Operação Lava Jato (traducíu como Operación llaváu a presión)[6] ye una investigación de corrupción llevada a cabu pola Policía Federal de Brasil. La Operación fíxose pública'l 17 de marzu de 2014, col cumplimientu de más d'una centena de citaciones en busca de prisión temporal, preventives y conducción coercitiva, teniendo como oxetivu investigar un esquema de llaváu de dineru sospechosu de mover más de 10.000 millones BRL (aproximao 2.640 millones USD). Ye consideráu pola Policía Federal como la mayor investigación de corrupción de la hestoria de Brasil.[9] Por cuenta de la escepcionalidá de les sos aiciones, abogaos acusen la operación de "selectividá" y "parcialidá" nos sos procedimientos, siendo "un casu penal que violó les regles mínimes de defensa pa un gran númberu d'acusaos" .[10]
| Operación Lava Jato | |
|---|---|
 Sede de Petrobras en Rio de Janeiro, Policía Federal, Sérgio Moro, Deltan Dallagnol (Ministeriu Públicu Federal), operación de la Policía Federal, logotipu d'Odebrecht. | |
| País: | Brasil |
| Asocedió a partir de: | 17 de marzu de 2014 |
| Tramitación del procesu: | 13ª Corte Penal de Xusticia Federal de Curitiba |
| Xuez del casu: | Sérgio Moro |
| Númberu de procedimientos llegales: | 1117[1] |
| Númberu de presos: | 160, siendo 70 prisión preventiva y 85 prisión temporal, 5 prisión en flagrancia[2][3] |
| Númberu de busques y captures | 574[1] |
| Númberu d'ordes contundentes: | 152[1] |
| Solicitúes de cooperación internacional: | 100[1] |
| Númberu de condergaos: | 84[4][5][2] |
| Númberu de vigilantismo: | 49 alcuerdos de collaboración premiada[1] |
| Alcuerdos d'indulxencia: | 5 alcuerdos d'indulxencia roblaos |
| Númberu d'acusaciones ciminales: | 37 contra 179 persones[1] |
| Númberu d'empreses arreyaes: | 16[6] |
| Acusaciones per conducta indebida: | 6 contra 33 persones y 16 empreses[1] |
| Desvio total envaloráu: | Envalorar hasta 42.800 millones BRL[7] |
| Pagos de mampurres: | 6.400 millones BRL yá confirmaos[1] y 10.000 millones envaloraos[8] |
| Solicitú de reembolsu: | 14.500 millones BRL[1] |
| Dineru recuperáu: | 2.900 millones BRL[1] |
| Valores bloquiaos en cuentes nacionales y estranxeres: | 2.400 millones BRL[2] |
| Total parcial de condenes: | 93 condenes, contabilizando 990 años, 7 meses de pena[1] |
| Última actualización: 15 d'abril de 2016 | |
La operación recibió esi nome debíu al usu d'una rede de llavanderíes y estaciones de serviciu pola cuadriella pa mover valores d'orixe ilícitu.[11] La denuncia inicial partió del empresariu Hermes Magnus, en 2008, cuando'l grupu d'acusaos intentó llavar dineru na so empresa Dunel Indústria y Comércio, fabricante de componentes electrónicos. A partir de la denuncia inicial, fueron entamaes distintes investigaciones que terminaron cola identificación de cuatro grandes grupos criminales, dirixíos por Carlos Habib Chater, Alberto Youssef, Nelma Mitsue Penasso Kodama y Raul Henrique Srour.
Nel intre de la investigación identificar a quien camudaba dólares al marxe de la llei, Alberto Youssef, quien adquiriera un vehículu Range Rover Remembre para Paulo Roberto Mariña, ex-direutor de Petrobras. Fueron tamién recoyíes evidencies de pagos indebíos realizaos a les empreses contratistes de contratos en RNEST (Refinaria Abreu y Lima) para Alberto Youssef.
