Oru

L'oru ye un elementu químicu de númberu atómicu 79 y símbolu Au (del llatín aurum), allugáu nel grupu 11 de la tabla periódica de los elementos. L'oru ye un metal de transición blandu, rellucente, mariellu, pesáu, maleable, dúctil (trivalente y univalente) que nun reacciona colos más de los productos químicos, pero ye sensible al cloru y al agua rexo. El metal alcuéntrase normalmente n'estáu puru y en forma de pebides y depósitos aluviales y ye ún de los metales tradicionalmente emplegaos p'acuñar monedes. Tamién s'emplega na xoyería, la industria y la lletrónica.

79 platín ← oru → mercuriu Ag ↑ Au ↓ Rg tabla periódica completa
Xeneral
Nome, Símbolu, Númberu	oru, Au, 79
Serie química	metales de transición
Grupu, Periodu, Bloque	11, 6, d
Aspeutu	mariellu metálicu
Masa atómica	196,966569 uma
Configuración electrónica	[Xe] 4f14 5d10 6s1
Electrones per capa	2, 8, 18, 32, 18, 1
Propiedaes físiques
Estáu de la materia	sólidu
Densidá	19.300 kg/m³
Densidá llíquida nel p.f.	17.310 kg/m³
Puntu de fusión	1.337,33 K
Puntu de bullidura	3.129 K
Entalpía de fusión	12,55 kJ/mol
Entalpía de vaporización	324 kJ/mol
Capacidá calorífica	(25°C) 25,418 J/mol·K
Presión de vapor P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T (K) 1.646 1.814 2.021 2.281 2.620 3.078
Propiedaes atómiques
Estructura cristalina	cúbica centrada nes cares
Estaos d'oxidación	3, 1 (anfóteru)
Electronegatividá	2,54 (Pauling)
Potenciales d'ionización	1ᵘ: 890,1 kJ/mol
	2ᵘ: 1.980 kJ/mol
Radiu atómicu	135 pm
Radiu atómicu calculáu	174 pm
Radiu covalente	144 pm
Radiu de van der Waals	166 pm
Otros datos
Resistividá	(0°C) 22,14 nΩ·m
Conductividá térmica	(300 K) 318 W/m·K
Espansión térmica	(25°C) 14,2 µm/m·K
Velocidá del soníu	(t.a.) 2.030 m/s
Módulu de Young	78 GPa
Módulu de Shear	27 GPa
Módulu de Bulk	220 GPa
Coef. Poisson	0,44
Dureza Mohs	2,5
Dureza Vickers	216 MPa
Dureza Brinell	2.450 MPa
Códigu CAS	7440-57-5
Isótopos más estables
Artículu principal: Isótopos del oru isó AN semivida D ED (MeV) PD 195Au sintéticu 186,10 díes ε 0,227 195Pt 196Au sintéticu 6,183 díes ε 1,506 196Pt β- 0,686 196Hg 197Au 100% Au ye estable con 118 neutrones 198Au sintéticu 2,69517 díes β- 1,372 198Hg 199Au sintéticu 3,169 díes β- 0,453 199Hg
Unidades nel SI y en condiciones normales (0ºC y 1 atm)