Uleila del Campo

Uleila del Campo ye una llocalidá y conceyu español de la provincia d'Almería, na comunidá autónoma d'Andalucía, asitiáu na contorna de Los Filabres-Tabernas, a 55 km de la capital de provincia, Almería y que'l so nucleu de viviendes ta a una altitú de 640 msnm.

Uleila del Campo
Alministración
País	España
Autonomía	Andalucía
Provincia	provincia d'Almería
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Uleila del Campo (es)	Juan José Fuentes Yepes
Nome oficial	Uleila del Campo (es)[1]
Códigu postal	04279
Xeografía
Coordenaes	37°11′07″N 2°12′13″W
Uleila del Campo Uleila del Campo (España)
Superficie	39 km²
Altitú	640 m
Llenda con	Sorbas, Lucainena de las Torres, Tahal, Benizalón, Cóbdar y Lubrín
Demografía
Población	816 hab. (2024) - 418 homes (2019) - 415 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.11% de provincia d'Almería
Densidá	20,92 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar)[2] UTC+02:00 (horariu de branu)[2]
uleiladelcampo.es

Vista d'Uleila del Campo

Nel añu 2017 cuntaba con 848 habitantes. La so estensión superficial ye de 39 km² y tien una densidá de 21,74 hab/km².

Toponimia

Les primeres referencies del conceyu paecen nomalo como Gualeila en testos árabes d'autores como Mohamed Ebn Aljathib^[3] y nos mapes del reinu árabe de Granada de Juan de la Gloria Artero. Darréu apaecen numberoses menciones del nome como "Uleyla del Campo" ^[4][5][6]

Símbolos

Escudu

Ver tamién: Heráldica municipal d'Almería

L'escudu d'armes d'Uleila del Campo foi aprobáu pol plenu del so conceyu'l 18 de marzu de 1988, autorizáu pol Conseyu de Gobiernu de la Xunta d'Andalucía el 17 de payares de 1992 y tien el siguiente blasón:

Escudu partíu, primero, d'azur, una corona ducal d'oru y piedres precioses y un brazu alao y armao d'una espada de plata puestos en situación de palu, segundu, losanjado de sinople y plata. Timbrado cola corona real zarrada.

BOJA númberu 8 de 26/01/1993^[7]

Xeografía física

Situación

El conceyu ta asitiáu na parte central de la provincia d'Almería y na falda sur de la Sierra de los Filabres, a los pies del Cuetu Monteagud.

Llenda al norte y al oeste col conceyu de Benizalón, al este y al sureste col de Sorbas, al suroeste col de Tahal y al sur col de Lucainena de las Torres.^[8]

Noroeste: Benizalón	Norte: Benizalón	Nordeste: Sorbas y Benizalón
Oeste: Benizalón		Este: Sorbas
Suroeste: Tahal	Sur: Lucainena de las Torres	Sureste: Sorbas

Relieve ya hidrografía

Relieve

La Sierra de los Filabres y n'especial el Cuetu de Monteagud, (1304 msnm), sirve de llinde natural al norte del conceyu.

El conceyu ye cruciáu pola rambla El Cañal.

Los Cuetos de Marzu son un conxuntu de llombes o cuetos que tán dientro del conceyu que la so mayor altor ye de 682 msnm.

El Salar ye un prau cóncavu inundable por cuenta de que ye una depresión ensin salida natural pa l'agua. Tien la carauterística especial de tener una alta salín na tierra, carauterística que da nome al llugar, y que define un ecosistema totalmente distintu a la redolada que lu arrodia.

Hidrografía

La totalidá del conceyu encuádrase dientro de la cuenca mediterránea andaluza^[9] como nel restu de la provincia. Debíu al clima mediterraneu y subdesértico, los accidentes hidrográficos queden amenorgaos a les carauterístiques ramblas. Nelles, el caudal suel sumir so tierra mientres bona parte del cursu pa, n'ocasiones, remanecer por cuenta de la saturación d'agües d'agües recién o en pequeños banzaos creando güelgues^[10] estacionales.

