Kurçaloyevski rayonu

Kurçaloyevski rayonu (Chech. Курчалойн кӏошт^[3]) - Rusiya Federasiyasının Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi və bələdiyyədir (bələdiyyə rayonu). İnzibati mərkəz Kurçaloy şəhəridir.^[4]

Kurçaloyevski rayonu
Курчалойн кӏошт
Bayraq
43°12′07″ şm. e. 46°05′24″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya[1]
İnzibati mərkəz	Kurçaloy[1]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	23 yanvar 1935
Sahəsi	975 km²
Hündürlük	1.122 m
Saat qurşağı	Moskva vaxtı[d] UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	124.171 nəf. (2024)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	87155
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

Rayon Çeçenistanın şərq hissəsində, respublikanın dağətəyi zonasında yerləşir. Cənub-şərqdə Naji-Yurt rayonu ilə, şimaldan və şimal-şərqdən Qudermes bölgəsi ilə, qərbdən Şali bölgələri ilə və cənubdan Vedeno bölgəsi ilə həmsərhəddir.

Rayonun sahəsi - 505 km². Ərazinin uzunluğu qərbdən şərqə orta hesabla 35 km, şimaldan cənuba 30 km təşkil edir.^[5]

Tarixi

Kurçaloy mahalı Çeçen-İnquş Muxtar Vilayətinin Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 23 yanvar 1935-ci il tarixli qərarı ilə Kurçaloy kəndində inzibati mərkəz olmaqla yaradılmışdır.^[6]

Əvvəlcə rayona 10 yaşayış məntəqəsi daxil edildi: Kurçaloy, Tsotsi-Yurt, Qeldaqan, İlasxan-Yurt, Mayrtup, Baçı-Yurt, Djuqurtı, Tsentaroy, Alleroy və Avturı.

SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 7 mart 1944-cü il tarixli "Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğvi və ərazisinin inzibati quruluşu haqqında" Fərmanı ilə Kurçaloy rayonunun şimal-qərb hissəsi eyni Fərmanla Stavropol diyarına daxil olan Qroznı rayonuna, cənub-şərq hissəsi isə Suraqat rayonu adlandırılaraq Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına daxil edildi.

SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin "RSFSR-in tərkib hissəsi olan Çeçen-İnquş ASSR-nin bərpası haqqında" Fərmanı əsasında RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti 1957-ci il 9 yanvar tarixində "Çeçen- İnquş ASSR-in bərpası və Qroznı bölgəsinin ləğvi haqqında" Fərman qəbul edir. Bu Fərmanla Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasından Suraqat rayonu yenidən Çeçen- İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına daxil edildi. RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 10 aprel 1957-ci il tarixli fərmanı ilə Suraqat rayonu, Kurçaloy adlandırıldı və Çkalovonun rayon mərkəzinə qaytarıldı.

1962-ci ilin payızında SSRİ-nin inzibati-ərazi quruluşunun islahatı ilə əlaqədar (rayonların genişləndirilməsi) Kurçaloy rayonu ərazisi Şali rayonuna daxil olmaqla ləğv edildi. Milli Komitənin 1995-ci il 1 avqust tarixli 382 nömrəli qərarı ilə yenidən bərpa edildi. 12 may 1996-cı ildə Çeçenistan Respublikasının Ali Şurası aşağıdakı 33 nömrəli qərarı ilə keçmiş Kurçaloyevski rayonu tərkibinə Naji-Yurt rayonundan 13 yaşayış məntəqəsi və Şali rayonundan 7 yaşayış məntəqəsi daxil edilməklə bərpa oldu.^[7]

İstinadlar

1. http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
2. "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
3. НОХЧИЙН МАТТАХЬ КІОШТИЙН ЦІЕРШ Arxivləşdirilib 2020-09-22 at the Wayback Machineгазета "Даймохк" (2015)
4. "Курчалоевский муниципальный район Чеченской Республики". 2021-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
5. "Курчалоевский район". 2022-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
6. Советская Автономия Чечни Arxivləşdirilib 2019-02-07 at the Wayback MachineРоссийский правовой портал: Библиотека Пашкова. constitutions.ru. Дата обращения 5 февраля 2019.
7. "Курчалоевский район – вчера и сегодня". 2019-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.