Atropatene

Atropatene o Media Atropatene (orixinalmente conocíu como Atropatkan y Atorpatkan) foi un antiguu reinu de l'antigüedá clásica establecíu y gobernáu por dinastíes locales iranies, en primer llugar con Darío'l Grande de Persia y más tarde por Alexandru Magnu^[1] a partir del sieglu IV e.C., ya inclúi el territoriu de lo que güei ye l'Azerbaixán iranín^[2]y el Curdistán iranín.^[3]La so capital yera Ganzak. Atropatene tamién foi l'antepasáu nominal del nome de Azarbaijan.^[4][5]

Atropatene (de 323 edC a 226) Azerbaixán iranín →
estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Gazaca (es) Ardebil (es)
Forma de gobiernu	monarquía
Llingües oficiales	Atropatenian (en)
Relixón oficial	Zoroastrismu
Xeografía
Coordenaes	40°N 50°E

Mientres l'Imperiu aqueménida quedó integráu nes satrapíes de Matiana (XVIII) y Caspiana (XI).

Historia

Alexandru Magnu entró en 330 e.C. na rexón de Media y dio-y el gobiernu a Atropates, sátrapa y xeneral de Darío III, escontra 329 e.C.

Dempués de la muerte d'Alejandro (323 e.C.) y del repartu establecida nel Pactu de Triparadiso (320 e.C.), nel que-y tocó la parte norte de Media, estableció un reinu independiente, conocíu como Media Atropatene o a cencielles como Atropatene. La capital foi Gandzak.

Amás de Atropates, saber de la esistencia del so socesor Artabas o Artabazo (escontra 275 e.C.) y Artabarzanes (c. 222-211 e.C.), al que Antíoco III el Grande impunxo un tratáu desventayosu en 220 e.C.

Dempués del añu 211 e.C. foi vasalla de los seléucidas, pero desconozse lo qu'asocedió en Atropatene. Hacia l'añu 180 e.C., quedó en manes d'artáxidas d'Armenia, hasta qu'en 140 e.C. foi ocupada polos partos.

Hacia l'añu 100 e.C. reinó Artavasdes, al qu'asocedió Gotarces, un arsácida que foi rei de Partia del 95 e.C. al 88 e.C.. Alredor del añu 85 e.C., Darío, el dinasta local, someter a Tigranes II d'Armenia, del que foi xenru.

A empiezos del 67 e.C., Mitrídates, el rei de Atropatene, foi unviáu contra Capadocia, onde combatió contra les guarniciones romanes y aniquilar. Nel branu de dichu añu apoderaba yá una bona parte del país, pero'l cursu de la guerra empezó a dir mal y en 66 e.C. Tigranes quedó so proteición romana y Atropatene recuperó la so independencia.

Cuando Mitrídates, xubir al tronu de Partia, dio'l reinu a Ariobarzanes. Hacia l'añu 35 e.C. baxu Marcu Antoniu, Atropatene convertir en veceru de Roma. La fía del rei, llamada Iotape, casóse col monarca d'Armenia Alejandro Helios (fíu de Marco Antonio y Cleopatra). Artaxias II recuperó'l tronu armeniu (32 e.C.) con ayuda de los partos, y amás recibió'l reinu de Atropatene (Artaxias I) del so aliáu y proteutor, el rei de Partia (30 e.C.).

Tres la muerte del rei armeniu Artavasdes IV nel añu 2 e.C. nun combate, los romanos apurrieron la corona armenia a Ariobarzanes, fíu del rei Artabas de Atropatene, d'orixe medo y que foi aceptáu polos nobles, por cuenta de les sos bones cualidaes. Nel añu 4, Ariobarzanes (II de Atropatene) morrió nun accidente y los dos corones pasaron al so fíu, llamáu Artavasdes (II de Atropatene) que foi asesináu dos años dempués. A partir d'entós, Atropatene y Armenia tomaron caminos separaos. En Atropatene apaeció un rei de nome Ariovasto, posiblemente hermanu de Artavasdes II. Diversos príncipes arsácidas gobernaron dempués: Artabano que dende'l 12 yera rei de los partos; Vonones, rei de los partos, nel 51; Pacoro y otros. El reinu, vasallu de los partos, subsistió hasta la conquista sasánida en 226.

Llista de gobernantes

Anque la llista nun ta completa, recueye los gobernantes conocíos como reis de Media Atropatene..

• Atropates dende 320s BC hasta una fecha desconocida;

• Artabazanes (florió nel sieglu III e.C.) gobernó dende l'añu 221 e.C. o 220 e.C., un contemporaneu del rei griegu seléucida Antíoco III el Grande. Dizse que yera nietu paternu del rei persa Darío II del so matrimoniu cola fía de Gobryas;^[6][7][8]

• Mitrídates (100 e.C. - 66 e.C.), gobernó dende 67 e.C. hasta ca. 66 e.C. que yera cuñáu del rei armeniu Tigranes el Grande;^[9]

• Darío I (ca.85 e.C. - ca. 65 e.C.), gobernó dende ca. 65 e.C.;^[10]

• Ariobarzanes I (ca. 85 e.C. - 56 e.C.), gobernó dende 65 e.C. hasta 56 e.C.;

• Artavasdes I (65 e.C.-20 e.C.), gobernó dende 56 e.C. hasta 31 e.C.. Fíu de los Ariobarzanes enriba mentaes;^[11] y cuñáu del rei Antíoco I Theos de Comagene;^[12]

• Asinnalus (florió nel sieglu I e.C.), gobernó dende 30 e.C.hasta una fecha desconocida nos años 20 e.C.;

• Ariobarzanes II ( 40 e.C. - 4), gobernó dende ca. 28 e.C. hasta'l 20 e.C. hasta 4^[13] y sirvió como King of Armenia from 2 BC to 4^[13]

• Artavasdes II, que sirvió como Artavasdes III ( 20 e.C. - 6), rei de Media Atropatene y Armenia dende l'añu 4 al añu 6;^[13]

• Artabanus (florió segunda metá del sieglu I), nietu de Artavasdes I,^[12] gobernó dende'l 6 hasta l'añu 10;

• Vonones (florió na segunda metá del sieglu I), hermanu de Artabanus, gobernó dende'l 11? hasta l'añu 51;^[12]

• Pacorus (florió nel sieglu I y primer metá del sieglu II), hermanu del anterio, gobernó dende'l 51 hasta l'añu 78.