Hasta abril de 2014, la operación yá cuntaba con 46 persones acusaes pola creación y participación de la organización del crime, crímenes en contra'l sistema financieru nacional, falsedá documental y llaváu de dineru[12] y 30 persones prindaes,[13] ente elles Alberto Youssef y l'ex-direutor de Petrobras, Paulo Roberto Mariña.[14]
En xunu de 2014, l'ex-direutor negó cualquier participación nel esquema criminal,[15] sicasí, depués de que la Policía Federal realizara investigaciones de busques n'empreses de la esposa, fíes y maríu de la fía, atopóse evidencia que tanto él como la so familia taba acusada n'actos ilícitos,[16] Paulo Roberto Mariña decidió collaborar col Ministeriu Públicu Federal valiéndose del usu del Alcuerdu de culpabilidá, pudiendo llograr d'esa forma un amenorgamientu considerable a la so pena y la posibilidá de cumplimientu de la mesma en réxime domiciliar col pagu d'una fianza.[17]
En xineru de 2015, el Ministeriu Públicu Federal llanzó un portal qu'axunta una serie d'informaciones, como númberu de persones en procesu d'investigación, cantidá de procedimientos instauraos y la totalidá de les denuncies presentaes pola MPF.[6] La páxina foi producida pol grupu de trabayu que s'ocupa de la operación, en collaboración col Departamentu de Comunicación de la Oficina del Fiscal Xeneral de la República (PGR).[18]
Historia
La operación recibió esi nome debíu al usu d'una rede de llavanderíes y gasolineres pela banda pa llavar el dineru procedente d'actividaes delictives,[11] supuestamente, dende 1997.[19] La denuncia inicial partió del empresariu Hermes Magnus, en 2008, cuando'l grupu d'acusaos intentó llavar dineru na so empresa Dunel Indústria y Comércio, fabricante de máquines y equipos de certificación. A partil de la denuncia inicial, empezaron una serie d'investigaciones que remataron cola identificación de cuatro grandes grupos delictivos, comandados polos cambistes Carlos Habib Chater, Alberto Youssef, Nelma Mitsue Penasso Kodama y Raul Henrique Srour.
Mientres la investigación identificóse tamién qu'Alberto Youssef adquiriera un vehículu Land Rover Remembre para Paulo Roberto Mariña, ex-direutor de Petrobras. Tamién se recoyer nicios iniciales de pagos indebíos realizaos poles empreses que ganaron contratos na RNEST (Refinería Abreu y Lima) pal cambista Alberto Youssef.
Hasta abril de 2014, la operación yá cuntaba con 46 persones citaes por crímenes de formación d'organización criminal, crímenes contra'l sistema financieru nacional, falsa ideoloxía y llaváu de dineru[20] y trenta persones preses,[13] ente elles el cambista Youssef y l'ex-direutor de Petrobras, Paulo Roberto Mariña.[14]
En xunu de 2014, l'ex-direutor negó la so participación nel esquema criminal,[21] sicasí, depués de que la Policía Federal realizara pesquises n'empreses de la esposa, fíes y xenros y al atopar nicios qu'acusaben a tola so familia,[22] Paulo Roberto Mariña decidió collaborar col Ministeriu Públicu Federal (MPF) valiéndose d'un recursu d'amparu, pudiendo llograr d'esta manera un amenorgamientu de la so pena y la posibilidá del cumplimientu de la mesma como réxime domiciliar col pagu d'una multa.[23]
En xineru de 2015, el MPF llanzó un portal qu'axunta una série d'informaciones, como númberu de persones que tán siendo investigaes, cantidá de procedimientos instauraos y les denuncies presentaes pol MPF.[6] El portal foi creada por un organismu especial encargáu de la Operación, n'asociación cola Secretaria de Comunicação da Procuradoria-Geral da República (PGR).[18] Un añu dempués de la so creación, el portal algamó más d'un millón de visites.[24]
