Sarı jurnalistika
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Sarı jurnalistika və ya sarı mətbuat – xəbər dəyəri az və ya heç olmayan mövzuları sansasiyalı və diqqət çəkici şəkildə təqdim edən, tez-tez mübaliğə, qeyri-dəqiqlik və hətta yalan məlumatlar yayan jurnalistika növüdür.[1] Bu cür jurnalistikanın əsas məqsədi oxucu sayını artırmaq və daha çox qəzet satmaqdır.
"Sarı jurnalistika" termini 1890-cı illərin sonlarında ABŞ-da Cozef Pulitserin "New York World" və Vilyam Rendolf Hörstün "New York Journal" qəzetləri arasında yaşanan şiddətli rəqabət dövründə ortaya çıxmışdır.[1] Hər iki qəzet oxucuları cəlb etmək üçün sansasiyalı başlıqlar, dramatik hekayələr və cəlbedici illüstrasiyalardan istifadə edirdi. "Sarı uşaq" adlı komiks personajı da bu dövrdə populyarlaşmış və sarı jurnalistikanın simvolu halına gəlmişdir.
Sarı jurnalistikanın əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
Sarı jurnalistika 1890-cı illərdə ABŞ-da zirvəyə çatmış və İspan-Amerika müharibəsinin başlamasında mühüm rol oynamışdır.[2] Bu dövrdə "New York World" və "New York Journal" qəzetləri Kuba inqilabını sansasiyalı şəkildə təqdim edərək ictimai rəyi müharibəyə yönəltmişdir. Sarı jurnalistika sonradan digər ölkələrə də yayılmış və 20-ci əsrin əvvəllərində tabloid mətbuatın yaranmasında təsirli olmuşdur.
Sarı jurnalistika geniş şəkildə tənqid olunur və jurnalistikanın etik standartlarına zidd hesab edilir. Bu cür jurnalistika ictimaiyyəti çaşdırır, yanlış məlumatlandırır, medianın etibarlılığına xələl gətirir və hətta zorakılığa təhrik edə bilər. Sarı jurnalistikanın təsiri günümüzdə də hiss olunmaqdadır və müasir mediada sensasiyaya meyilli xəbərçilik tendensiyalarının köklərini bu dövrdə tapmaq olar.
Sarı jurnalistika müasir dövrdə də mövcuddur və xüsusilə tabloid mətbuat, bəzi internet xəbər saytları və sosial media platformaları tərəfindən tətbiq olunur.[3] Klik yemi başlıqlar, yalan xəbərlər və dezinformasiya sarı jurnalistikanın müasir təzahürləridir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
