Henri Bergson

Henri Bergson (18 d'ochobre de 1859, París – 4 de xineru de 1941, París) foi un filósofu, profesor, sociólogu y escritor francés. Yera fíu de ma inglesa y pá polacu (xudíu). Viviera colos sos pas dalgunos años en Londres, mas a los nueve años tornó a París, el so llugar de nacencia, onde se naturalizó francés. Ellí fixera los sos estudios, llicenciándose en Lletres, y en 1881 fíxose profesor, dando clase en delles llocalidaes de Francia. En 1889 obtién el doctoráu en Lletres pola Universidá de París, con una tesis sobro Aristóteles. Nel añu siguiente obtién un llugar como profesor nel Collège de France. En 1927 foi gallardoniáu col Premiu Nobel de Lliteratura, mas debío a les sos males condiciones de salú, nun pue dir a Estocolmu a recibilu. Bergson morrió'l 4 de xineru de 1941 con 81 años.

Henri Bergson
presidente 1922 - 1925 - Hendrik Antoon Lorentz → 13. Sillón 7 de la Academia Francesa (es) 12 febreru 1914 - 3 xineru 1941 ← Émile Ollivier - Édouard Le Roy →
Vida
Nacimientu	París[1], 18 d'ochobre de 1859[2]
Nacionalidá	Francia
Muerte	París[3], 4 de xineru de 1941[2] (81 años)
Sepultura	Cemetery of Garches (en)
Causa de la muerte	bronquitis
Familia
Padre	Michał Bergson
Casáu con	Louise Neuberger
Hermanos/es	Moina Mathers (es)
Estudios
Estudios	Liceo Condorcet (es) École normale supérieure Sorbonneb Universidá de París
Nivel d'estudios	doctoráu
Llingües falaes	francés[4]
Alumnu de	Émile Boutroux Félix Ravaisson
Profesor de	Gabriel Marcel Émile Bréhier Louis Lavelle Albert Thibaudet Marcel Proust Joseph Baruzi
Oficiu
Oficiu	filósofu, profesor, sociólogu, escritor
Emplegadores	lycée David d'Angers (en) Collège de France  (1900 –  1904)
Premios	ver doctor honoris causa pola Universidá de Cambridge Doctor honoris causa por la Universidad de Oxford Concours général miembru de l'Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos Gran Cruz de la Lexón d'Honor doctor honoris causa pola Universidá Nacional Autónoma de Méxicu  (1924) Premiu Nobel de Lliteratura  (1927) [5]
Nominaciones	ver Premiu Nobel de Lliteratura (1912)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1913)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1914)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1915)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1918)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1921)[6] Premiu Nobel de Lliteratura (1928)[6]
Influyencies	Zenón d'Elea, Platón, Aristóteles, Plotino, René Descartes, Baruch Spinoza, Gottfried Leibniz, George Berkeley, David Hume, Immanuel Kant, Claude Bernard, Jules Lachelier, Félix Ravaisson, Herbert Spencer, Charles Darwin, Albert Einstein, Blaise Pascal, Søren Kierkegaard, Arthur Schopenhauer, Georg Simmel y Gottlob Frege
Miembru de	Academia Francesa Real Academia de les Ciencies de Suecia Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos Académie des sciences morales et politiques Academia Nacional de los Linces (es) Accademia delle Scienze di Torino
Movimientu	Filosofía continental
Creencies
Relixón	xudaísmu

Esti filósofu consideráu francés, con una oreta filosófica interpretada como una oposición al positivismu materialista, propón un retornu a los items inmediatos de la conciencia. La so idea de puxa vital / Élan vital nun ta referida al tarrén sicolóxicu sinón a la tema de la evolución. El puxu vital sería una xera de creación non previsible qu'inventa cada vegada formes más complexes.

Llibros espublizaos

• Essai sur les données inmédiates de la conscience (1889)
• Le Rire (1899)
• Matière et mémoire (1896)
• L'évolution créatrice (1907)
• L'Énergie spirituelle (1919)
• Les deux sources de la morale et de la religion (1932)