Kenquru məhkəməsi
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kenquru məhkəməsi — qanun və ya ədalətin tanınmış standartlarına məhəl qoymayan, yerləşdiyi ərazidə çox az və ya heç bir rəsmi mövqeyə malik olmayan və adətən ad hoc olaraq çağırılan məhkəmə üçün qeyri-rəsmi aşağılayıcı termin.[2] Kenquru məhkəməsi lazımi prosesə məhəl qoymayaraq əvvəlcədən müəyyən edilmiş nəticəyə gələ bilər. Bu termin həm də qanuni məhkəmə orqanının nəzarətində olan, lakin məhkəmənin hüquqi və ya etik öhdəliklərinə qəsdən məhəl qoymayan məhkəmə üçün də istifadə olunur.[3]
Forumun strukturu və fəaliyyəti aşağı dərəcəli mühakimə ilə nəticələndikdə kenquru məhkəməsi də inkişaf edə bilər. Bunun ümumi nümunəsi, institusional mübahisə edənlərin ("təkrar oyunçular") fərdi mübahisələrə ("bir vuruşlu oyunçular") nisbətən həddindən artıq və ədalətsiz struktur üstünlüklərinə malik olmalarıdır.[4]
Terminin ilk dəfə 1841-ci ildə ABŞ-da istifadə edildiyi bilinir. "The Daily Picayune" qəzetində bir məqalədə Concordia Intelligencer-dən sitat gətirilir, "Kenquru məhkəməsinin başlatdığı müxtəlif ittihamlarla" bir neçə edamın olduğunu bildirərək soruşur: "Başa düşmədim: kenquru məhkəməsi nədir?".[5] Bu terminin kenquru vətəni Avstraliyada və ya ondan əvvəl başqa yerlərdə istifadə edildiyi təsdiqlənməyib.[6]
Bəzi mənbələr bu terminin minlərlə avstraliyalının axın etdiyi 1849-cu ildə Kaliforniyada qızıl hərisliyi zamanı populyarlaşdığını göstərir. Avstraliyalı mədənçilərin iştirakı nəticəsində, bu, iddia qaldıran mədənçilərin problemi ilə məşğul olmaq üçün istifadə edilən tələsik həyata keçirilən prosedurların təsviri kimi meydana çıxa bilər.[6]
Fərziyyələr olsa da, terminin mənşəyi məlum deyil. Bu, ədalətin kenquru kimi "sıçrayışla" həyata keçirilməsi anlayışından ola bilər[7] – başqa sözlə, cavabdehin xeyrinə olan sübutların "üstündən tullanılması" (qəsdən məhəl qoymaması). Alternativ bir təklif budur ki, bu məhkəmələr tez-tez ani bir məsələni həll etmək üçün tez bir zamanda çağırıldığından, kenquru kimi heç bir yerdən "atıldıqları" üçün onlara kenquru məhkəmələri deyilir. Başqa bir ehtimal odur ki, bu ifadə kenquru kisəsinə aid ola bilər, yəni məhkəmə kiminsə cibindədir.[8][9][10]
Etimoloq Filoloqos bu terminin "Kenquru adlı yerin dinləyicilərə gülməli səsləndiyinə görə yarandığını, necə ki Kalamazoo, Booger Hole və Okeefenokee Swamp kimi yer adlarının bizə gülməli göründüyünü" təklif edir.[11]
Bu termin hələ də Anglosferada ümumi istifadə olunur.[12][13]
Termin bəzən heç bir mənfi məna daşımadan istifadə olunur. Məsələn, Böyük və Kiçik Liqa Beysbol komandalarının bir çoxunda oyunçuları meydanda səhvlərə, oyuna və ya məşqə gecikməyə, uyğun geyimdə olmamağa və ya səliqəsiz şkafına görə cəzalandırmaq üçün kenquru meydançası var. Cərimələr ayrılır və ilin sonunda toplanan pullar xeyriyyə təşkilatlarına verilir və ya mövsümün sonunda komanda şənliyinə sərf olunur.[14]
Kenquru məhkəmələri kimi təsvir edilə bilən kvazi-məhkəmə icraatlarının bəzi nümunələri bunlardır:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
