Atmosfer

Atmosfer — ətrafında bir cazibə qüvvəsi ilə tutulmuş bir göy cisminin qaz zərfi. Atmosferlə planetlərarası məkan arasında kəskin bir sərhəd olmadığından, atmosfer ümumiyyətlə qaz mühitinin özü ilə birlikdə döndüyü bir səma cisminin ətrafındakı bölgə hesab olunur^[1]. Əsasən qazlardan (qaz planetlərindən) ibarət olan bəzi planetlərin atmosferinin qalınlığı çox böyük ola bilər.

Atmosfer qazları Yerin diffuz mavi dalğa boyları daha yaxşı başqaları, buna görə kosmosdan baxanda planetimizin ətrafında mavi halo var və Yerdən baxanda mavi səma görünür

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Atmosfer (dəqiqləşdirmə).

Yer atmosferində əksər canlı orqanizmlərin tənəffüs üçün istifadə etdiyi oksigen və fotosintez zamanı bitkilər və siyanobakteriyalar tərəfindən istehlak edilən karbon dioksid var. Atmosfer həm də planetin qoruyucu təbəqəsidir^[2], sakinlərini günəş ultrabənövşəyi radiasiyadan və meteoritlərdən qoruyur.

Bütün nəhəng cisimlərdə - qaz nəhənglərində və əksər yer planetlərində (Günəş sistemində - Merkuri istisna olmaqla) bir atmosfer var^[3].

Etimologiya

"Atmosfer" sözü yunanca "ἀτμός" — "buxar" və "σφαῖρα" — "sfera" sözlərindən əmələ gəlmişdir. XX əsrin əvvəllərinə aid Azərbaycandilli mənbələrdə kürəhava (کورهاوا) adlandırılmışdır.^[4]

Həmçinin bax

• Azərbaycanda atmosferin çirklənməsi
• Atmosfer əlavələri
• Atmosferin təmizlənməsi