From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
PDF (Portable Document Format; Daşına bilər Sənəd Formatı) — "Adobe" şirkəti tərəfindən 1992-ci ildə yayımlanan platformalar arasında daşına bilən və yazdırıla bilən sənədlər yaratmaq məqsədiylə çıxarılmış ədədi bir fayl formasıdır.
PDF formatı geniş yayılmışdır və bir çox əməliyyat sistemi üçün pulsuz görüntüləyicilərin mövcudluğu səbəbindən, adətən redaktə olunması gözlənilməyən sənədlərin paylaşılması üçün istifadə olunur.[5][6]
Remove ads
Tarix
PDF formatının inkişafı 1991-ci ildə Con Vornokun PostScript-in sadələşdirilmiş versiyası kimi "Camelot" layihəsini təklif etməsi ilə başladı. Bu yanaşma sənədlərin istənilən ekranda və platformada göstərilməsini hədəfləyirdi.[7]
Adobe Systems 1993-cü ildə PDF spesifikasiyasını pulsuz istifadəyə verdi və format xüsusilə desktop nəşriyyatı proseslərində geniş yayılmağa başladı. PDF digər formatlarla — DjVu, Envoy və Adobe-nin öz PostScript formatı ilə — rəqabət aparırdı.
PDF 2008-ci ildə açıq standart kimi qəbul edildi və Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı tərəfindən ISO 32000–1:2008 olaraq dərc olundu.[8][9] Bu dövrdə Adobe PDF ilə bağlı bütün zəruri patentlər üçün ödənişsiz istifadə icazəsi təqdim etdi.[10]
PDF 1.7 versiyası Adobe-yə məxsus bəzi texnologiyaları — məsələn, XFA və JavaScript genişləndirmələrini — normativ istinad kimi saxlayırdı.[11] Bu texnologiyaların spesifikasiyası yalnız Adobe tərəfindən dərc olunurdu və bir çox üçüncü tərəf PDF tətbiqlərində dəstəklənmirdi.[12][13][14]
2017-ci ildə ISO PDF-in ikinci əsas versiyasını — ISO 32000–2:2017 (PDF 2.0) — dərc etdi və bu standart Adobe-yə məxsus texnoloji istinadları tamamilə çıxardı.[15] 2020-ci ildə bu versiyanın yenilənmiş nəşri çap olundu.[16][17]
2023-cü ildə PDF Association PDF 2.0 standartına (ISO 32000–2) pulsuz çıxışı istifadəyə verdi.[15]
Remove ads
Lisenziyalaşdırma
PDF fayllarını oxuyan və ya yaradan tətbiqlərin hazırlanması üçün heç kəs Adobe Systems şirkətinə lisenziya haqqı ödəməyə məcbur deyil. Adobe PDF ilə bağlı müəyyən patentlərə sahib olsa da, bu patentlər PDF spesifikasiyasına uyğun proqram təminatının hazırlanması üçün royalty-free (ödənişsiz) şəkildə lisenziyalaşdırılır.[18]
İstinadlar
Xarici keçidlər
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads