Podiceps auritus

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El somorguyu oreyudu^[2] (Podiceps auritus) ye una especie d'ave podicipediforme de la familia Podicipedidae mesma d'Eurasia y América del Norte.

Podiceps auritus somorguyu oreyudu
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Podicipediformes
Familia:	Podicipedidae
Xéneru:	Podiceps
Especie:	P. auritus (Linnaeus, 1758)
Distribución
Distribución del zampullín cuellirrojo       Área de cría.       Área d'ivernada.
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Descripción

Machu y fema en plumaxe nupcial.

Exemplar en plumaxe non reproductivu.

Trátase d'un zampullín pequeñu y con un cuerpu gordosu. Mide ente 31–38 cm de llargu, con un valumbu alar de 59–65 cm,^[3] y pesa alredor de 400 g. Pel branu ye inconfundible, tanto'l machu como la fema tienen la cabeza negra, con un pileu planu y dos moños nos llaterales de color mariellu anaranxáu en forma de cuña, que parten de los güeyos escontra tras. Tamién el plumaxe de les sos mexelles negres sobresal en forma de cuña. El so pescuezu, pechu y lladrales son de color castañu acoloratáu. El so llombu y parte de superior de les ales son negres, ente que'l so banduyu y la parte inferior de les sos ales son blancos, anque queden ocultos cuando naden. El so güeyu ye de color coloráu intensu, y tien el picu negru, llargu y apuntiáu, cola punta blanca. Pel hibiernu el so plumaxe pasa a ser de color gris escuru nes partes cimeres, coles mexelles y les partes inferiores blanques, incluyida la parte frontera del pescuezu.

Taxonomía y etimoloxía

El zampullín cuellirrojo foi descritu científicamente por Carlos Linneo en 1758 na décima edición de la so obra Systema naturae, col nome de colymbus auritus,^[4] que significa «colimbo con oreyes». Darréu foi treslladáu al xéneru Podiceps, creáu por John Latham en 1787,^[5] anque clasificáu como'l restu de la so familia xunto los colimbos en Colymbiformes. Hasta'l sieglu XX nun se dixebraron los somorguyos y zampullines nel so propiu orde, Podicipediformes. Reconócense dos subespecies de zampullín cuellirrojo:^[6]

• P. a. auritus, (Linnaeus, 1758) - ocupa Eurasia;
• P. a. cornutus, (Gmelin, 1789) - presente en Norteamérica.

La etimoloxía tantu del nome del so xéneru como'l de la so especie ye llatina. Podiceps vien de la combinación de les pallabres podex/podicis que significa «anu» y pes que significa «pie»,^[7] en referencia a la posición trasera de les sos pates. Pela so parte, auritus, que vien de auris (oreya), significa «con oreyes», n'alusión a la forma del plumaxe de la so cabeza en dómina de cría.

Distribución y hábitat

El zampullín cuellinegro cría nos llagos del norte d'Eurasia y América del Norte. En iviernu migra a les mariñes del Atlánticu y Pacíficu norte. N'Europa llega a les mariñes del norte d'España, n'Asia llega a les mariñes Chines al altor de Taiwán y en Norteamérica hasta'l Caribe mexicanu; amás d'a zones del norte del Mediterraneu y mar Negru y el sur del Caspio. Na dómina iverniza establezse xeneralmente n'agües costeres abrigaes y estuarios enfollagaos, y con menos frecuencia n'agües interiores.

Fema coles sos críes n'Alaska.

Comportamientu

Podiceps auritus

La so voz ye un garllo agudu, rápido, tipu xiblatu. En branu suel ser silenciosu.

Añera d'abril a xunetu, poniendo 4 ó 5 güevos sobre un montón de yerbes suxetes a tarmos de gramínees de gran porte.

Aliméntase de pexes pequeños, a los que prinda zambulléndose. Tamién come, pel branu, inseutos y crustáceos actuáticos.

Ver tamién

• Aves de la Península Ibérica