Catharus guttatus
especie de páxaru From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
.jpg)
Catharus guttatus, llamáu comúnmente malvís ermitañu, o zorzalito colirrufo,[1] ye una especie d'ave americana de la familia de los túrdidos. Ye más cercanu a la especie mexicana Catharus occidentalis que coles que comparte territoriu de anidación.[2]
Remove ads
Descripción
La especie mide 15–17 cm de llargu, con un valumbu de 29.2 cm, y tien el característicu patrón blancu-escuru-blancu de los tordos del xéneru Catharus. Los adultos son principalmente marrones na zona dorsal, con coles acolorataes. La zona ventral ye blanca con puntos escuros nel pechu y lladrales abuxaos. Tienen pates rosaes y un aniellu blancu nos güeyos.[3][4]
Distribución
El so rangu cubre 8.400.000 km². Ye nativu de Canadá, El Salvador, Guatemala, Hondures, les islles Islles Turques y Caicos y Saint Pierre y Miquelon, Méxicu y Estaos Xuníos, y migra mientres l'iviernu escontra'l sur, llegando a Les Bahames, Bermuda, Cuba, y escasamente a Europa, llegando a Alemaña, Groenlandia, Islandia, Luxemburgu, Suecia y el Reinu Xuníu.[5]
Comportamientu
L'ave tien costumes cobardes y retraídas, que-y valieron el so nome común.[6]
Los machos son territoriales mientres la dómina de cría y l'iviernu. Establecen el so territoriu enantes de la llegada de les femes, siendo de primeres agresivos inclusive con elles. Dempués d'unos díes empiecen los rituales de cortexu.[4]
El so hábitat de anidación son los montes de coníferes o mistos a lo llargo de Canadá, Alaska, y l'oeste y noroeste de los Estaos Xuníos.[3] Los machos establecen el so territoriu d'ente abril y mayu. Les femes constrúin un nial con forma de mota de 10 a 15 centímetros de diámetru utilizando campera, fueyes, mofu y liques,[4] instaláu nel suelu, o relativamente baxu nos árboles.[3]
La fema pon de 3 a 6 güevos, que guaren nunos 12 díes, pudiendo poner hasta tres niaraes hasta fines d'agostu. Los pitucos son alimentaos colo que trai al nial el machu.[4]
Son omnívoros, alimentándose d'invertebraos, vertebraos pequeños, yerbes y fruta.[4]
Cantar
El so cantar (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).[7] ye polo xeneral harmónicu, similar a una flauta, construyíu d'una frase musical descendente, repitida en dellos tonos. Los machos tienen un repertoriu de 6 a 12 cantares, que varien n'orde, y esisten diferencies rexonales de duración y estructura.[8]
L'ave ye tan reconocida pol so cantar, qu'inclusive-y da'l nome al so xéneru, pos Catharus deriva de la pallabra griega katharos, que significa "puru", y que fai referencia al so cantar.[4]
Remove ads
Lleenda iroquí
Los iroqueses, pueblu orixinariu de Norteamérica, tien una lleenda sobre cómo'l malvís ermitañu llogró'l so cantar.
Nel principiu, namái los Homes podíen cantar, y facer cada mañana pa saludar l'amanecer. Les Aves nun podíen faelo, y volaben pa escuchar el cantar, deseyando poder cantar tamién.
Un día'l Creador visitó la Tierra. Al escuchar los cantares matutinos, notó que les Aves escuchaben atentamente, y decidió que tamién tendríen de poder cantar. Axuntar a toes, y preguntó-yos ¿Les Aves deseyaríen poder cantar como los Homes?, a lo que lu respondieron a coru ¡Sí!. Entós, díxo-yos, mañana a l'amanecida van volar lo más alto que puedan, y cuando yá nun puedan más, va atopar caúna'l so cantar. Y añadió: al que vuele más altu, téngo-y acutada'l cantar más bellu.
A otru día axuntáronse les aves, toes emocionaes, menos el Malvís ermitañu, pos lu tocara tar xunto a la poderosa Águila, y supo qu'ella ganaría. Pero enantes de partir tuvo una idea, saltó rápido sobre la cabeza de l'Águila, y despintóse nes sos plumes.
Al empezar la carrera l'Águila superó al restu, llegando más altu que los otros, hasta onde-y dieron el so fuercies. Nesi momentu, el Malvís ermitañu saltó, y empezó a volar, alloñar de l'Águila, que taba exhausta. El Malvís ermitañu xubió hasta un furacu nel cielu, onde escuchó'l cantar del Espíritu del Mundu, aprender, y volvió a la Tierra, arguyosu del so cantar.
Al averase a la Tierra pudo ver a les aves aconceyaes en conseyu, esperándolo silenciosamente, y empezó a sentir vergüenza del so cantar mal habíu. Al llegar despintar nos montes, onde se caltién, cantando dacuando'l so cantar escondíu so dalgún árbol.[9]
Remove ads
Cultura popular
Catharus guttatus ye l'ave estatal de Vermont, Estaos Xuníos.[10]
Walt Whitman constitúi na ave un símbolu de la voz d'Estaos Xuníos, na so elexía d'Abraham Lincoln, When Lilacs Last in the Dooryard Bloom'd[11] unu de los testos fundamentales del canon d'Estaos Xuníos. Tamién apaez en A Hermit Thrush (un malvís ermitañu), poema d'Amy Clampitt,[12] y na quinta seición del poema de T. S. Eliot The Waste Land.[13]
Remove ads
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads