Салауат (бәләкәй планета)

Салауат — Башҡортостандың милли геройы Салауат Юлаев исемен йөрөткән 5546-сы бәләкәй планета (гравитация көсө тәьҫирендә Ҡояш тирәләй әйләнеп йөрөүсе, 50 метрҙан ҙурыраҡ булған, башҡа параметрҙары буйынса планеталарға һәм кәрлә планеталарға ҡарамаған күк есемдәре^[4]). Ҡояштан уртаса 392 миллион километр алыҫлыҡта, Ерҙән минимум 200 миллион километр алыҫлыҡта. Диаметры яҡынса 11 километр. Оппозицияла йондоҙ дәүмәле — 16.0 йондоҙ яҡтылығы.

Салауат
Кем хөрмәтенә аталған	Салауат
Алдағы	(5545) Макаров[d][1]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе	(5547) Акадия[d][1]
Асыусы йәки уйлап табыусы	Анри Дебеонь[d][1][2]
Асыу датаһы	18 декабрь 1979[2]
Астрономик асыш урыны	Обсерватория Ла-Силья[d][2]
Бәләкәй планеталар төркөмө	Астероидтар билбауы[2]
Родительское тело	Ҡояш
Апоцентр	2,918 астрономическая единица[3] һәм 2,923488888984 ± 6,0552E−10 астрономическая единица[2]
Перицентр	2,3273687 астрономическая единица[3] һәм 2,31878001565 ± 1,5144E−9 астрономическая единица[2]
Аргумент перицентра	241,91717 °[3] һәм 241,63664192717 ± 3,6768E−7 °[2]
Орбита эксцентриситеты	0,11, 0,1125563[3] һәм 0,115352509445 ± 4,8464E−10[2]
Наклонение орбиты	12,18934 °[3] һәм 12,193014499157 ± 4,045E−8 °[2]
Орбитальный период	4,25 йыл[3] һәм 1550,0024161671 ± 4,8156E−7 тәүлек[2]
Период вращения	5,28235 сәғәт[2]
Большая полуось орбиты	2,6225536 астрономическая единица[3] һәм 2,621134452317 ± 5,4289E−10 астрономическая единица[2]
Долгота восходящего узла	287,20121 °[3] һәм 287,16154193602 ± 1,5825E−7 °[2]
Средняя аномалия	39,31979 °[3] һәм 143,850373752 ± 2,7105E−7 °[2]
Абсолютная звёздная величина	12,5[3] һәм 12,62[2]
Альбедо	0,302 ± 0,053[2]
Диаметр	8,39 ± 0,064 km[2]
Астрономическая эпоха	17 октября 2024 года[d][2]
Время периастра	2 459 981,1432587 ± 1,1553E−6 JD[2]
Временное обозначение	1976 EE[2], 1979 YS[2], 1990 OO4[2] һәм 1991 RK29[2]

Планетаны 1979 йылдың 19 декабрендә бельгия астрономы А. Дебеон асҡан, ул 1970-се йылдарҙа БАССР-ҙа булған һәм Салауат Юлаев хөрмәтенә «Салауат» тип атаған. Башҡортостанда «Салауат» кесе планетаһын телескоп ярҙамында күҙәтергә мөмкин^[5].

Әҙәбиәт

• Баязитов У. Ш. Малые планеты и Республика Башкортостан // Твоя и моя физика. Уфа. 2001.
• Баязитов У.ш. Астеротиди и Башкортостн // Вестник АН РБ. 2003. Т.8 №4.

Сығанаҡтар

• Салават Юлаев: энциклопедия/ Главный редактор И. Г. Илишев. -Уфа: Башкирская энциклопедия, 2004. -480с.; ил. ISBN 5-88185-054-8
• Салауат, бәләкәй планета. Башҡорт энциклопедияһы 2016 йыл 21 апрель архивланған.