Ишкилде

Ишкилде (рус. Ишкильдино) — Башҡортостандың Әбйәлил районындағы ауыл.2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 234 кеше^[1]. Почта индексы — 453628, ОКАТО коды — 80201816003.

Ауыл
Ишкилде Ишкилде
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Әбйәлил районы
Координаталар	53°25′43″ с. ш. 58°17′07″ в. д.HGЯO
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 201 816 003
ОКТМО коды	80 601 416 111
Картаны күрһәтергә/йәшерергә Ишкилде

Халыҡ һаны

Халыҡ иҫәбе
2002[2]	2009[2]	2010[3]
195	↗212	↗234

Милли составы

2002 йылғы иҫәп алыуға ярашлы, башҡорттар (100 %) йәшәй^[4].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	234	124	110	53,0	47,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Асҡар): 35 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Буранғол): 7 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Магнитогорск): 82 км

Урамдары

• Еңеүҙең 60 йыллығы урамы (рус.  60 лет Победы (улица)}})
• Әхмәт Зәки Вәлиди урамы (рус.  Ахмет Заки Валиди (улица)}})
• Башай урамы (рус.  Башай (улица)}})
• Мортаза Рәхимов урамы (рус.  Муртазы Рахимова (улица)Ахуново (улица)}})
• Салауат Юлаев урамы (рус.  Салавата Юлаева (улица)Ахуново (улица)}})
• Таһир Кусимов урамы (рус.  Тагира Кусимова (улица)Ахуново (улица)}})
• Шәғәли Шаҡман урамы (рус.  Шагали Шакмана (улица)}})^[5]

Тарихы

Ҡыраҡа инеше янында Ишкилде ауылы барлыҡҡа килгән. Ауыл 1773 йылғы Ишкилде Дәүләтҡол улы Йосопов исемен йөрөтә, уның улдары Янмырҙа һәм Ханмырҙа.

1834 йылда 25 хужалыҡта 118 кеше йәшәгән. X ревизияла 132 кеше йәшәгән 26 йорт күрһәтелгән. 1920 йылда 60 йортта 306 кеше йәшәгән.

1842 йылда 20 ылау йәйләүгә сыға. 118 кешегә 100 ат, 60 һыйыр, 25 һарыҡ, 10 кәзә тура килгән. Уларҙың шулай уҡ 26 сирек һөрөнтө ере булған. 8 бот ужым һәм 232 бот яҙғы иген сәселгән^[6].

Шулай уҡ уҡығыҙ: Ишкилде ауылы тарихы^[7]

Ишкилде ауылы ер-һыу атамалары һәм һөйләше

• Шаһивәлиев Рәмис Йәмил улы. Әбйәлил районы Ишкилде ауылының һөйләше^[8]

Матбуғатта

• Ишкилде цехында эш ҡайнай^[9]

Видеофильмдарҙа

• Әбйәлил районы Ишкилде ауылы оҫталары күреп үрә.«Орнамент» Плетеные сани — куреп горных и лесных башкир. Абзелил, Ишкильде. 2011г.
• Ауыл кото. Абзелил, Ишкильде, 2016г. «Орнамент» Благословение односельчан Муслимы Масалимовой. Ауыл кото.