Mercuriu (elementu)

El mercuriu o azogue ye un elementu químicu de númberu atómicu 80 y símbolu Hg allugáu nel grupu 12 de la tabla periódica. El so nome y abreviatura procede d'hidrargirio güei en desavezu, y qu'al empar vien del llatín hidrargirium y d'hydrargyrus, del griegu hydrargyros (hydros = agua y argyros = plata).

80 oru ← mercuriu → taliu Cd ↑ Hg ↓ Uub tabla periódica completa
Xeneral
Nome, Símbolu, Númberu	mercuriu, Hg, 80
Serie química	metales de transición
Grupu, Periodu, Bloque	12, 6, d
Aspeutu	plateáu
Masa atómica	200,59 uma
Configuración electrónica	[Xe] 4f14 5d10 6s2
Electrones per capa	2, 8, 18, 32, 18, 2
Propiedaes físiques
Estáu de la materia	llíquidu
Densidá	13.534 kg/m³
Puntu de fusión	234,32 K
Puntu de bullidura	629,88 K
Puntu críticu	1.750 K a 172,00 MPa
Entalpía de fusión	2,29 kJ/mol
Entalpía de vaporización	59,11 kJ/mol
Capacidá calorífica	(25°C) 27,983 J/mol·K
Presión de vapor P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T (K) 315 350 393 449 523 629
Propiedaes atómiques
Estructura cristalina	romboédrica
Estaos d'oxidación	2, 1 (llevemente básicu)
Electronegatividá	2,00 (Pauling)
Potenciales d'ionización (más)	1ᵘ: 1007,1 kJ/mol
	2ᵘ: 1.810 kJ/mol
	3ᵘ: 3.300 kJ/mol
Radiu atómicu	150 pm
Radiu atómicu calculáu	171 pm
Radiu covalente	149 pm
Radiu de van der Waals	155 pm
Otros datos
Magnetismu	diamagnéticu
Resistividá	(0°C) 961 nΩ·m
Conductividá térmica	(300 K) 8,30 W/m·K
Espansión térmica	(25°C) 60,4 µm/m·K
Velocidá del soníu	(t.a.) 1.451,4 m/s
Códigu CAS	7439-97-6
Isótopos más estables
Artículu principal: Isótopos del mercuriu isó AN semivida D ED (MeV) PD 194Hg sintéticu 444 años ε 0,040 194Au 195Hg sintéticu 9,9 hores ε 1,510 195Au 196Hg 0,15% Hg ye estable con 116 neutrones 197Hg sintéticu 64,14 hores ε 0,600 197Au 198Hg 9,97% Hg ye estable con 118 neutrones 199Hg 16,87% Hg ye estable con 119 neutrones 200Hg 23,1% Hg ye estable con 120 neutrones 201Hg 13,18% Hg ye estable con 121 neutrones 202Hg 29,86% Hg ye estable con 122 neutrones 203Hg sintéticu 46,612 díes β- 0,492 203Tl 204Hg 6,87% Hg ye estable con 124 neutrones
Unidades nel SI y en condiciones normales (0ºC y 1 atm)

Ye un metal pesáu plateáu qu'a temperatura ambiente ye un llíquido inodoru. Ye un mal conductor de la calor comparáu con otros metales, anque nun ye mal conductor de la lletricidá. Aléase fácilmente con munchos otros metales como l'oru o la plata produciendo amalgames, sacante col fierro. Ye insoluble n'agua y soluble n'ácidu nítricu. Cuando aumenta la so temperatura produz vapores tóxicos y corrosivos, más pesaos que l'aire. Ye dañible por inhalación, inxestión y contautu. Productu mui irritante pa la piel, güeyos y víes respiratories. Ye incompatible col ácidu nítricu concentráu, l'acetilenu, l'almoniacu, el cloru y los metales.