Demografía

Pirámide de población

Pirámide de población 2011[11]
%	Homes	Edá	Muyeres	%
1,21		85+		1,52
2,43		80-84		2,93
2,83		75-79		4,04
2,12		70-74		3,54
2,73		65-69		2,12
2,53		60-64		2,73
3,74		55-59		3,13
3,84		50-54		3,84
3,94		45-49		3,03
3,44		40-44		2,73
3,13		35-39		3,34
5,06		30-34		2,73
4,04		25-29		2,63
2,73		20-24		3,03
2,53		15-19		1,72
2,43		10-14		1,72
1,72		5-9		1,92
1,52		0-4		1,31

Los datos de la pirámide de población de 2011 puen resumise asina:

• La población menor de 20 años ye'l 14,86 % del total.
• La que ta ente 20 y 40 años ye'l 26,69 %.
• La que ta ente 40 y 60 años ye'l 27,7 %.
• La mayor de 60 años ye'l 30,74 %.

Evolución de la población

Gráfica d'evolución demográfica d'Uleila del Campo ente 1900 y 2017

Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.[12]      Población según el padrón municipal de 2017 del INE.

Política y alministración

Alministración municipal

L'alministración política realízase al traviés d'un conceyu de xestión democrática que los sos componentes escoyer cada cuatro años por sufraxu universal dende les primeres eleiciones municipales tres la reinstauración de la democracia n'España, en 1979. El censu eleutoral ta compuestu polos residentes mayoría d'edá mayores de 18 años empadronaos nel conceyu, yá sían de nacionalidá española o de cualquier país miembru de la Unión Europea. Según lo dispuesto na Llei Orgánica del Réxime Eleutoral Xeneral,^[13] qu'establez el númberu de conceyales elegibles en función de la población del conceyu. La corporación municipal ta formada por 9 conceyales. La sede del Conceyu allugar na Plaza de la Constitución del conceyu.

Resultaos eleutorales 2011

Nes eleiciones municipales de 2011 el Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A) foi la llista más votada col 42,09% de los vatos válidos, llogrando 4 conceyales. En segundu llugar quedó l'Agrupación d'eleutores Unión Uleila del Campo (AEUUC) col 33,33% y 3 conceyales, en tercer llugar Partíu Popular (PP) col 14,29% y 1 conceyal y en cuartu llugar Izquierda Xunida Los Verdes (IULV-CA) col 10,14% y 1 conceyal.^[14]

Eleiciones municipales en Uleila del Campo^[14][15]

Partíu políticu	2011		2007
	Votos %	Conceyales	Votos %	Conceyales
Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A)	42,09%	4	50,83 %	5
Agrupación d'eleutores Unión Uleila del Campo (AEUUC)	33,33%	3	-	-
Partíu Popular (PP)	14,29%	1	30,86%	3
Izquierda Xunida Los Verdes (IULV-CA)	10,14%	1	16,34 %	1

Infraestructures y equipamientos

Bienestar social

Educación

Na llocalidá atopa'l colexu públicu Nuesa Señora de Monteagud onde s'imparte educación infantil, Primaria y Secundaria Obligatoria (hasta segundu d'ESO).^[16]

Sanidá

La sanidá pública ye xestionada pol Serviciu Andaluz de Salú (SAS).

Tocantes a atención primaria, el conceyu pertenez a la zona básica de salú de Sorbas que'l so centro de salú atópase na llocalidá homónima, dientro del distritu d'Almería y dispón d'un consultoriu médicu de categoría auxiliar allugáu en callar Frontón e/n, qu'en 2012 ufiertaba un serviciu de siete hores peles mañanes mientres los día llaborables.

Pa l'atención hospitalaria atópase dientro d'Área Hospitalaria de Torrecárdenas que'l so hospital homónimu atópase na ciudá d'Almería.^[17]

Tresportes y comunicaciones

Rede viaria

Aportar a la llocalidá pola AL-1100 o AL-4101^[18]

Carreteres qu'escurren pol conceyu

Identificador	Denominación!
AL-1100	Sorbas-Cóbdar
AL-4101	Sorbas-Uleila del Campo

Tresporte interurbanu

Uleila del Campo cunta con dos servicios diarios d'autobús que cubren el trayeutu Lubrín-Uleila del Campo-Almería partiendo de la parada de Lubrín y terminando na Estación intermodal d'Almería y 2 servicios diarios col trayeutu Almería-Uleila del Campo-Lubrín, toos ellos de Llunes a Vienres. El serviciu ta xestionáu pola compañía Alsa-ENATCAR.^[19] Esti autobús ye conocíu na llocalidá como «La Alsina» por cuenta de qu'en antaño foi Alsina Graells la compañía que xestionó esti serviciu.