El 9 d'ochobre del mesmu añu'l fiscal Deltan Dallagnol, qu'actuaba na investigación de la Operação Lava Jato en Curitiba, calculó que la cantidá total de los honorarios recibíos polos implicaos nel esquema de corrupción Petrobras y otres axencies estatal y públicu algamó, siquier los 10 billones de reales. Al defender el vigilantismo como "el motor" de la operación, Dallagnol recordó que la lava Jato empecipiar cola investigación d'un barruntu de llavadura de dineru nun puestu de gasolina y llegó al xigantescu esquema de corrupción, el más grande na hestoria de Brasil.[25]
El 19 d'ochobre, el presidente del Supremu Tribunal Federal (STF), el ministru Ricardo Lewandowski, afirmó nuna conferencia en Washington, Estaos Xuníos que les investigaciones en cursu sobre l'escándalu de corrupción que se llevaba a cabu en Petrobras provocaron una "revolución" en Brasil, faciendo referencia a la conducción de la Operação Lava Jato. "Les investigaciones fueron bien empobinaes. Tenemos delles sentencies, sentencies bien dures, dalgunes que cayeron sobre altos executivos de Brasil yá fueron condergaos a pasar 15 a 20 años en prisión. Esto ye realmente daqué nuevu", diz el presidente del Tribunal Supremu.[26]
El 12 de payares, la Polícia Federal pol informe forense axuntu n'unu de los procesos de la operación qu'envalora los daños causaos por irregularidaes en Petrobras descubiertos pola Operación lava jato, puede llegar a los 42,8 mil millones de reales. Oficialmente, n'abril d'esi mesmu añu, Petrobras sopelexó un robu de 6 billones de reales. La cifra foi carauterizada como "conservadora" pol presidente de Petrobras, Aldemir Bendine, una vegada que podríen surdir nuevos fechos na investigación. El MPF consideró, n'ochobre, que'l prexuiciu pasaría de los 20 billones de reales.[7]
En 16 d'avientu, el ex-presidente Luiz Inácio Lula da Silva, emprestó testimoniu na Operação Lava Jato en condición d'informante, non d'investigáu, cola autorización del ministru del STF, Teori Zavascki.[27]
Al rematar avientu, el ministru del STF Teori Zavascki autorizó sopelexar información fiscal y bancaria del presidente del senáu, Renan Calheiros, sospechosu de tar arreyáu en fraudes na contratación del consorciu estatal del Ríu Tietê pola Transpetro en 2010.[28]
En xineru de 2016, el fiscal xeneral de la República, Rodrigo Janot, afirmó que l'esquema de corrupción sofitáu pol PP en Petrobras esvió 357,9 millones de reales de les arques públiques, ente 2006 y 2014 con 161 fechos de corrupción en 34 contratos, 123 enmiendes y cuatro transaiciones estraxudiciales. El balance ye descritu na denuncia contra'l diputáu Nelson Meurer (PP-PR) ufiertada al Tribunal Supremu Federal (en portugués Supremu Tribunal Federal). La investigación concentra los sos trabayos tamién na actuación del PT y del PMDB nel esquema. Los trés subtítulos, conforme al MPF, actuaron como control d'árees estratéxiques de Petrobras, al traviés de les tarxetes de control, y los beneficiarios direutos de les esviaciones.[29]
Ramificaciones polítiques
El líder del PT en Cámara, Sibá Machado, pidió'l 11 de febreru de 2015 a la Procuraduria Xeneral de la República de Brasil la profundización de la investigación na operación, depués de que Pedro Barusco Filho rellatara que l'esquema de comisiones empezaría en 1997, mientres el gobiernu de Fernando Henrique Cardoso.[30] Sobre les declaraciones de Barusco, Fernando Henrique Cardoso pidió que la investigación vaya hasta'l fondu del asuntu.[31]
Paulo Roberto Mariña afirmó que la eleición de miembros de la direutiva estatal nun yera realizada pola capacidá téunica y sí pol enclín política, na que yera necesaria "dar daqué a cambéu" pa ocupar un pasu altu na empresa.[32]
En marzu, el ministru Teori Zavascki autorizó l'apertura de la investigación, con base nun pidíu de la Procuradoría Xeneral de la República pa investigar a 49 persones – de les cualos 47 políticos – sospechosos de la so participación nel esquema de corrupción de Petrobras reveláu pola Operación Lava Jato. Ente los nomes que seríen investigaos taríen, 32 políticos quien fueren miembros del PP, 7 del PMDB, 6 del PT, 1 del PSDB y 1 del PTB.[33][34]
