Silabariu xipriota

El silabariu chipriota ye un antiguu sistema d'escritura usáu na isla de Xipre pa notar l'idioma griegu antiguu y tamién n'ocasiones el idioma eteochipriota.

Silabariu xipriota

Tipos	silabariu, sistema d'escritura natural y alfabetu de caxa única
Llingües	Griegu antiguu Dialectu Arcado-chipriota
Dates	1100 e. C.- 400 e. C.
Estáu	descifráu
Basáu en	Silabariu chipro-minoicu y lineal A (es)
ISO 15924	Cprt (403)
Direición del testu	de derecha a izquierda
Unicode	Xipriota
Estaya Unicode	U+10800–U+1083F

Utilizóse posiblemente dende'l sieglu XI e. C. hasta'l sieglu IV e. C., en que foi reemplazáu pol sistema d'escritura alfabéticu.

Constaba de 56 signos, que representaben sílabes acabaes siempres en vocal. Nesti tipu d'escritura nun s'usaben ideogrames.

La mayoría de les inscripciones apaecieron na isla de Xipre, en llugares como Kouklia (antigua Pafos), Akanthou y Enkomi, pero tamién apaecieron inscripciones en Lucania, Delfos y la Península de Calcidia.

El corpus del silabariu xipriota ye d'aproximao mil cien inscripciones, de les qu'unes trenta tán nel denomináu idioma eteochipriota y el restu, en griegu.

Orixe

Alderícase cuál foi'l momentu históricu del so orixe, pero probablemente tenga d'asitiase na Edá del Bronce. Considérase que ye deriváu d'otru sistema silábicu llamáu silabariu chipro-minoicu, deriváu de la mesma del sistema d'escritura cretense denomináu Llinial A. A diferencia d'otros sistemes d'escritura silábicos que dexaron d'utilizase a la fin de la Edá del Bronce (como'l Llinial B, tamién usáu pa notar la llingua griega antigua), el silabariu xipriota siguió utilizándose en Xipre hasta la dómina helenística.

Estructura del silabariu

El silabariu representa soníos con una consonante siguida d'una sílaba (za, jo, etc.), anque les vocales tamién pueden tar ensin consonantes. El silabariu ye'l siguiente:^[1]

Silabariu chipriota

	-a	-e	-i	-o	-u
	𐠀	𐠁	𐠂	𐠃	𐠄
w-	𐠲	𐠳	𐠴	𐠵
z-	𐠼
j-	𐠅			𐠈
k-, g-, kh-	𐠊	𐠋	𐠌	𐠍	𐠎
l-	𐠏	𐠐	𐠑	𐠒	𐠓
m-	𐠔	𐠕	𐠖	𐠗	𐠘
n-	𐠙	𐠚	𐠛	𐠜	𐠝
ks-	𐠷	𐠸		𐠿
p-, b-, ph-	𐠞	𐠟	𐠠	𐠡	𐠢
r-	𐠣	𐠤	𐠥	𐠦	𐠧
s-	𐠨	𐠩	𐠪	𐠫	𐠬
t-, d-, th-	𐠭	𐠮	𐠯	𐠰	𐠱

Desciframientu

El so desciframientu producir en 1871, gracies al descubrimientu de delles inscripciones de dómina helenística escrites tantu en silabariu xipriota como en griegu antiguu nel sitiu arqueolóxicu d'Amatunte (en griegu modernu Αμαθούς).

Esti fechu por sigo solo constitúi una prueba fundamental de qu'en Xipre nun sumió la escritura mientres la Edá Escura, lo que se vio confirmáu pol afayu d'una inscripción nesti sistema d'escritura nuna espada que foi datada nel sieglu XI e. C. La pallabra escrita na espada, Ofeltas, d'orixe griegu, foi interpretada como'l nome del so propietariu.