Patrimoniu históricu-artísticu y llugares d'interés

Patrimoniu Históricu Andaluz

Patrimoniu Inmueble^[20]

• Ilesia de Santa María
• Cortixu la Almazara Vieya
• Cortixu La Era Empedrada

Patrimoniu Arqueolóxicu

Xacimientu arqueolóxicu Cueva de la Mora^[21]

El xacimientu principal ye de la dómina neolítica anque'l valle foi habitáu hasta principios del sieglu XX. Atopar nel gargüelu o ribayu del Zofre. Ye un llugar angosto y fácil defensa con una sola entrada que s'abrir a valle. Con un manantial natural a pocos metros. El conxuntu arqueolóxicu principal formar: una cueva de senciellu accesu con una habitáculo d'unos 5 m²(na actualidá semiderruida), un abrigu natural que cunta con un petroglifu formáu por unes circunferencies y pintures rupestres sobre la paré del abrigu.

Arquiteutura relixosa

Ilesia de Santa María La ilesia ye d'estilu neorománico.

Foi mandada construyir pol Conde d'Aguilar. El campanariu nun constaba nel diseñu orixinal por falta de presupuestu y foi añadíu sieglos dempués cuando se reformó dafechu la ilesia. Sufrió delles remodelaciones mientres los últimos años intentando desaniciar el deterioru. La postrera y más importante mientres el primer trimestre de 2012 onde se restauraron los teyaos, remocicáu tol suelu y haise redecorado tol interior y parte de la fachada. Añadiéronse ventanales y vidreres ^[22]

Cultura

Museos

Centro d'Interpretación del Trabayu Tradicional. Nél puédense ver fotografíes, testos, videos y maquetes qu'amuesen como yera'l trabayu eminentemente agrariu d'Uleila del Campo y tola contorna.^[23]

Fiestes populares

• Fiesta patronal n'honor al Santu Cristu de les Penes. Celébrase'l segundu sábadu de setiembre. El Llunes de Santu Cristu rematar les celebraciones con una misa y una procesión del Santu Patrón d'Uleila del Campo. Amás mientres tou la fin de selmana'l conceyu enllenar d'atraiciones y puestos d'artesanía y abalorios que son amenizados con música na plaza principal.^[24][25]

• La Fiesta del emigrante celébrase'l primer fin de selmana d'agostu. Esti fin de selmana conmemora la venida de tolos emigrantes que diben trabayar fora del conceyu y tornen pel branu al so pueblu natal.^[24]

• Alcuentru de paisanos d'Uleila. Aprovechando la festividá del día 12 d'ochobre, el día de la Virxe del Pilar, realízase un alcuentru añal de paisanos d'Uleila que yá cunta con 14 ediciones dende 1997 hasta l'actualidá. Nesti eventu axunten aquellos qu'emigraron a Cataluña en busca de trabayu coles sos families y amigos. Cada añu la celebración realizar nun llugar distintu, los más representativos fueron Uleila del Campo, Blanes, Igualada y San Celoni anque ocasinalmente tamién se realizó n'otros llugares de Cataluña qu'acoyeron a gran cantidá d'Uleilenses.^[26][27]

• La Cruz de Mayu. Caltiénse la tradición de realizar la cruz de mayu o fiesta de les cruces, onde se xunten los habitantes del conceyu pa realizar la ufrienda. Amás esta festividá coincide coles fiestes del barriu de La Canal onde hai distintos eventos, música y baille.

=== Uleila y el cine Tou la contorna foi protagonista de munchos llargumetraxes y otres filmaciones de menor caláu.^[28] En Uliela del Campo destaca la película Patton de 1970 dirixida por Franklin J. Schaffner. Na película recréase un pueblu sicialiano onde s'aprecia perfectamente la panorámica del pueblu y la so ponte emblemática. Dalgunos de los habitantes participaron d'extras mientres la filmación.

Persones destacaes

Joseph Ponce de León y Molina (1753-1819)^[29][30] científicu, médicu, teólogu y matemáticu. Estudiu nes universidaes d'Universidá de Granada Granada y Salamanca. Desenvolvió la mayor parte del so trabayu en Granada y foi personaxe pernomáu de la so dómina. Escribió una ventena de llibros que la so obra más destacada ye Phisiología chímica del cuarpo humanu de 1804.^[31]

Ver tamién

• Llista de conceyos de la provincia d'Almería
• Los Filabres-Tabernas