Matenadaran
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
El Matenadarán (n'armeniu, Մատենադարան, «biblioteca») o Institutu Mashtóts d'investigaciones sobre los manuscritos antiguos ye unu de los más ricos depósitos de manuscritos y de documentos nel mundu. Asitiáu en Yereván, la capital armenia, cuenta con más de 17.000 manuscritos y alredor de 300.000 documentos d'archivo. La so hestoria remontar al sieglu V y a la creación del matenadarán d'Echmiadzín, que la tradición fai remontar a la invención del alfabetu armeniu por Mesrob Mashtóts en 405. Propiedá pública ya inscritu nel Programa Memoria del Mundu de la Unesco, l'Institutu constitúi anguaño «unu de los llugares esenciales d'ellaboración y tresmisión de la memoria nacional n'Armenia».[1]
.jpg)
Remove ads
Remove ads
Historia
Matenadarán, n'armeniu antiguu, significa «biblioteca»[2] y describe un llugar que sirve igualmente de scriptorium. Dellos monesterios armenios disponíen del so propiu matenadarán, de los cualos subsisten anguaño dalgunos, en Haghpat o en Sanahin, por casu.[3]
La hestoria del Matenadarán modernu remóntase, vía'l matenadarán d'Echmiadzín (a la dómina Vagharchapat), al 405 y a la creación del alfabetu armeniu por Mesrob Mashtóts, según la tradición. Lazar Parpetsi rexistró la so esistencia nel sieglu V. La so actividá intensificóse, cuantimás, dende 1441 y el treslláu del Catholicossat de Sis n'Echmiadzín. Los ataques del que foi oxetu la ciudá nel sieglu XVIII dexaron en mala traza al matenadarán, escaláu per última vegada en 1804.[4] Nun foi hasta 1828 cola integración d'Armenia oriental al Imperiu rusu que retomó'l so desenvolvimientu. En 1840, publicóse un primer catálogu, prologáu por Marie-Félicité Brosset,[5] que contabilizó 312 manuscritos; el segundu catálogu de 1863 aumentó'l rexistru a 2340.
En 1915 de resultes del xenocidiu armeniu en cursu nel Imperiu otomanu, el matenadarán vio afluyir numberosos manuscritos procedentes d'Armenia occidental (en particular de Vaspurakan), pero tamién de Tabriz en Persia; coles mesmes, les sos coleiciones fueron llevaes a Moscú por prudencia y nun retornaron hasta 1922. Mentanto, el 17 d'avientu de 1920, el matenadarán foi proclamáu propiedá pública, como tolos bienes de la Ilesia poles nueves autoridaes soviétiques. So esti nuevu estatutu, les sos coleiciones amontar pola receición de manuscritos procedentes de Moscú (Institutu Lázarev de llingües orientales) y de Tblisi.[6]
En 1939, les coleiciones fueron tresferíes d'Echmiadzín a Yereván. El 3 de marzu de 1959,[6] la institución hasta entós conocida como'l «Matenadarán» convertir nel Institutu de manuscritos antiguos».[7] A partir d'esta fecha, la catalogación[8] prosiguió, asocediéronse ediciones del catálogu y un periódicu foi publicáu (El Mensaxeru del Matenadarán).[6]
Remove ads
Ver tamién
- Mesrob Mashtots
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads