Fuexa de les Marianes
la más fonda fuexa oceánica conocida y el llugar más fondu de la corteza terrestre From Wikipedia, the free encyclopedia
La fuexa de les Marianes ye la más fonda fuexa oceánica conocida y el llugar más fondu de la corteza terrestre. Tien el so orixe nun procesu de subducción. Alcuéntrase no fondero del océanu Pacíficu noroccidental, al sureste de les islles Marianes, cerca de Guam.
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
| Fuexa de les Marianes | |
|---|---|
| Mariana Trench (en) | |
 | |
| Situación | |
Área insular (es)  |  Islles Marianes del Norte |
| Tipu | fuexa oceánica |
| Asitiáu en |
océano Pacífico Norte (es) |
| Coordenaes | 11°21′N 142°12′E |
| Datos | |
| Altitú media | −10 994 m[1] |
| Noamáu por | Islles Marianes |
 | |
La conocencia de la esistencia de la fuexa de les Marianes data d'antes de 1802, cuando un navío intentó midir la fondura por aciu el sondéu con llastre atáu a una cuerda, nesa oportunidá sondió una fondura de 9 km. La fuexa foi visitada en 1873 pola fragata de la Marina Real Británica Challenger, que da'l nome a la parte más fonda de la fuexa, el abismu Challenger. En 1951 y usando ecolocalización, midióse una fondura de 11 012 m en 11°19′N 142°15′E. En 1957, la nave soviética Vityaz informó d'una fondura de 10 934 m. En 1942, el buque M.V. Spencer F. Baird rexistró una fondura de 11563 m.
Los oríxenes de tan fonda depresión nel Pacíficu supunxeron una gran cantidá de teoríes. Esto espertó l'interés científicu de saber esautamente cómo se formara.
El 23 de xineru de 1960 baxó la primer nave tripulada dientro de la fuexa: el batiscafu Trieste, invención d'Auguste Piccard, encabezáu por Jacques Piccard, fíu del primeru y acompañáu por Don Walsh, oficial de l'Armada d'Estaos Xuníos. La inmersión proyeutar pa llograr datos del orixe d'esti abismu. El llugar del descensu foi l'estremu suroccidental de la fuexa, a unos 338 km de Guam. Los sistemes d'a bordu indicaben una fondura de 11 521 m, que dempués foi revisada y resultó ser de 11 034 metros.[2]
La fuexa tien un llargor de 2550 km y un anchor mediu de 70 quilómetros. La presión no fondero de la fuexa ye de 108 600 kPa (unes 1072 atm). Paralelu a la fuexa cuerre un cinturón d'islles que da orixe al archipiélagu d'islles Marianes, munches d'eses islles son d'orixe volcánicu. El so puntu más fondu ye llamáu abismu Challenger con 11 034 m de fondura y una presión de 110 000kPa.[3]
Na fuexa atopó un calamar xigante del xéneru Architeuthis, una especie desconocida de llinguáu y delles especies desconocíes hasta entós. A 11 km de fondura atoparon otros tipos de biodiversidá como minúsculos seres vivos unicelulares y una forma de plancton dica agora desconocida, según publicóse na revista Science. La fuexa de les Marianes ye unu de los llugares más misteriosos del mundu.
Discovery Channel emitió un programa'l 2009 en que se suxer que la gran fuexa ye una amplia zona de subducción de la corteza terrestre que se somorguia sol mantu teutónicu, onde la placa del Pacíficu subduce so la pequeña placa de les Marianes, lo qu'esplica la esistencia del archipiélagu y la so constante actividá volcánica. La poca actividá telúrica esplicar pola esistencia d'una franxa de roca nidia disgregada a manera de llubrificante qu'evita la fregadura sópita ente la placa cimera y la que se funde.[4]
En 2012, el direutor de cine y esplorador James Cameron llegó a les fondures de la fuexa a bordu del Deepsea Challenger.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
