Валмиера

Валмиера (лат.Valmiera, русса тарихи атамаһы Вольмар, нем. Wolmar) — Латвияла республика ҡарамағындағы ҡала.

Валмиера
латыш. Valmiera
Байраҡ	Герб
Нигеҙләү датаһы	1293
Рәсми атамаһы	Valmiera
Дәүләт	Латвия[1]
Административ үҙәге	Валмиерский край[d]
Административ-территориаль берәмек	Валмиерский край[d]
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Гауя[d] һәм Ратсупите[d]
Геомәғлүмәттәр	Data:Latvia/Valmiera.map
Ойошма ағзаһы	Union of the Baltic Cities[d][2]
Халыҡ һаны	22 811 кеше (1 ғинуар 2025)[3]
Номиналь ЭТП	476 254 000 €[4]
Номинальный ВВП на душу населения	20 846 €[5]
Туғандаш ҡала	Халле[d], Хойе-Таструп[d], Марли[d], Псков, Сольна[d], Вильянди[d], Здуньская-Воля[d] һәм Олецко[d]
Сиктәш	Буртниекский край[d], Беверинский край[d] һәм Коценский край[d]
Майҙан	19,36 км² (1 ғинуар 2025)[6], 18,68 км² (1 ғинуар 2025)[6]
Почта индексы	LV-4201[7] һәм LV-4204[7]
Рәсми сайт	valmiera.lv
Һәйкәлдәр исемлеге	Cultural heritage monuments in Valmiera[d]
Иң тәүге яҙма ваҡыты	1323
Валмиера Викимилектә

Халҡы һаны — 23,4 мең кеше (2015).

Географияһы

Ҡала Гауя йылғаһы ярында, Риганан 100 км һәм Эстония сигенән 50 км алыҫлыҡта урынлашҡан.

Тарихы

Ҡаланың атамаһы Вольдемар (Владимир) исеменән барлыҡҡа килгән. Ҡала башта кемдең исемен йөрөткәнлеге тураһында бер нисә версия бар. Беренсе версия псков кенәзе Владимир менән бәйле, уны Рига епископы Альберт Идумеяла судья итеп тәғәйенләй. Икенсе версия Данияның короле Вальдемар тураһында һөйләй, ул күктән ебәрелгән байраҡ ярҙамында алышта еңеү яулай.

Быуаттар дауамында ҡаланың исеме документтарҙа төрлөсә яҙыла: Владимир, Володимер, Владимирец, Володимерец, Владимирец Ливонский, Wolmaria, Wolmahr, Waldemer, Wolmar һәм Вольмар. Мәҫәлән, Иван Грозный литва коменданты Александр Полубинскийға яҙған хатында ҡаланы «Владимир» тип атай (1577 йылда рус ғәскәренә ҡәлғәне тапшыра).

1491 йылдың 30 мартында ҡалала Вольмар килешеүе төҙөлә.

1819 йылдан алып 1949 йылға тиклем — Вольмар өйәҙенең административ үҙәге.

Халҡы

2015 йылдың 1 ғинуарына ҡарата үҙәк статистика идаралығы мәғлүмәттәре буйынса ҡала халҡының һаны 23 432 кеше тәшкил итә^[8].

Милли составы

1989 һәм 2011 йылғы халыҡ иҫәбен алыу буйынса мәғлүмәттәргә ярашлы һәм 2015 йылдың башындағы баһа буйынса милли составы^[9][10][11]:

милләте	кеше (1989)	%	кеше (2011)	%	кеше (2015)	%
барыһы	29190	100,00 %	25130	100,00 %	23432	100,00 %
латыштар	21771	74,58 %	21026	83,67 %	19541	83,39 %
урыҫтар	5435	18,62 %	2908	11,57 %	2685	11,46 %
белорустар	748	2,56 %	415	1,65 %	414	1,77 %
поляктар	264	0,90 %	224	0,89 %	219	0,93 %
украиндар	434	1,49 %	193	0,77 %	185	0,79 %
литвалар	123	0,42 %	108	0,43 %	107	0,46 %
сиғандар	105	0,36 %	107	0,43 %	75	0,32 %
башҡалар	310	1,06 %	149	0,59 %	206	0,88 %

Транспорты

Тимер юл транспорты

Рига — Лугажи тимер юлы линияһында Валмиера станцияһы

Автомобиль юлдары

Төп юлы A3 Инчукалнс — Валмиера — Валка (Эстония сиге) ҡала эсенән үҙәген урап үтә. Ҡаланан төбәк юлдар P16 Валмиера — Матиши — Мазсалаца, P17 Валмиера — Руиена — эстон сиге (Угурини), P18 Валмиера — Смилтене һәм P20 Валмиера — Цесис — Драбеши китә

Спорты

Баскетбол буйынса Латвия чемпионатында Валмиераны шул уҡ исемдәге команда күрһәтә