Dómina común (DC o d. c.) y enantes de la dómina común (EDC o e. d. c.) son nomes alternativos pa referise a los términos «dempués de Cristu» (dC), en llatín anno Domini (‘añu del Siñor’), y «enantes de Cristu» (e.C.).
Estes designaciones son usaes por dalgunes persones y científicos debío a la so neutralidaá, puesto que los términos «e.C..» y «dC.» denoten un matiz relixosu.[1]
En dalgunes ocasiones, en llugar de DC puese alcontrar l'abreviación e. v. (en llatín, era vulgaris: ‘dómina común’).[2]
N'arqueoloxía suele utilizase la denominación «enantes del presente» (EP) que por convención refierese al añu 1950. Un fecháu radiocarbónicu con una antigüedá de 4000 años EP, equival aproximao a la espresión 2000 e.C.. (dos mil enantes de Cristu), ensin connotaciones relixoses.
Usos
Munchos escritores xudíos, estudiosos musulmanes y otros prefieren l'anotación como términu neutral, mientres dalgunos cristianos interpretan les sigles d. c. como ‘dómina cristiana’. Nes sos espublizaciones, los testigos de Xehová usen esclusivamente DC y EDC y espliquen xeneralmente nos pies de páxina que'l mesmu refierese a ‘dómina común’ y ‘enantes de la dómina común’.[3] Dalgunos intelectuales non relixosos nes árees de historia, arqueoloxía, socioloxía ya antropoloxía, han utilizáu en recientes décades esta referencia.
Ente los mayores museos del mundiu (como'l Smithsonian Institution)[4] tamién se popularizó la utilización de «dómina común». Munches guíes de referencia de centros educativos y medios de comunicación social prescriben l'usu de DC.[5] Inclusive guíes d'ilesies cristianes regulan dicho usu, como la Ilesia Episcopal nos Estaos Xuníos d'América na diócesis de Maryland.[6]
Adopción de la espresión "dómina común"
Respaldu
- L'usu de la espresión «dómina común» y «enantes de la dómina común» considerase un avance na unificación de criterios con cultures, relixones ya ideoloxíes de toles llatitúes que nun se sienten representaes con un calendariu d'orixe cristianu.
- Siendo una de les razones de la popularización de «dómina común» el significáu de representación universal, el términu ya desarrolló equivalentes n'otres llingües que nun recibieron influencia decisiva del cristianismu, tal ye'l casu de la República Popular China, qu'en 1949 abolió la «dómina de la República de China» dende la so fundación, pa usar 公元 (gōngyuán, ‘dómina común’).
- El calendariu gregorianu convertíose nun estándar global dempués de sieglos de dominación política, cultural y militar d'Occidente. Polo tanto, sería conveniente presentalo de la manera más neutral posible ante otres cultures que se vieron obligaes a adoptalo.[7]
- Por otra parte, nel marcu del actual cuestionamientu a la hestoricidá de Xesús, xunto a ello ha cuestionase l'alusión al so ñacimientu como un hitu válido pa establecer un criteriu de corte ente dómines hestóriques.[8][9][10][11]
- Y tovía asumiendo como un fechu la esistencia de Xesús, la etiqueta "anno Domini" ye ciertamente errónea no que se refier al ñacimientu de Xesús de Nazaré que, probablemente ocurrió enantes del 4 edC. (que foi'l añu de la muerte d'Herodes el Grande).[12]
- L'espresión "anno Domini" (que significa lliteralmente ‘añu del Siñor’) sería útil sólo si precede al númberu de los años. Por exempluo: AD 655. Pero cuando s'usa col númberu de los sieglos (y otraes unidaes de tiempu, como décades y milenios) xenera problemes gramáticales: AD. sieglu VII, significaría lliteralmente: ‘Nel añu del Siñor sieglu VII’, ye dicir, un error sintácticu de concordancia. En cambio la referencia DC evitaría esi problema. Por exemplu: «dómina común, sieglu XXI».
- El términu ye usáu ampliamente por intelectuales y pola comunidá científica.[13][14]
- Ye sólo cuestión de cambiar e.C.. y dC. por EDC y DC, ya qu'en dambos los años tan enumeraos exautamente de la mesma manera (por exemplu: 33 e.C.. conviertese'n 33 EDC). Los documentos que nun tienen DC nun necesitan ser cambiaos de toes formes (por exemplu, 1066 permanez igual tanto n el sistema dC. como nel sistema DC).[15]
Oposición
- Dalgunes persones critiquen que'l usu de "Dómina Común" nun pasa de ser un eufemismu (centráu más na implicación relixosa de la espresión), en vez d'un intentu práuticu de reemplazar al calendariu cristianu, ya que'l sistema EDC/DC mantién un añu 1 que continua centrando la fecha nel ñacimientu de Xesús.[16]
- - La falta de ventaxes práutiques aportaes pol sistema EDC/DC quedaría n'evidencia al perpetuar unu de los principales problemes del calendariu cristianu, la falta d'un añu cero.