Nos 190 términos de los testimonios de Paulo Roberto Mariña y Alberto Youssef, Dilma Rousseff foi citada once veces. Nes declaraciones, consta que na campaña presidencial de Rousseff en 2010 recibió 2 millones de reales en conceutu de "mampurres" de Petrobras.[35] Nes eleiciones presidenciales de 2014, les contratistes investigaes pola operación Lava Jato donaron, xuntes, casi R$ 98,8 millones a los candidatos a la presidencia qu'apostaben el segunda vez, Aécio Nieves y Dilma Rousseff.[36] Tamién citáu por aceptar "mampurres" (sobornos), Aécio Nieves ye denunciáu xunto col miembru del so partíu, José Serra, y l'actual Presidente de la República, Michel Temer.[37][38][39]
Les investigaciones contra'l senador Aécio Nieves fueron archivaes en marzu de 2015 por determinación del ministru Teori Zavascki, archivaes conxuntamente coles investigaciones contra l'ex-diputáu Henrique Eduardo Alves.[40]
El 7 d'Abril de 2018 l'ex-presidente y candidatu a presidente de Brasil pol PP, Luiz Inácio Lula da Silva, foi deteníu pol pidíu del Xuez Moro acusáu de corrupción por beneficiar a la constructora OAS (una de les 16 empreses qu'estafaron a Petrobras manipoliando llicitaciones), de la que supuestamente recibió un departamentu de luxu de tres piso en Guarujá en cuenta de favorecela nos sos negocios con Petrobras. Foi treslladáu dende São Paulo a Curitiva onde cumple una condena de 12 años.[41][42]
Políticos investigaos nel esquema d'esviadures
En Brasil
El 6 de marzu de 2015, el ministru Teori Zavascki del Tribunal Supremu Federal (de les sos sigles en portugués STF), determinó reabrir 28 casos a 47 políticos sospechosos de tar arreyaos con Petrobras. Na llista atopen congresistes, senadores y diputaos, supuestamente envolubraos na receición o entrega de sobornos de la estatal petrolera, amás de dos operador del esquema.[34][43][44]Pa los abogaos, "el meru entamu de la investigación" yá xenera una "vergüenza enorme". "Lo que nun podemos faer ye enllordiar la vida pública del home, lo que dexa'l procesamientu de la encuesta esclusiva inespecífica mentar el so nome na llinia de lo qu'asocedió na Edá Media, cuando, señalando a una bruxa por un vecín, el fueu yera'l so destín", escriben los abogaos defensores.[45]
Llistáu d'investigaos
| Nome | Cargu | Partíu !Estáu | |
|---|---|---|---|
| Renan Calheiros | Senador | PMDB | AL |
| Eduardo Cunha | Diputáu federal | PMDB | RJ |
| Fernando Collor de Mello | Senador | PTB | AL |
| Lindberg Farias | Senador | PT | RJ |
| Cândido Vaccarezza | Ex-diputáu federal | PT | SP |
| Gleisi Hoffmann |
PT |
PR | |
| Benedito de Llira | Senador | PP | AL |
| Arthur Llira | Diputáu federal | PP | AL |
| José Mentor | Diputáu federal | PT | SP |
| Edison Lobão | Senador | PMDB | MA |
| Humberto Costa | Diputáu federal | PT | PE |
| José Otávio Germano | Diputáu federal | PP | RS |
| João Alberto Pizzolati | Ex-diputáu federal | PP | SC |
| Roseana Sarney |
PMDB |
MA | |
| Vander Loubet | Diputáu federal | PT | MS |
| Antonio Anastasia | Senador | PSDB | MG |
| Aníbal Gomes | Diputáu federal | PMDB | CE |
| Simão Sessim | Diputáu federal | PP | RJ |
| Nelson Meurer | Diputáu federal | PP | PR |
| Roberto Teixeira | Ex-diputáu federal | PP | PE |
| Ciro Nogueira | Senador | PP | PI |
| Gladson Cameli | Senador | PP | AC |
| Aguilandu Ribeiro | Diputáu federal | PP | PB |
| Eduardo da Fonte | Diputáu federal | PP | PE |
| Luiz Fernando Faria | Diputáu federal | PP | MG |
| Dilceu Sperafico | Diputáu federal | PP | PR |
| Jerônimo Goergen | Diputáu federal | PP | RS |
| Sandes Júnior | Diputáu federal | PP | GO |
| Afonso Hamm | Diputáu federal | PP | RS |
| Missionário José Olímpio | Diputáu federal | PP | SP |
| Lázaro Botelho | Diputáu federal | PP | TO |
| Luis Carlos Heinze | Diputáu federal | PP | RS |
