mesmu añu. El vienres 19 de xunu de 2009 los ventisiete conseyeros del distritu de Bamaku ratificaron por unanimidá a Adama Sangaré nel so cargu. Les últimes eleiciones comunales fueron el 26 d'abril de 2009.
- La Comuña I tien una población de 256.216 habitantes. Atiesta al norte cola comuña rural Djalakorodji (perteneciente al círculu de Kati), al oeste cola comuña rural de Gabakourou III y al sur col ríu Níxer. La comuña tien una superficie de 34,26 km². Nueve barrios formen parte d'esta comuña: Banconi, Boulkassombougou, Djélibougou, Doumanzana, Fadjiguila, Sotuba, Korofina norte, Korofina sur y Sikoroni.
- La Comuña II llenda al este cola área de Korofina, al oeste coles faldes de la llomba del puntu G, al norte por llendes del Distritu y al sur pel ríu Níxer. Ocupa una superficie de 16,81 km² y tien una población de 160.680 habitantes. La comuña ta estremada n'once barrios: Niaréla (el más antiguu, onde mora la familia fundadora de Bamaku), Bagadadji, Medina-Coura, Bozola, Missira, Hippodrome, Quinzambougou, Bakaribougou, TSF, Zona industrial y Bougouba. Nesta comuña alcuéntrase'l 80% de les industries de Malí.
- La Comuña III queda definida poles siguiente llendes: al norte pol círculu de Kati, al este pol Bulevard del Pueblu que lu dixebra de la Comuña II, al sur pola parte del ríu Níxer que queda ente'l pont des Martyrs y el Motel de Bamaku, y al oeste pola Avenida Cheick Zayed El Mahyan Ben Sultan y la carretera ACI 2000. La comuña tien una superficie de 23 km². La so población ye de 119.287 habitantes. La Comuña III ye'l centru alministrativo y comercial de la ciudá. Nella atopen los dos mayores mercaos de la capital, el gran mercáu Dabanani y Didida. Venti barrio componen esta comuña y les llocalidaes de Koulouninko y Sirakorodounfing amestáronse a la comuña.
- La Comuña IV, cuenta con una superficie de 36,768 hectárees, con una población superior a los 200.000 habitantes. Les sos llendes afítense: al norte y al oeste'l círculu de Kati y al sur pel marxe esquierdu del ríu Níxer. Ta estremada n'ocho barrios: Taliko, Lassa, Sibiribougou, Djikoroni-Para, Sébénikoro, Hamdallaye, Lafiabougou et Kalabambougou.
- La Comuña V ocupa una superficie de 41 km². Les sos llendes atópense definíos por: al norte pel ríu Níxer, al sur pela zona aeroportuaria y pola comuña de Kalanban-Coru, al este pola Comuña VI y el ríu Níxer. Cuenta con una población de 249.727 habitantes. Ta formada por ocho barrios: Badalabougou, Sema I, Quartier Mali, Torokorobougou, Baco-Djicoroni, Sabalibougou, Daoudabougou et Kalaban-Coura.
- La Comuña VI con una área de 8.882 hectárees ye la más vasta del distritu de Bamaku. La so población ye d'alredor de 600.000 persones. Ta constituyida por diez barrios: Banankabougou, Djanékéla, Faladié, Magnambougou, Missabougou, Niamakoro, Sénou, Sogoniko, Sokorodji et Yrimadio.
Como nel restu de Malí, la principal confesión ye l'Islam, con más d'un 90% de musulmanes. En Bamaku existen munches escueles corániques y cientos de mezquites. Balla Kallé, imán de la Gran mezquita de Bamaku, finó'l 14 de xunu de 2009.[12]
Amás, hai cierta presencia de Relixones tradicionales africanes, como l' Animismu, y otres confesiones minoritaries como'l Cristianismu.
Museo y centros culturales
- Centru cultural francés.
- Biblioteca Nacional de Malí, qu'alluga tamién la Casa africana de la fotografía.
- Muséu de la muyer.
- Muséu Nacional de Malí.
- Palaciu de la cultura Amadou Hampaté Ba.
Construyéronse dellos estadios en Bamaku, como l'Estadiu de Mamadou Konaté, el Palaciu de los Deportes Modibo Keïta, l'Estadiu Ouenzzin Coulibaly o l'Estadiu del 26 de marzu. La mayor parte d'estos centros deportivos modernizáronse y ampliáronse pa la Copa Africana de Naciones 2002 de fútbol que se celebró en Malí ente los díes 19 de xineru y 9 de febreru de 2002.
El Stade Malien, el Djoliba AC y el Centre Salif Keita son los más destacaos clubes de fútbol de la ciudá.
Bamaku foi puntu final o d'entamu de delles etapes del Rally Dakar, una gran carrera automovilística que dende Europa travesaba'l desiertu d'El Sáḥara hasta llegar a Dakar.
Cada añu, celébrase na ciudá l'Alcuentru Panafricanu d'atletismu.
- Malick Sidibé (*1936), fotógrafu. Ganador del Lleón d'Oru na Bienal de Venecia en 2007 y del premiu PhotoEspaña Baume & Mercier 2009.[13]
- Aminata Dramane Traoré (*1947), política y escritora.
- Jean Tigana (*1955), ex-futbolista y entrenador de fútbol.
- Seydou Keïta (*1980), futbolista.
- Mahamadou Diarra (*1981), futbolista.
- Ali Farka Touré (*1939-2006), músicu.
- Boubacar Traoré (*1942), músicu.
- Oumou Sangaré (*1968), compositora y cantante.
Les ciudaes hermaniaes con Bamaku son:
Angers, Francia (dende 1974)[14][15]
Axgabat, Turkmenistán (dende 1974)[14]
Bobo-Dioulasso, Burkina Fasu (dende 1994)[14][16]
Dakar, Senegal (dende 1973-1974)[14][17]
Leipzig, Alemaña (dende 1966)[14]
Rochester, Estaos Xuníos (dende 1975)[14][18]
São Paulo, Brasil (dende 2000)[14][19]
Sinyar, Indonesia[ensin referencies]- Slocomb, Estaos Xuníos (dende 1912)[ensin referencies]
- Llocalidaes de Malí
- Organización territorial de Malí
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