- Dada la supuesta falta de beneficios práuticos del sistema EDC/DC, y dao que nun esiste nengún esfuerciu por eliminar otros términos orixinaos en relixones non cristianes,[17][18] [ensin referencies]
- Unu de los fallos que s'atribuyen a la espresión "Anno Domini" ye la de la so falta de universalidá, sin embargu, en dalgunos países adoptáronse términos equivalentes dende llarga data. Por exemplu, los chinos usen zhŭhoù 主後 (lliteralmente, ‘dempués del Siñor’).
- Amás, aC y dC. utilizáronse por tanto tiempu qu'eventualmente perderíen la so connotación relixosa, transformándose nun estándar global.[15]
- Respeuto al tema de la universalidá, señalose que'l nuevu sistema AEC/EC nun s'utilizó lo suficiente como pa que seya aceptáu y entendíu.[15]
La Nuesa Dómina
La Nuesa Dómina, al igual que la espresión Dómina Común, ye una denominación que reemplaza alternativamente la de "dómina cristiana". Designase a traviés d'ella'l mesmu periodu que computa los años a partir del añu 1 (convencionalmente l'añu del ñacimientu de Xesús) pero con una visión universal qu'escluye la parcialidá relixosa.
Como alternativa a la abreviatura «e.C..» (‘enantes de Cristu’) proponese'l usu del acrónimu END o l'abreviatura e. n. d. (‘enantes de la nuesa dómina’). Por exemplu, Roma fundóse nel 753 e. n. d.
Como alternativa a la abreviatura dC. (‘dempués de Cristu’) proponese'l usu del acrónimu ND o l'abreviatura n. d. (‘nuesa dómina’).
Otros calendarios
El calendariu occidental nun ye l'únicu nel mundiu. Esisten munchos otros, como los siguientes:
- Calendariu hindú: estintu. Taba constituío por cuatro iugás (‘dómines’). La dómina actual, la cuarta, ye kali-iugá (esti kali ensin acentos significa ‘dados, pelea’; nun se debe confundir cola diosa Kālī). Aria Bhatta (476-550 DC) determinó mediante cálculos astrolóxicos que kali-iugá podría haber sucedido nel añu 3102 EDC. Por lo tanto'l añu 2000 DC foi'l 5102.
- Calendario nacional indio: conocío tamién como «dómina Śaka» y tien un añu cero. N'India, dende'l punto de vista oficial, l'añu 2000 foi'l añu 1922.
- Calendariu hebréu: entama cola creación del mundiu (d'acuerdo cola Biblia). Tomando en cuenta los escritos bíblicos y, asumiendo como añu cero'l momentu de la Creación, y avanzando nos primeros capítulos del libro de Xénesis y luego contando hacia atrás, con dalgún posible error nes feches, el dios Yahvé habría creáu'l mundiu nel 4270 EDC, polo que'l añu 2000 foi'l añu 5761 del anno mundi (‘añu del mundu’).
- Calendariu chinu: na cultura china los años nun lleven polo xeneral númberos, pero pa munchos expatriaos cuentan tres sistemas diferentes, que faíen qu'a comienzos del 2000 entamen los años 4637, 4697 o 4698.
- Calendariu taiwanés: entama en 1911 cola fundación de la República de China.
- Calendariu budista: entama col ñacimientu de Buda Gautama, ye dicir, l'añu 2010 foi'l 2553 nel calendariu budista.
- Calendariu musulmán: l'orixe d'esti calendariu llunar ye la del aniciu de la Hégira, la huida del profeta Mahoma de La Meca a Medina, que nel calendariu gregorianu correspondería al 16 de xuliu de 622. L'añu común 2000 foi'l 1422 nel calendariu musulmán.
- Calendariu de la Revolución francesa: foi utilizáu durante la Revolución francesa ente'l 24 d'ochobre de 1793 y el 1 de xineru de 1806. Los años yeren contaos como dómina republicana, entamando col añu 1.
- Calendariu neopaganu: incluye l'usu de divinidades de relixones paganes. Con frecuencia ye llamáu la Rueda del Añu.
- Calendariu fascista: foi utilizáu durante'l réxime de Benito Mussolini n'Italia, de 1922 a 1943. El calendariu fascista entamaba'l 28 d'ochobre de 1922 (fecha de la Marcha sobre Roma que daba aniciu al añu cero de la «dómina fascista») y marcabase en tolos documentos oficiales y nes inscripciones llapidaries con númberos romanos.
- Calendariu romanu: estinto. Basaba'l contéu de los años dende'l 21 d'abril del 753 EDC, el día de la mítica fundación de Roma, referenciado como AUC (ab urbe condita ‘[añu] de la fundación de la ciudá’; o anno urbis conditae: ‘nel añu de la fundación de la ciudá’). La marcación de los meses utilizaba un sistema más bien difícil. El año 2000 sería el 2752 AUC.
- Calendariu maya: asina como otros calendarios precolombinos, el calendariu maya ye cíclicu, porque se repite la cuenta de les mesmes feches y les mesmes series d'años. La cuenta entamó'l 13 d'agostu del 3114 EDC y terminó'l 21 d'avientu de 2012 DC.
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