| Renato Molling | Diputáu federal | PP | RS |
| Roberto Balestra | Diputáu federal | PP | GO |
| Lázaro Britto | Diputáu federal | PP | BA |
| Waldir Maranhão | Diputáu federal | PP | MA |
| Mário Negromonte | Ex-diputáu federal | PP | BA |
| Pedro Corrêa | Ex-diputáu federal | PP | PE |
| Aline Corrêa | Ex-deputada federal | PP | SP |
| André Vargas | Ex-diputáu federal | PT | PR |
| Carlos Magno | Ex-diputáu federal | PP | RO |
| João Leão | Ex-diputáu federal y vice-gobernador | PP | BA |
| Luiz Argolo | Ex-diputáu federal | SD | BA |
| José Linhares | Ex-diputáu federal | PP | CE |
| Pedro Henry | Ex-diputáu federal | PP | MT |
| Vilson Covatti | Ex-diputáu federal | PP | RS |
| Romero Jucá | Senador | PMDB | RR |
| Valdir Raupp | Senador | PMDB | RO |
N'Arxentina
En xineru de 2017 foi imputáu'l xefe de l'Axencia de los servicios d'Intelixencia, Gustavo Arribas pola receición de coimas y otres apurríes nel marcu de Lava Jato.[46]Ente'l 25 y 27 de setiembre de 2013 un operador financieru brasilanu condergáu pola xusticia de Brasil pol casu Lava Jato tresfirió más de mediu millón de dólares a una cuenta de Gustavo Arribas, que nesa fecha dedicar a l'actividá privada en Brasil, destinaos al pagu de coimas, llaváu d'activos y fuximientu.[47][48]Arribas recibió casi 600 mil dólares nuna cuenta so en Suiza.[49] El fiscal Delgado pidió al bancu suizu Credit Suisse qu'informe de les tresferencies rexistraes ente los díes 25 y 27 de setiembre de 2013 na cuenta perteneciente a Arribas. Finalmente, Gustavo Arribas foi sobreseído (absueltu) pol Xuez Federal arxentín Rodolfo Canicoba Corrolada (54), desición que depués foi ratificada'l 23 de xunu de 2017 por sentencia firme de la Cámara Federal de Casación Penal d'Arxentina, quedando per ende Gustavo Arribas, llibre de culpa y cargu (55)
En xineru d'esi mesmu añu, el presidente de la empresa Iecsa y primu del presidente arxentín Mauricio Macri, Ángelo Calcaterra, foi denunciáu ante la Xusticia polos sos presuntos venceyos nos pagos de sobornos almitíos pola constructora brasilana Odebrecht na Arxentina. Iecsa ye una de les principales contratistes d'obra pública na Arxentina. Hasta 2007 integró'l grupu Socma, cuando Franco Macri decidió vendé-yla al so sobrín, pa nun estropiar l'entamu de la xestión del so fíu Mauricio na Ciudá.[50][51]Tamién foi denunciáu'l ministru macrista d'enerxía Juan José Aranguren y otros funcionarios anónimos del Ministeriu d'Enerxía y Minería.[52][53]
Los expresidentes de la República Arxentina Néstor Kirchner y Cristina Fernández de Kirchner tamién quedaron arreyaos nel escándalu de la constructora brasilana Odebrecht, que almitió'l pagu de coimas a funcionarios del gobiernu de Cristina Kirchner ente'l 2007 y el 2014 por llograr contratos públicos por 270 millones de dólares (56)
El 1 d'agostu de 2018 españa n'Arxentina'l llamáu "Lava Jato arxentín" o "cuadiernos de les coimas K", al descubirse una mega rede de sobornos que venceyaríen a los expresidentes de la República Arxentina Néstor Kirchner y Cristina Fernández de Kirchner, con más de 15 altos empresarios y ex funcionarios de primer llinia encarcelaos por presunta asociación ilícita por corrupción na obra pública (57)
(54) (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). xuez-Canicoba-Corrolada-sobresey--causa-contra-Gustavo-Arribas-venceyada-a-una tresferencia-de-fondos.html
(55) (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). sobreseimientu-gustavo-apuertes_801960
(56) (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
(56) https://elpais.com/internacional/2017/01/02/argentina/1483318935_742931.html
(57) (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). lava-jato-de-argentina-la-reaccion-de-los medios-del mundu-sobre-el-escandalo-de-sobornos-de-los-kirchner/
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
